Türkiye Afrika liginde! Senegal'den daha riskli

Türkiye kalkınma yardımı verdiği Senegal kadar olamadı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ‘düşük faiz’ söylemi ve Merkez Bankası’nın yükselen kur ve enflasyon karşısındaki hareketsizliği piyasalarda güven erozyonuna sebep olurken ülkenin borçlanma maliyeti Afrika ülkesi Senegal’i geçti. Bloomberg verilerine göre Türkiye, Birleşmiş Milletler’in en az gelişmiş ülkeler sınıflandırmasında yer alan Senegal’den daha yüksek maliyetle borçlanıyor. Bu, piyasaların Senegal’e Türkiye’den daha fazla güvendiği anlamına geliyor. Konuya ilk Bloomberg dikkat çekti.

Erdoğan etkisi

Bloomberg analistlerinin yaptığı hesaplamada, Türkiye’nin en uzun vadeli tahvil olan Şubat 2034 vadeli tahvilinin getirisi, Senegal’in benzer vadeli faizinin 52 baz puan üzerinde çıktı.

Bloomberg bunu Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ekonomiye yaklaşımına bağlarken ‘Bunun nedeni Erdoganomics’ ifadesini kullandı.

Bir ülkenin tahvil faizlerindeki artış, o ülkenin daha yüksek faizle, daha maliyetli borçlanacağı anlamına geliyor. Devlet tahvilleri, fon ihtiyacını karşılamak, bütçe açıklarını kapatmak için bir borçlanma yöntemi olarak kullanılıyor. Tahvil faizindeki yükseliş tahvil fiyatında düşüşü yani devlet kağıdının değersizleştiğini gösteriyor.

İflas riski arttı

Türkiye’nin kredi iflas takası primini gösteren CDS’leri de bunu teyit eder nitelikte. “Batık Borçlar İçin Sigorta Primi” olarak da adlandırılan CDS’lerde, ülkenin dış piyasalarda sattığı tahvillerin ve bonoların ana paralarının veya faizlerinin, ülkenin güç duruma düşmesi nedeniyle ödenememesi riski sigorta ediliyor. CDS satanlar, ülkenin iflas etme ihtimali yüksekse daha yüksek prim talep ediyor. Reuters verilerine göre Türkiye’nin 5 yıllık CDS’leri 287.4 puan seviyesinde. Beş yıllık CDS’ler temerrüte düşen Arjantin için 351, Brezilya için 194, Çin için 57.5, Endonezya için 124, Rusya için 136 puanda bulunuyor.

Türk Kızılayı Senegal'de kurban eti dağıtırken

Öte yandan Senegal, Türkiye’nin en az gelişmiş ülkelere yaptığı resmi kalkınma yardımlarından yararlanıyor. Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı’na göre (TİKA) Türkiye, Senegal’e 2016’da 780 bin dolar, 2015’te 7.5 milyon dolar yardım yaptı. 2014’te ise 2.9 milyon dolar ile Senegal, Türkiye’nin en fazla yardım yaptığı 12. ülke oldu. Senegal, Türkiye’den 2013’te 2.52 milyon doları acil yardım olmak üzere 5.06 milyon dolar kalkınma yardımı alırken, 2012’de ülkenin aldığı toplam yardım 2.22 milyon dolar oldu. Ülkenin 5 yılda aldığı toplam yardım 21 milyon doları buldu.

Türkiye’den her yıl kalkınma yardımı alan Senegal’in borçlanma maliyetinin Türkiye’den düşük olması piyasalardaki güven erozyonun boyutlarını gösteriyor.

GSYH düşük, borç yüksek * 2016 verilerine göre Senegal’in GSYH’si 14.77 milyar dolar iken Türkiye’nin 857.7 milyar dolar. Öyle ki Türkiye’nin ekonomisi Senegal’den 60 kat büyük. * Türkiye’de borçların milli gelire oranı yüzde 28.23. Senegal’de yüzde 68.85. * İşsizlik oranı Senegal’de yüzde 15’i geçerken Türkiye’de yüzde 10.6 seviyesinde bulunuyor. * Türkiye’nin S&P’den aldığı not BB-, Moody’s’ten aldığı not Ba2 seviyesinde. Senegal S&P’den B, Moody’s’ten Ba3 notunu almış. Bu notlar her iki kuruluş için de Türkiye’nin notunun bir basamak altında yer alıyor.