Türkiye suçlu bulundu

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) temyiz niteliğindeki büyük dairesi, 1974 Kıbrıs Barış Harekatı sırasında kaybolduğu iddia edilen Kıbrıslı Rumların yakınları tarafından açılan davada yine ihlal kararı verdi.

AİHM'nin 10 Ocak 2008 tarihinde aldığı kararda insan hakları ihlalinde bulunduğu öne sürülmesinin ardından Türkiye, 28 Mart 2008 tarihinde, davanın temyiz niteliğindeki büyük dairede görüşülmesini istemişti.

AİHM'in büyük dairesi, bugün verdiği kararda, daha önce ilgili dairenin 10 Ocak 2008 tarihinde aldığı kararı çok fazla değiştirmedi ve Türkiye'nin söz konusu davayla ilgili etkili soruşturma yapmadığı gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 2, 3 ve 5'inci maddelerinin ihlal ettiğine tekrar hükmetti.

Mahkeme, başvuru sahiplerine 12'şer bin Avro ve toplam mahkeme masrafı olan 8 bin Avro'nun ödenmesini kararlaştırdı.

19 Kasım 2008 tarihinde düzenlenen duruşmada mahkeme tarafların görüşlerini bir kez daha dinlemişti.

AİHM'deki son duruşmada, Türkiye'nin avukatı, 1974'te meydana geldiği iddia edilen bir olayla ilgili olarak Türkiye'nin, "geriye dönük etkili bir soruşturma yapmamakla" suçlanamayacağını bildirmişti.

Türkiye'nin AİHM'ye bireysel başvuru hakkını 1987'de tanıdığı hatırlatılan savunmada, başvuru sahiplerinin altı aylık süreyi geçirip üç yıl sonra başvurmalarının da yasal olarak kabul edilemez olduğu kaydedilmişti.

Savunmada ayrıca, 34 yıl sonra başvuruda bulunanların "hukuki menfaatlerinin kalmadığı" gerekçesiyle başvurunun reddedilmesi istenmişti.

AİHM'nin ilgili dairesinin 10 Ocak 2008 tarihinde aldığı kararda, Türkiye'nin söz konusu davayla ilgili etkili soruşturma yapmadığı ve Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 2, 3 ve 5'inci maddelerini ihlal ettiği görüşüne varılmıştı.

AİHM, Türkiye'nin, mahkeme masrafı olarak her bir başvuru sahibine 4'er bin Avro ödemesine karar vermişti.

Başvuru sahiplerinden 9'u, 1974 Barış Harekatı sırasında esir alındığı ileri sürülen ve o zamandan beri kendilerinden haber alınamayan kişilerin, diğer 9'u da yine harekat sırasında kaybolduğu iddia edilen 9 Rum'un yakını.

AİHM'den çıkan karar, mahkemenin, Rumların kayıp iddialarıyla ilgili verdiği ilk hüküm olması ve ileride benzer davalara emsal teşkil etmesi açısından önem taşıyor.

Kamuoyunda "Varnava" davası olarak bilinen davada Rumlar, Türkiye'nin AİHS'nin 2, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 12, 13 ve 14. maddelerini ihlal ettiğini iddia etmişti.