Türkiye'nin sekiz hatası

Hükümetin 3 yıllık Suriye politikasının sonuçları, Türkiye’yi elindeki çok kapsamlı bir tezkereyle artık yalnızca sınırlarında değil sınır içine de düşen ateşle karşı karşıya bıraktı. Hükümeti bugünkü krize sokan 3 yıllık Ortadoğu politikası 8 başlıkta şöyle özetleniyor:

Esad’a bayrak açtı: Esad’ın zaman zaman vatandaşlarına uyguladığı şiddette yıllarca sessiz kalan Türkiye, Ağustos 2011’de Şam ile ilişkilerini Davutoğlu’nun Esad ile yaptığı 6 saatlik görüşmenin sonunda birdenbire noktaladı. Bu sırada Batı dünyasının Şam ile ilişkileri devam ediyordu. Türkiye, Büyükelçisini Şam’dan çeken ilk ülkeler arasında yer aldı.

Maliki’ye destek yok: 2010’daki Irak seçimlerinde Şii Maliki’ye karşı Sünni bir cephe oluşturmaya çalışan Türkiye, Bağdat ile ilişkilerini düzeltmedi. Maliki, Irak’ta ulusal güvenliğini sağlamak için çabalarken, Türkiye, Irak merkezi hükümetine destek vermedi.

Muhaliflere ev sahipliği: Türkiye, hem Suriyeli mültecilere, hem de Suriyeli muhaliflere kapılarını aynı anda açtı. Hükümet muhalifleri bir çatı altında örgütlemeyi hedeflerken; ABD, Körfez ülkelerinin desteğine “radikal unsurlar güçleniyor, silah göndermeyin” diyerek karşı çıktı. Ankara Suriye’de zamanla büyüyen ve güçlenen radikal grupları tehdit olarak algılamadı ve ve bu gruplara destek verdi.

Bizim yarattığımız şeytan: 2012’de ABD, El Kaide’nin uzantısı El Nusra’yı terörist örgüt ilan etti ve Türkiye’den desteği çekmesini talep etti. dönemin Dışişleri Bakanı Davutoğlu, El Nusra’nın “birkaç yüz” kişi olduğu karşılığını verdi.

PYD ile savaştığı için göz yumdu: Türkiye sınırından geçen teröristlere dair veri tabanı oluşturulmadı. El Nusra içerisindeki IŞİD güçlendi, PYD ile savaşa girişti. Ankara, PKK’nin uzantısı olarak gördüğü PYD’yi, “Ya Esad ile ya da muhaliflerle ol ve kararını ver” diyerek tercih yapmaya zorladı. PYD ise kanton bölge ilanıyla özerklik yolunda ilerlemeyi tercih etti.

Türkiye hedef oldu: Suriye, 2012’de Türkiye’nin savaş uçağını düşürdü. Türkiye, angajman kurallarını değiştirerek, Suriye tarafından gelen her türlü mermi ve saldırı için anında yanıt vermeye başladı. Reyhanlı baskınında 53 Türk vatandaşı öldü. Türkiye, Musul’daki diplomatların kaçırıldığı 102 gün boyunca IŞİD’e karşı tam bir sessizliğe büründü.

Hızla ilerledi: ABD’nin Irak’tan çekilmesiyle güvenlik sorunuyla karşılaşan Maliki, Sünniler üzerine operasyonlarını sıklaştırdı. Bu sırada Maliki’nin zulmünden bıkan Sünniler, IŞİD’e destek verdi. Güvenlik güçlerinin çekildiği yerleri ele geçiren IŞİD Musul’a ilerledi.

Taktik değişti: Musul’dan sonra yön değiştiren IŞİD’in Erbil’e yönelmesi üzerine ABD harekete geçti. Bağdat’a yönelmesi beklenen IŞİD Suriye’deki Kobani’yi kuşattı. Türkiye’nin Kobani’ye ağır silah geçişi için izin vermemesi de ülke içindeki tansiyonu yükseltti.