Türkiye’nin en büyük Covid-19 dalgası: Veriler her gün rekor kıran vaka sayılarıyla ilgili ne söylüyor?

Türkiye'de 7 Nisan'da açıklanan verilere göre, günlük Covid-19 vaka sayısı ve can kaybı rekor seviyeye ulaştı.

7 Nisan'da günlük vaka sayısı 54 bin 740, can kaybı da 276 oldu. Böylece Türkiye'de ilk Covid-19 vakasının görüldüğü Mart 2020'den bu yana toplam sayı 3,6 milyonun üzerine çıkarken, can kaybı da 33 bin seviyesine yaklaştı.

BBC Türkçe'nin Sağlık Bakanlığı'nın açıklamalarından derlediği veriler, vaka sayılarının Şubat ayıyla birlikte yükselmeye başladığı ve Mart ayı başıyla birlikte de hızlı bir yükseliş eğilimine girdiğini gösteriyor.

Mart ayı başıyla birlikte iktidar "kademeli normalleşme" ve yerinde karar adını verdiği, kısıtlamaların bölgesel olarak, kademeli bir şekilde kaldırılmaya başlandığı bir döneme girdi.

Ayrıca yine Mart ayı, Adalet ve Kalkınma Partisi ile Milliyetçi Hareket Partisi'nin çok sayıda kişinin katılımıyla gerçekleştirdiği kurultayları ile Türkiye'nin farklı yerlerinde yine binlerce kişinin katıldığı Nevruz kutlamaları gibi toplu etkinliklerin gerçekleştirildiği bir döneme işaret ediyor.

Bununla birlikte, Ocak ayı ortasında başlayan aşılama programı da devam ediyor. Şu ana kadar toplam 18 milyon kişiye aşı yapıldı. Bunların 10,6 milyonu ilk doz; 7,4 milyonu da ikinci doz olarak uygulandı.

Bu da nüfusun yüzde 12,6'sının birinci doz aşısını olduğu; yaklaşık yüzde 9'unun da iki doz aşısının yapıldığı anlamına geliyor. En az bir doz aşı alanların toplam nüfusa oranı da yüzde 21,5.

Can kayıplarında Aralık seviyeleri

Bu analizde, Sağlık Bakanlığı'nın günlük vaka sayılarının yeniden açıklamaya başladığı 25 Kasım 2020 ile 7 Nisan 2021 arasındaki veriler baz alındı.

Türkiye'de bu hafta içerisinde Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı yeniden 250'nin üzerine çıkarak, rekor seviyeye ulaştı.

Türkiye'de günlük ölümler daha önce Aralık ayının büyük bölümünde 200'ün üzerinde seyretmiş ve daha sonra Şubat ayıyla birlikte 100'ün altına gerilemişti.

Günlük can kaybındaki artışın da Mart ayının sonlarıyla birlikte yükseldiği görülüyor. Bu hafta içinde açıklanan verilere göre, günlük can kaybındaki artış oranı yüzde 30'un üzerine çıktı.

Hasta ve Ağır hasta sayıları

Sağlık Bakanlığı, açıkladığı verilerde bir süredir ağır hasta ve günlük hasta sayılarına da yer veriyor. Her iki verinin de Aralık ayına kıyasla önemli bir düşüş kaydettiği ancak son dönemde yükseliş eğiliminde olduğu görülüyor.

Bakanlık, ağır hasta verilerini 29 Temmuz'dan bu yana açıklıyor ve bu kavramı "oksijen saturasyonu belli oranın altında olan veya yoğun bakım gerektirenler" olarak tanımlıyor.

Ağır hasta sayısında Aralık ayına göre önemli bir düşüş ancak Şubat ile birlikte yeniden başlayan bir yükseliş eğilimi gözlemleniyor.

Ağır hastaların sayısı, Aralık ortasında neredeyse 6 bine ulaşmıştı. Şubat ortasında ise 1100'e kadar geriledi.

Ancak Mart sonuyla birlikte yeniden 2000 seviyesinin üzerine çıkan ağır hasta sayısı son dönemde 2500 bandının üzerinde seyrediyor.

Günlük hasta sayısı da benzer bir şekilde ilerliyor. Sağlık Bakanlığı, hasta kavramını "sadece semptomlu vakalar" olarak tanımlıyor.

Aralık ayında 6 bin bandının üstünde seyreden hasta sayısı Şubat ayında 700'ün altına kadar gerilemesinin ardından son dönemde 2 bin seviyesinin üzerine çıktı.

Sağlık Bakanlığı, Temmuz ayı sonunda günlük vaka sayısı yerine semptom gösteren ve test sonucu pozitif çıkanlar olarak tanımladığı hasta sayılarını açıklamaya başlamıştı.

Ancak bu uygulamanın tepki ve eleştiri toplamasının ardından 25 Kasım ile birlikte yeniden vaka sayılarını açıklama uygulamasına geçti.

Son açıklanan verilerde, erişkin yoğun bakım doluluk oranı yüzde 66,5 olarak verildi. Aralık ayında bir dönem bu oran yüzde 70'in üzerine çıkmıştı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Nisan 2020'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yaptığı bir açıklamada, Türkiye'de devlet ve özel hastanelerde erişkin yoğun bakım kapasitesinin 25 bin 466 olduğunu belirtmişti.

Bu veri baz alındığında, şu anda Türkiye'de yaklaşık 17 bin kişi yoğun bakımda bulunuyor.

Testlerin pozitif çıkma oranı

Türkiye'de rekor kıran bir diğer gösterge de pozitif test oranı.

Türkiye'de şu anda günlük test sayısı 300 binin üzerinde seyrediyor. Sağlık Bakanlığı'nın rehberlerine göre, Türkiye'de hem semptom göstererek başvuran kişilere hem de temas takip çalışmaları sonucunda test sonucu pozitif çıkan kişilerle temasta olduğu tespit edilenlere test yapılıyor.

Son veriler, yapılan testlerde pozitif çıkma oranının yüzde 18'in üzerine çıktığına işaret ediyor. Bu oran, Türkiye'nin yeniden vaka sayısını açıklamaya başladığı Kasım ayı sonundan bu yana ulaşılan en yüksek seviye.

İllere göre artış oranları

Sağlık Bakanlığı'nın Şubat ayında açıklamaya başladığı bir diğer veri de illere göre 100 bin kişilik nüfusa düşen haftalık vaka sayısı.

İlk verinin açıklandığı 8-14 Şubat haftasından başlayarak sekiz kez illere göre haftalık veriler açıklandı. Haftadan haftaya bazı illerde ciddi artışlar, bazı durumlarda da düşüşler olduğu görülüyor.

Ancak ilk hafta ile en son açıklanan haftaya ait veriler kıyaslandığında ise yedi il hariç, sekiz haftada kentlerin tamamında artış oranı yüzde 100'ün üzerinde gerçekleşti. Artış oranının yüzde 100'ün altında kaldığı Burdur, Mersin, Şanlıurfa, Trabzon, Adana, Karaman ve Rize olarak sıralanıyor.

27 Mart-2 Nisan tarihindeki veriler, Eskişehir, Çankırı, Çanakkale ve Kastamonu'da haftalık vaka artış oranının 8-14 Şubat haftasına kıyasla yüzde 1000'i aştığına işaret ediyor.

İstanbul'da artış oranı yüzde 880'in, Ankara'da yüzde 660'ın ve İzmir'de de yüzde 390'ın üzerinde oldu.