Türkiye et fiyatında dünyayı ikiye katladı

Türkiye’de et fiyatları yıl başından bu yana yüzde 35 artarken, enflasyondaki artışı üçe katladı. Bir kilo kıymanın tezgaha gelişi 35 liraya çıktı. Karkas etin kilogram fiyatı ise 23 TL’ye ulaştı. Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkanı Fazlı Yalçındağ, kurdaki artışla vatandaşın satın alma gücünün de azaldığına dikkat çekerek “Avrupa ile fiyatlar kur farkından dolayı neredeyse eşit görünüyor. Ancak burada problem fiyat karşılaştırması değil. Paramızın değeri 3 iken 1 olmuş. Türkiye’de vatandaş satın alma gücünü koruyamıyor. 1970’lerde bir asgari ücretli maaşıyla 10 kilo et alabilirken, şimdi ancak 3 kilo et alabiliyor. Vatandaşın gerektiği kadar et yiyebilmesi için asgari ücretin en az 3 bin 500 lira olması lazım” dedi.

Az tüketiyoruz

Asgari ücrete ise yılın ilk ve ikinci 6 ayı için yüzde 6’şar zam yapıldı. Asgari ücret yılın ilk 6 ayında net 949 lira, ikinci 6 ayı için bin lira oldu. Türkiye’deki kişi başı kırmızı et tüketiminin yıllık 13 kilogram seviyesinde olduğuna dikkat çeken Yalçındağ, “Buna göre ayda ortalama 1 kg kırmızı et yiyebiliyoruz. Kişi başına yıllık tüketim ABD’de 60 kg, AB ülkelerinde ise 30 kg. Yani Türkiye’de vatandaş Amerikalının 5’te 1’i, Avrupalının yaklaşık üçte biri kadar et tüketebiliyor” diye konuştu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, dana etinin kilogram fiyatı nisanda marta göre yüzde 3.36 arttı. Koyun eti fiyatında artış yüzde 0.87, tavuk etinde ise yüzde 1.62 oldu. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) Gıda Fiyatları Endeksi verilerine göre, nisanda dünya et fiyatlarındaki aylık artış yüzde 1.7 düzeyinde gerçekleşti. Buna göre, Türkiye dana eti fiyatındaki yükseliş dünya et fiyatlarındaki artışı ikiye katladı.

Yüzde 26 artış

Diğer yandan Nisan 2014’e göre dana etinin kilogram fiyatındaki artış yüzde 26 ile rekor kırdı. Koyun eti fiyatlarındaki artış da yüzde 6.15’i buldu. TÜİK verilerine göre Nisan 2014’te 27 lira olan dana etinin kilosu geçen ay 34 liradan alıcı buldu. Bu fiyatlar market ve kasaplarda tezgâha geldiğinde daha da artıyor.

Dışarıda düştü, içeride zirvede

Türkiye’de gıda fiyat- Çözüm değil larındaki artış devam ederken, dünyada tam tersine düşüyor. FAO’nun hazırladığı Küresel Gıda Fiyatları Endeksi nisanda yüzde 1.2 düşüşle 171.0 puana inerek Haziran 2010’dan bu yana en düşük seviyeyi gördü. Ocak 2013’ten bu yana dünyada gıda fiyatları yüzde 20 düşerken, Türkiye’de yüzde 32.4 arttı. Gıda enflasyonu yıllık yüzde 14.36’ya çıktı.

Türkiye’de domates dahil olmak üzere bir çok sebze ve meyve ürünlerinin fiyatlarındaki yüksek seyir herkesin gündeminde. Rusya, Türkiye’den ithal edilen 23 ton domateste insan sağlığına zararlı haşere bulunduğu gerekçesiyle ülkeye girişine izin vermedi. Rusya geçen ay Türkiye’den gelen 21 ton çileği geri çevirmiş, mart ayında da Türkiye’den 26 ton domatesin ülkesine girmesine müsaade etmemişti.

Diğer yandan gıda fiyatlarını düşürmek için ithalatın kapılarını aralayan hükümet, işe kilosu 5 liraya çıkan patatesten başlayacak. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “Gıda enflasyonunu düşürmek için patates ithalatını serbest bırakacağız” dedi.

Çözüm değil

Hükümetin 2010’da et fiyatlarındaki yükselişi durdurmak için yaptığı ithalat kısa süreli bir çözüm oldu. İthalatın çözüm olmadığını, hayvan profilinin değişmesi gerektiğini vurgulayan Yalçındağ “Mevcut hayvan ırkıyla besicilik hem pahalıya mal oluyor, hem de yetmiyor. Süt inekleri et verimi yüksek kombine ırklarla yer değiştirmeli. Türkiye’de yıllık 1 milyon ton et üretimi yapılıyor. Sistem sorgulanmalı. Bir kısır döngü içindeyiz” dedi.

Tavukta kırmızı alarm Öte yandan Azerbaycan, Türkiye’den kuş gribi (H5N1) salgını gerekçesiyle tavuk ve tavuk ürünleri ithaline sınırlama getirdi. Konuya ilişkin Azerbaycan Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı açıklama yaptı. Açıklamaya göre, söz konusu kararın Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’nün Türkiye’nin bazı bölgelerinde H5N1 virüsünün yayıldığını duyurmasından dolayı alındığını bildirdi. Açıklamada Balıkesir, Kütahya, İzmit, Çanakkale, Manisa, Bandırma, Bursa, Bergama ve Akhisar’da üretilen canlı tavuk, tavuk eti ve damızlık yumurta ithalini durdurulduğu bilgisine yer verildi. Türkiye’den tavuk ve tavuk ürünleri ile ilgili kısıtlama 5 Mayıs tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Türkiye’nin tavuk ithalatına darbe vuran kuş gribi endişesi büyürse bu, kırmızı et fiyatlara yükseliş olarak yansıyabilir.