TRT elektrikteki kaybını ‘cep’imizden çıkaracak

TRT’nin en büyük gelir kalemi haline gelen bandrolde oran, cep telefonları için yüzde 6’dan yüzde 10’a çıkarıldı. Resmi Gazete’de dün yayımlanarak yürürlüğe giren değişikliğin ardından artık Türkiye’de tüm cep telefonlarından yüzde 10’luk TRT bandrolü alınacak.

Yapılan bu değişiklikle piyasada satılan cep telefonu fiyatlarından kesilen TRT bandrolünün tutarı da 60 TL ile 180 TL arasından, 100 TL ile 300 TL arasına çıkacak. Piyasada satılan cep telefonlarının ortalama fiyatları (bandrol ücreti ÖTV ve KDV matrahına eklendiği için) artacak. Satıcı şirketlerin bu bandrol ücreti artışını doğrudan tüketicilere yansıtmaları durumunda, cep telefonu fiyatlarının yaklaşık olarak yüzde 6 artması bekleniyor.

Yılda 12 milyon telefon

1 Temmuz 2017’de yasalaşan Üretim Reform Paketi ile sanayicinin elektrik faturasında bulunan yüzde 2’lik TRT payının kaldırılmasının ardından, yürürlüğe giren ‘cep’teki bandrol zammı ile TRT gelir kaybı bir yana, tüketicilerin sırtına binecek ek maliyetlerle, gelirlerini de artıracak. Türkiye’de yılda ortalama 12 milyon adet cep telefonu satılıyor, bunun için harcanan toplam tutar ise yıllık 3 milyar doları aşıyor.

Geliri rekor kıracak

2017’de de pazarın bu seviyede gerçekleşmesi durumunda TRT’nin bu yıl kasasına vatandaşın sadece cep telefonu harcamalarındaki bandrol kesintilerinden 1 milyar TL’den fazla bir rakamın girmesi bekleniyor.

Son açıklanan Sayıştay raporuna göre TRT, 2015’te toplam 1.7 milyar TL’lik gelir elde etti. Kurumun bu gelirinin 843 milyon TL’sini elektrik (yarısı sanayi) payından, 679 milyon TL’sini ise bandrol gelirlerinden geldi. 2016’nın ortasında ise TRT’nin bu gelirlerine bir de cep telefonu, tablet ve bilgisayarlardan kesilen androl ücretleri eklendi.

ÇALIŞKAN 2500 TL’LIK TELEFONUN 1000 TL’Sİ DEVLETE

Elektrik Mühendisleri Odası’nın raporlarına göre son bir yılda tüketicilerin sadece cep telefonu ve bilgisayarlar için ödediği bandroller ile TRT’nin yıllık gelirinin 641 milyon TL arttığı tahmin ediliyor. Böylece daha önceki yıllarda toplam gelirinin yüzde 50’sini ‘elektrik’ten alan TRT’nin, sanayi elektriğindeki payının sıfırlanmasıyla artık en büyük gelir kalemi de açık ara ‘bandrol’ olmuş oldu. Cep telefonlarının maliyet bedelleri üzerinden alınan TRT bandrolünün yanı sıra, yüzde 25’lik Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve yüzde 18’lik Katma Değer Vergisi (KDV) de tüketiciye yansıtılıyor. Bandrol oranının yüzde 10’a çıkarılmasıyla birlikte cep telefonlarının satış fiyatı üzerindeki (bayi ve distrübütörlerin kâr payları hariç) vergi yükü de yüzde 38’i geçti. Diğer bir deyişle cep telefonu almak için tüketicilerin cebinden çıkan her 2500 TL’nin yaklaşık 1000 TL’si devlete gidiyor.

KARAR NE DIYOR?

Bandrole tabi cihazların TRT bandrol oranlarını yeniden belirleyen Bakanlar Kurulu kararı ile 2016’daki kararda sadece “dahili tünerle radyo ve TV yayınlarını alabilen” cep telefonları kapsam dahilinde yer alırken, dünkü kararla kapsam “cep telefonları” olarak genişletildi. Cep telefonlarındaki TRT bandrol oranını yüzde 10’a çıkaran kararla, bilgisayar ve tablette bandrol oranları, yüzde 2 olarak tespit edildi. Listede yer alan televizyonlardaki yüzde 16’lık bandrol oranında ise değişiklik yapılmadı.

‘KATKI DEĞIL, HOŞAF PAYI!’

Cep telefonlarındaki TRT bandrolü oranının yüzde 10’a çıkarılması kararına tepki gösteren CHP İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş, “Cep telefonundan TRT’ye aktarılacak yüzde 10’luk pay hukuksuzdur ve gayrimeşrudur... Danıştay bu konuda karar almıştı. Danıştay’a baskı yapıp kararı kaldırttılar. Aynı gün zam yaptılar. Organik hoşaf mucitlerini finanse etmek için vatandaşın cebine bir kez daha el attılar” dedi. AKP’nin cep telefonları ve iPad’lerden vergi alabilmek için her iki cihazı televizyon statüsüne sokarak vergi aldığını belirten Yarkadaş, “Bu yolla yılda 500 milyon TL’nin üzerinde para toplanacak. Bu para da TRT eliyle, hoşaf programı ve AKP propagandası yapanlara dağıtılması için verilecek. Dünyanın en pahalı hoşafı AKP yandaşı TRT’nin kazanında kaynayacak. Halkın parası ise buhar olacak” diye konuştu.