Türkiye pahalı benzinde zirveyi kaptırmadı

Ham petrol fiyatı 40 dolarlara gerilemesine rağmen Türkiye’de benzin fiyatları bir türlü düşmüyor. Dünyada benzinin litre fiyatı ortalama 2.98 TL iken Türkiye’de 4.35 TL civarında bulunuyor ve bu rakam Türkiye’yi dünya benzin fiyatları liginde üst sıralara çıkarıyor. 2008’de petrolün varili 147 dolar ile en yüksek seviyeyi gördüğü zaman Türkiye’de 1 litre benzin 3.61 TL’ye satılıyordu. Düşen petrol fiyatlarına karşın akaryakıt fiyatlarının artmasının nedeni ise uygulanan vergiler ve doların TL karşısındaki seyri.

Türkiye’de benzine uygulanan vergi oranı yüzde 67’yi zorluyor. Bu nedenler ile Türkiye dünyada benzini en pahalı kullanan ülkeler sıralamasında 12’nci sırada yer alıyor.

Hong Kong ilk sırada

İlk sırada 1.83 dolar ile Hong Kong bulunurken onu sırasıyla 1.81 dolar ile Norveç, 1.79 dolar ile Hollanda, 1.69 dolar ile Danimarka ve 1.65 dolar ile de Portekiz izliyor. Türkiye’de ise bu rakam 1.55 dolar. Benzin fiyatının en ucuz olduğu ülke ise Kuveyt. Kuveyt’te benzinin litre fiyatı 0.22 dolar. Ancak kişi başı gelirlere bakıldığında en pahalı bezini kullanan ülkeler arasında yer aklan Türkiye, kişi başı gelirde ise çok daha gerilerde yer alıyor. IMF’nin 2014 rakamlarına göre en pahalı benzini kullanan Hong Kong’da kişi başı gelir 40 bin dolar iken, Norveç’te 99 bin dolar, Hollanda’da ise 52 bin dolar seviyesinde. Bu rakam Türkiye’de ise 10 bin 500 dolar. Benzini en pahalı kullanan ülkelerden Türkiye’de bir vatandaş yıllık geliri ile 6 bin 774 litre benzin alabilirken, Hong Konglu 22 bin 857 litre benzin alabiliyor.

Vergi yüzde 66.59

Türkiye yine akaryakıtta vergi oranlarının en yüksek olduğu ülkeler arasında yer alıyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) marta ait Petrol Piyasası Fiyatlandırma Raporu’na göre, Türkiye’de 95 oktan kurşunsuz benzin fiyatının yüzde 66.59’u vergiden oluşuyor.

Şirket kârı yükseliyor

Rapora göre, vergisiz bayi satış fiyatı ortalaması 95 oktan kurşunsuz benzin için litre fiyatı 1.42 TL, motorin için ise 1.38 TL olarak gerçekleşti. Litre fiyatı 4.25 TL düzeyindeki 95 oktan kurşunsuz benzin nihai litre fiyatının yüzde 66.59’luk kısmının vergi, yüzde 22.46’lık kısmının ürün maliyeti ve yüzde 10.95’lik kısmının ise piyasada faaliyet gösteren şirketlerin brüt kâr marjı ile gelir payından oluştuğu görülüyor. Litresi 3.51 TL düzeyindeki motorin nihai litre fiyatının ise yüzde 60.61’lik kısmı vergi, yüzde 25.06’lık kısmı ürün maliyeti, yüzde 14.33’lük kısmı ise piyasada faaliyet gösteren şirketlerin brüt kâr marjı ile gelir payından oluşuyor.

Yılbaşından bu yana artıyor Dünya petrol fiyatlarındaki düşüşü vatandaşlarına indirim olarak yansıtırken, Türkiye gerilemeyi akaryakıt fiyatlarına yansıtmayan ülkelerden biri oldu. Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) geçen sene yayımladığı rapora göre en fazla indirim ABD’de yapıldı. Enerji fiyatları ABD’de yüzde 15 düşüş kaydetti. Fiyatların en fazla gerilediği ikinci ülke ise yüzde 13.8 ile Güney Kore oldu. Rapora göre 2014’ün ikinci çeyreği ile 2015’in ikinci çeyreğini kapsayan dönemde OECD ülkelerinde enerji fiyatları ortalama yüzde 9.3 geriledi. OECD’nin raporuna göre fiyatlarıdaki gerilemeyi vatandaşa yansıtmayan Türkiye ise bu hareketle dünyada benzin fiyatlarının en pahalı olduğu ülkeler arasında yer aldı. Türkiye’de benzinin litre fiyatı 1.55 dolar seviyesinde bulunuyor. Yılbaşından beri ise artış sürüyor. 18 Ocak’ta 4.22 TL olan benzinin litre fiyatı 4.35 TL’ye yükseldi.