Tek adam uyarısı

ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, İstanbul’da Denge ve Denetleme Ağı (DDA) ile buluşmasında “Tüm güçlerin tek elde toplanması sistemi içten içe çürütür” mesajını verdi. Biden, dün 185 STK’yi birleştiren Türkiye’nin en büyük sivil toplum çatı kuruluşu DDA ile buluştu, ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından ağırlandı.

 

DDA ile 1.5 saat görüştü

Grand Tarabya Otel’de basına kapalı Biden-DDA görüşmesi 1.5 saat sürdü. ABD Başkan Yardımcısı “Neden sizinle buluşmak istediğimi anlatayım. Adınız bana ilginç geldi. Çünkü demokrasinin hedefi ‘Denge ve Denetleme’dir. Türkiye’de böyle bir örgüt olacağını tahmin etmemiştim. Siz karşıma çıktınız” dedi. Batı medyasında her gün “otoriterleşmekle” eleştirilen Erdoğan’ın “güçler ayrılığını kaldırmaktan” söz ettiği bir sırada, meseleye odaklanan Biden, “Güçlerin tek elde toplanması yıpratıcı olur” dedi. Yasama, yürütme ve yargı arasındaki “güçler ayrılığı” için “denk güçler” vurgusu yapan Biden, ABD’de yargı, yürütme ve yasamanın “eşit statüde güçler” olduğunu belirtip şöyle devam etti: “İster başkanlık, ister parlamenter, hangi sistem olursa olsun fark etmez, denk güçlerin birbirini iyi dengelemesi olmazsa sistemin iyi yürümeyeceğini düşünüyorum. Her ülke, ABD de geçmişinde sıkıntılar çekti.”

 

Obama’yla şakalaşma

Kendi ülkesinden ve Britanya’dan örnekler veren Biden, “Bizim kurucularımız güçlerin tek elde toplanmasının bir sistemde en yıpratıcı şey olduğu görüşünde birleşti. Biz de hâlâ buna inanıyoruz” dedi. Senatörken yasama-yürütme ayrılığı sorununu bizzat yaşadığını anlatan Biden, bu konuda şakalaştıkları ABD Başkanı Barack Obama’nın kendisine “Sen Kongre’nin benden daha fazla yetkiye sahip olması gerektiğini düşünüyorsun” diye takıldığını aktardı.

Siyasi bilimler ve hukuk mezunu Biden, Türkiye’yi ABD’deki sisteme benzetmek gibi bir amacı olmadığını söylerken “Özgürlüğü korumanın en iyi yolu, hükümetin hiçbir organında çok fazla yetkinin toplanmamasıdır” diye altını çizdi, bunun basın özgürlüğünü korumanın da en iyi yolu olduğunu belirtti.

 

4 saate yakın görüştüler

Ardından Biden, Erdoğan ile Beylerbeyi Sarayı’nda 4 saat görüştü. Görüşmeye, MİT Müsteşarı Hakan Fidan da katıldı. Biden’ın IŞİD’le ilgili Erdoğan’ı suçlamasının ardından özür tartışmasının gölgesinde ikili; basın açıklamasıyla yetindi, soru almadı. Erdoğan, “Suriye ve Irak’ta yaşanan gelişmeler ile IŞİD tehdidini etraflıca görüştük. Pek çok konuda ABD ile fikir birliği içinde olduğumuzu memnuniyetle gördük. Yakın işbirliği içinde atacağımız bu adımlar hem bölgemizde hem ötesinde yaşanan gelişmelerin yönünü tayin edecek. Bu anlamlı ziyaretin neticesi de bereketli olacak.”

 

‘Esad’dan uzaklaşmak...’

Ankara IŞİD’e karşı savaşa destek için Suriye’de “rejimin devrilmesi” hedefi ile “tampon bölge” kurulması şartlarını koyarken Biden bunların hiçbirini anmadı: ‘’Suriye’de IŞİD’i güvenli sığınaktan mahrum bırakıp geriletme ve yenmenin yanı sıra muhalefeti güçlendirmeyi ve Esad rejiminden uzaklaşacak şekilde siyasi geçiş sürecini de görüştük.”

 

“Önceliğimiz IŞİD ve Irak”

Bir Beyaz Saray yetkilisi, uçakta yaptığı bilgilendirmede, “Önceliğimiz Irak ve Suriye’de IŞİD’i küçülte küçülte yok etmek. Bunu çok açık söyledik. Bizim stratejimizde öncelik IŞİD, öncelik Irak. Ama sadece IŞİD ve Irak değil. Nihai hedefin Esad’dan siyasi geçiş olduğu konusunda Türkiye ile mutabıkız” dedi. Yetkili, Ankara’nın istediği gibi uluslararası toplumun ilan ettiği “güvenli bölge”yı dışlayıp “İsyancıların kuzey bölgelerini IŞİD’den kurtarmasıyla sivil halkın geri döneceği bir güvenli bölge” örneğini verdi.

 

İstanbul'dan enerjik dakikalar

ABD Başkanı Joe Biden, Türkiye temasları çerçevesinde Başbakan Ahmet Davutoğlu ile birlikte dün Atlantik Konseyi’nin İstanbul enerji zirvesinin kapanışını yaptı. Biden, Ukrayna krizi nedeniyle Rusya’ya sert mesajlar yollarken Avrupa’nın kaynaklarını çeşitlendirmesi meselesi ve Türkiye’ye düşen önemli role vurgu yaptı. Rusya’yı enerjiyi dış politika aracı kılarak enerji güvenliğinin tehdit etmekle suçlarken, “Rusya oyunculardan biri olabilir ve olmalı da ama oyunu kurallarına uygun oynamalı” diyen Biden, Ukrayna krizinin Avrupa’nın kaynaklarını çeşitlendirmesinin aciliyetini gösterdiğini anlattı. Biden, İtalya ve Hazar’a uzanan ve Türkiye’ye önemli rol biçen enerji hattı panoroması çizerken Kıbrıs’ı eksik etmedi.

 

Biden’dan Kıbrıs mesajı

Rumlara yakınlığını “Bidenopolis” lakabı ile ifade eden Biden, Kıbrıs’ta müzakerelerin donmasına yol açan ve Türkiye ile Rum yönetimi, İsrail ve Mısır’ı karşı karşıya getiren Doğu Akdeniz’deki aramaları ima ederek “Geçenlerde son 50 yılda Kıbrıs’ı ziyaret eden en üst düzey Amerikalı yönetici oldum. Çünkü Kıbrıs’ı enerji geliştirmede komşularının işbirliğiyle ilerlemesi için cesaretlendirmek istedim. Bütün Doğu Akdeniz’in birlikte gaz pazarları için merkez olmasından herkesin istifade edebileceği açık” vurgusu yaptı. “Asrın Projesi” diye anılan BTC hattına başta kimse inanmasa de gerçekleştiğini anımsatan Biden, ABD’nin desteği ve Türkiye, Azerbaycan, Gürcistan, Yunanistan, Arnavutluk ve İtalya’nın kararlılığıyla ilk kez Hazar gazının Avrupa’ya getirileceğini belirtip “Bu, Avrupa’da enerji güvenliğinde oyunu değiştirecek” dedi. Biden, petrol için önemli bir dağıtım merkezi olan Türkiye’nin şimdi de gaz konusunda daha büyük role hazırlandığını kaydetti. Biden, Bağdat ve Erbil arasında ihracat ve gelir paylaşımı anlaşmasından memnuniyetlerini de aktarırken “Biz de Basra’dan Ceyhan’a stratejik boru hattını desteklemeye devam ediyoruz. Türkiye’nin stratejik pozisyonu enerji açısından büyük bir değer” diye konuştu. Biden Türkiye için “Avrupa’da genişlemesi beklenen tek gaz pazarı” ifadesini kullandı.

 

Ermeni ve Rumlara çağrı

Başbakan Davutoğlu da Ermenistan ve Rum Kesimi’ne çağrı yaptı. BTC hattının yarattığı ekonomik refahtan Ermenistan’ın Azerbaycan’daki “işgalci tutumu” yüzünden mahrum kaldığını anlatan Davutoğlu, “Eksik olan siyasi irade, eksik olan vizyon. Ben buradan Ermenistan’a da çağrıda bulunuyorum. Kafkas petrolleri, Hazar petrolleri Avrupa’ya aktarılırken Ermenistan da bu barış projelerinin parçası haline gelecek bir tutumla katkıda bulunsun” dedi.

Davutoğlu Kıbrıs’ta ise Rumların, Türkiye’nin de hakkı olan kaynakların tek taraflı ihale ederek dünyaya sunma girişimini eleştirdi. “Herkes Kıbrıs etrafındaki kaynakların Kıbrıs’ın bütününe ait olduğu konusuna mutabık kalır ve ortak bir vizyonla bu enerjiyi barış yönünde kullanırsa herkes kazanır” diyen Davutoğlu, bu sayede Kıbrıs Türkleri ile Rumlarının entegrasyonunun mümkün olacağını belirtti. “Bir an önce çözüm masasına dönülmeli” diyen Başbakan “Enerjiyi barış aracı olarak kullanalım” çağrısı yaptı.