TÜPRAŞ, 2008 yılı ihracat şampiyonu

Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) ''Türkiye'nin En Büyük Bin İhracatçısı'' araştırması, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi'nin de katıldığı bir toplantı ile kamuoyuna açıklandı.

Araştırmaya göre, geçen yıl gerçekleştirilen 132 milyar dolarlık ihracatın yüzde 67,5'ini ilk bin ihracatçı firma gerçekleştirdi. İlk bin ihracatçı firmanın yaptığı 89,1 milyar dolarlık ihracatın yüzde 78,2'sini ilk 500 ihracatçı karşılarken, yüzde 22,8'lik bölümünü ise ikinci 500 ihracatçı yaptı.

2008'de 503 ihracatçısı ile en başarılı il İstanbul oldu. İstanbul 32 ihracatçısını kaybederek yüzde 6 kayıp yaşarken, İstanbul'u İzmir, Bursa, Ankara ve Gaziantep takip etti. Bölgesel olarak bakıldığında, ilk sırada 632 firma ile Marmara Bölgesi yer aldı. İkinci sırada ise 130 firma ile Ege Bölgesi geldi.2008 yılında ihracat gerçekleştiren firmaların yüzde 75'i üretici ihracatçı, yüzde 16,5'i grup dış ticaret firması ve yüzde 8,5'i dış ticaret şirketinden oluştu.

Araştırmaya göre, ilk 3'te yer alan üretici-ihracatçı firma 4 milyar 468 milyon dolarla TÜPRAŞ, 3 milyar 759 milyon dolarla Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. ve 3 milyar 268 milyon dolarla Oyak Renault Otomotiv Fabrikaları A.Ş. oldu. İlk 3'te yer alan dış ticaret firmaları 2 milyar 244 milyon dolarla Vestel Dış Ticaret, 1 milyar 368 milyon dolarla Diler Dış Ticaret ve 1 milyar 164 milyon dolarla Çolakoğlu Dış Ticaret'ten oluştu. Sektörel sermaye dış ticaret şirketleri sıralamasında ilk 3'ü 2 milyar 308 milyon dolarla GİSAD, 728 milyon dolarla Pergamon-Status ve 618 milyon dolarla GSD Dış Ticaret aldı.
 

Çalışan sayısı

Araştırmaya göre, 1-99 arasında işçi çalıştıran firmalarda ortalama 18 beyaz yakalı bulunurken, çalışan sayısı bin ve üzeri olan firmalarda rakam 558'e çıktı. 2008 yılında ilk 500 içerindeki firmaların çalışan sayısı 702 iken, bu rakam ikinci 500'de 257'ye geriledi. 1-99 arasında işçi çalıştıran firmalar ortalama 78 milyon dolar ihracat gerçekleştirirken, çalışan sayısı bin ve üzeri olan firmalar ortalama 330 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Bin ihracatçı firmanın 786'sı büyük işletmelerden, 214'ü de KOBİ'lerden oluştu. İlk bin ihracatçı firmanın gerçekleştirdiği ihracatın yüzde 69,49'luk bölümünü sanayi mamulleri oluştururken, işlenmiş petrol ürünlerinin oranı 13,91 oldu.

Araştırmaya göre, ilk 500 içerisindeki ihracatçı firmaların ortalama karlılığı 5,35 iken, ikinci 500'de rakam 4,9'a geriledi. İlk bin ihracatçı firmanın ortalama karlılığı yüzde 5,14 iken, yabancı sermayeli şirketlerin karlılığı yüzde 5,97 oldu.

Firmaların ihracat büyüklüğüne göre dağılımı incelendiğinde bir milyar dolar ve üzeri ihracat gerçekleştiren firma sayısı 14, 500 milyon-bir milyar dolar arasında ihracat gerçekleştiren firma sayısı 12, 100-500 milyon dolar arasında ihracat gerçekleştiren firma sayısı 112, 50-100 milyon dolar arasında ihracat gerçekleştiren firma sayısı 170, 25-50 milyon dolar arasında ihracat gerçekleştiren firma sayısı 319, 15 bin 960-25 milyon dolar arasında ihracat gerçekleştiren firma sayısı 373 oldu.

TÜSİAD'ın TİM Yasası açıklaması

TİM Başkanı Büyükekşi, araştırmanın açıklandığı toplantıda yaptığı konuşmada, ihracatın geçen yılın rakamını 2011'de, belki 2012'de yakalayabileceğini ifade ederek, ihracatta bir miktar kıpırdanma olduğunu, ihracatta kayıt dışı çalışan bulunmadığını kaydetti.

Büyükekşi, TÜSİAD'ın, ''TİM ihracatın artışına büyük katkı verdiğini'' söylediğini dile getirerek, konuşmasını şöyle sürdürdü:

''Ben bundan sonra daha çok katkı vereceğini düşünüyorum. İhracatta sıkıntılar yaşanıyor. Rakamlar nerelere geldi biliyorsunuz. Bundan sonra ihracatçı birliklerine de daha çok ihtiyaç var. Daha çok ülkeyi dolaşacağız, daha çok ülkeye ihracat yapabilmek için çalışacağız. Pazarı çeşitlendireceğiz.

Bizi isteyip istememeleri diye bir şey kabul etmiyorum. Onların da kabul ettiği gibi ihracata olumlu katkımız olmuşsa bundan sonra daha fazla olacağını düşünüyoruz. Bu zamana kadar kanun olmadan bir kararname ile işini yapabiliyordu. Şimdi gücünü kanundan alacak. Bundan önce TİM ihracatçı birlikleriyle aynı seviyede bir kurumdu. Her ne kadar çatı örgütü dense de tam olarak değildi. Halbuki şimdi tam bir çatı örgütü oldu. Bütün ihracatçı birlikleri ve kamu arasında köprü vazifesi görecek. Gelelim ihracatın üzerine yük getirecek 400 milyona... Öyle bir şey söz konusu değil. İthalatçı birliği olsa öyle olabilirdi.''

9 kişiden oluşan yönetim kurulunun bundan sonra 11 olacağını bildiren Büyükekşi, ''Yük getiriyorsa önce bize getirmesi lazım'' dedi. Afrika'ya yaptıkları ihracatın AB'nin yüzde 25'ine ulaştığını kaydeden Büyükekşi, soruları yanıtlarken de, seçimler konusunda bir erteleme olmayacağını, Nisan ayında birlikler, Haziran ayında da TİM seçimi olacağını, ertelemenin ise ancak olağanüstü durumlarda gerçekleşeceğini kaydetti.

Kurumlar arası tartışmaya girmek istemediğini ifade eden Büyükekşi, ''Biz TOBB üyesiyiz, TÜSİAD bizim üyemiz. Bu zamana kadar birlikte güzel işler yaptık, bundan sonra da yapacağız. Biz bir sektörel yapılanmayız. Tek amacımız ihracatı artırabilmek ve bunun gerekliliği neyse onu yapıyoruz. Hiç bir kurumun rakibi değiliz, onlar da bizim rakibimiz değil'' dedi.