TMMOB Ziraat Odası İzmir Şubesi: Genelge kâğıt üzerinde kalmasın

 Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) İzmir Şubesi, İçişleri Bakanlığı'nın "Mevsimlik Tarım İşçileri ve Hayvancılık Faaliyeti ile İlgili Genelge"sinden tarım işçilerinin haberdar olmadığını dile getirerek şu açıklamayı yaptı: 

1-  Tarım iş kolunda istihdam edilen 5 Milyona yakın kişinin,  İçişleri Bakanlığı'nın "Mevsimlik Tarım İşçileri ve Hayvancılık Faaliyeti ile İlgili Genelge"sinden ne kadar haberdar?

Çoğu tarım işçisinin genelgeye dair bir fikri olmadığı ve ne yapacaklarını bilemedikleri gözlenmektedir. Dolayısıyla ilgili kurumlarca ivedilikle gerek mesaj gerekse her türlü sosyal bilgi ağı oluşturularak işçilerin bilgilendirilmesi büyük önem taşımaktadır.

2- Mevsimlik tarım işçilerinin çoğunun tek bir ilde değil sezon boyunca birçok ilde çalıştığı göz önünde bulundurulursa, bu işçilerin il arası geçişlerinin takibinin düzenli olarak yapılması gerekmektedir.

3- Genelgede söz edilen ulaşım şartlarının uygulanabilirliği maddi açıdan büyük bir yük getirmektedir. Önceden transit dolmuşlarla 15-20 işçi götürülürken genelge ile bu sayı 10 a indirilmiştir. İlgili bakanlıkların maddi destek sağlamaması durumunda işçilerin gerekli bölgelere ulaşımı sıkıntıya girecektir.

4- Çoğu tarım işçisi hastalık korkusu ve ekmek kazanma ikilemi arasında kalmaktadır. Buna bağlı olarak tarım işçi sayısında düşüş yaşanma ihtimali yüksektir. Aynı zamanda  20 yaş altı ve 65 yaş üstü sokağa çıkma yasağı da eklenince tablo daha da ağırlaşmaktadır. Özellikle mevsimlik tarım işçiliği tüm hane halkının iş gücü üzerine kurulmuştur.  Çocuklarını evde bırakamayacak olan ailelerin istihdama katılmaları mümkün değildir. Bu konu ile ilgili hiçbir açıklama ya da ek bir genelge yayınlanmamıştır.

5- İçişleri Bakanlığı'nın "Mevsimlik Tarım İşçileri ve Hayvancılık Faaliyeti ile İlgili Genelge"sinde söz edilen barınma ve yaşam alanlarının sağlanabilirliği için yapılacak olan çalışmalar nelerdir?

Barınma ve yaşam alanlarının uygun koşulara getirilmesi hususunun maddi yükü sadece üreticilere bırakılmamalıdır. Bu konuda üreticilerin ve tarım işçilerinin nakdi olarak desteklenmesi gerekmektedir. 

6-  Tarım işçilerinin, barınma yerlerinden bahçe ve tarlalara ulaşımında bakanlık ve yerel hizmetler bünyesindeki araçların (otobüs- minibüs) tahsisi ile transfer edilmeleri gerekmektedir. Böylece hem hijyen koşulları denetlenebilir hem de maddi olarak destek sağlanmış olur.

7- Sektörün en büyük sorunu olan kayıt dışı istihdam özellikle bu dönemde en büyük risk olarak karşımıza çıkmaktadır. Öncelikli olarak tarım işçilerinin kayıt altına alınmasının önündeki tüm engeller kaldırılmalıdır. Sosyal güvencesi garanti altına alınmalıdır. 

8- Sektörde büyük oranda istihdam edilen, Suriyeli geçici sığınmacı statüsündeki işçiler ve yabancı uyruklu diğer işçiler hakkında her hangi bir açıklama yapılmamıştır.  Tarım sektöründe istihdam oranı çok yüksek olan bu gruptaki işçilerin çoğunun kayıt dışı olarak çalıştırıldıklarını bilmekteyiz.

Suriyeli geçici sığınmacı statüsündeki işçilerin il değiştirme süreçlerinde İl Göç İdaresi tarafından verilen seyahat izinlerinin ivedilikle Valilik Bünyesinde kurulan Tarım Kurulu`na bildirilmesi gerekmektedir.

9 - Mevsimlik tarım işçilerinin il içi veya il dışından çalışacakları alanlara gelinceye kadar olan süreç, iş paketleri halinde, adım adım hangi işin ve hizmetin hangi kurumlarda kimlerin sorumluluğunda olduğu planlanarak, bir akış şeması ile birlikte protokollere bağlanmalıdır.