Tarım cennetinde akıllara zarar JES projesi
İzmir'in Ödemiş ilçesinde 2 yıl önce halkın protestoları sonucu jeotermal kuyu açmasına izin verilmeyen ABN Madencilik firması, aynı ruhsatla bu kez Ödemiş’in komşusu olan tarım cenneti Tire'ye el attı. Firma, Tire'nin kırsal Sarılar Mahallesi'nde jeotermal kaynak aramak için ÇED başvurusunda bulundu. Jeotermal kuyuları açılması planlanan 143 dönümlük alan; incir, ceviz, kestane, zeytin gibi yüksek kaliteli ürünlerin yetiştiği birinci sınıf tarım arazisi ve ormanlık bölgenin içinde yer alıyor. Jeotermal arama yapılacak alanın sadece 800 metre uzağında ise yerleşim yerleri bulunuyor.
ANKAAydın ve Manisa'da tarımsal üretime büyük darbe vurduğu, halk sağlığına ciddi zararlar verdiği belirtilen jeotermal santraller, İzmir'de de giderek artıyor. Seferihisar'ın Orhanlı Mahallesi'nin ardından bu kez sadece İzmir'in değil Ege bölgesinin en önemli tarım merkezlerinden olan Tire'de bir jeotermal planı ortaya çıktı. Merkezi Ankara'da bulunan, Aydın Uyar, Mustafa Murat Gündeş, Necmi Uyar ve Salih Görmez'in ortağı olduğu ABN Madencilik Müşavirlik Enerji Mühendislik Petrol Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., İzmir'in Tire İlçesi'ne bağlı kırsal Sarılar Mahallesi'nde jeotermal kaynak aramak için Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) başvurusunda bulundu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca kabul edilen başvuruyla birlikte 60 günlük ÇED süreci başlatılmış oldu.
4 SONDAJ VURUP YERİN 500 METRE ALTINA İNECEKLER
ÇED dosyasına göre, 2 ayrı poligonda 4 farklı sondaj faaliyeti yapmayı planlayan firma, yerin 500 metre kadar altına inecek. 131 bin 994 metrekarelik (yaklaşık 132 dönüm) birinci poligonda 3 sondaj, 11 bin 167 metrekarelik (yaklaşık 11 dönüm) ikinci poligonda 1 sondaj yapacak olan firma, döner (Rotary) sondaj yöntemini uygulayacak.
Proje alanında ayrıca, bitkisel toprak depolama alanı (sondaj alanının hemen yanında) ve çamur havuzu ile 1,5 dönüm büyüklüğünde konaklama, dinlenme, idari ofis, yemekhane ve depo amaçlı konteynerler yer alacak.
BİRİNCİ SINIF TARIM ARAZİSİ
Jeotermal faaliyet planlanan alan, Tire ve Ödemiş ilçelerinin tam ortasında, köy yerleşiminin ise yanı başında bulunuyor. ÇED raporunda, en yakın evlerin 800 metre, Çamlıca Mahallesi'nin 2800 metre, Küre Mahallesi'nin ise 3500 metre uzaklıkta olduğu bilgisine yer verildi.
Jeotermal sondajları yapılacak 143 dönümlük alan; incir, kestane, zeytin gibi yüksek kaliteli ürünlerin yetiştiği birinci sınıf tarım arazisi ve ormanlık bölgenin içinde yer alıyor. Alandaki, son derece verimli toprağın sıyrılarak depolanacağı ifade edildi.
TARİHİ DUYARLILIKLA BÖLGEYİ SEÇMİŞLER
Birinci sınıf tarım arazisi ve çam ormanlarıyla kaplı alana sondaj vuracak firmanın, ÇED raporuna yansıyan "tarihi eser duyarlılığı" ise dikkat çekti. Raporda, "Bölgenin genel olarak konumuna bakıldığında, bölgede SİT alanları, ÖÇK alanları, yeraltı şehirleri, eski kiliseler gibi tarihi lokasyonlar olduğu düşünüldüğünde, sondaj lokasyonun yakın çevresinde bu alanlardan olmaması, hem ruhsat yeri belirlenmesinde hem de sondaj lokasyonu seçiminde etkilidir" denildi.
HARCAYACAKLARI PARA SADECE 126 BİN LİRA, 20 KİŞİYE 2 AYLIK İŞ
Günde 3 vardiya ile 24 saat çalışma esasına bağlı olarak toplam 2 aylık olarak planlanan sondaj çalışmalarında sadece 20 personel çalıştırılacağı bilgisine yer verildi. Proje Bedeli Gider Kalemleri tablosu incelendiğinde ise çevreyi bu denli büyük risk altında bırakacak projenin toplam yatırım tutarının 126 bin 831 TL olduğu görüldü.
ÖDEMİŞLİLER İZİN VERMEMİŞTİ
ABN Madencilik firmasının jeotermal arama ruhsatının ise 19 Haziran 2017 tarihinde yürürlüğe girdiği ve Ödemiş'in Küre Köyü için verilmiş olduğu dikkati çekti. Ruhsatı 19 Haziran 2021 tarihine kadar geçerli olan firma, 2 yıl önce Ödemiş'in kırsal Küre ve Çamlıca mahallelerine jeotermal kuyusu açmak için harekete geçmiş, ancak halkın tepkisiyle karşılaşmıştı. Yoğun protestoların ardından İzmir Valiliği; DSİ ve Tarım İl Müdürlüğünden gelen olumsuz görüşler üzerine jeotermal kuyuları için başlatılan ÇED süreci sonlandırılmıştı. Firmanın bu kez Ödemiş Küre'ye sadece 3,5 km uzaklıkta yeniden harekete geçmesi akıllarda soru işareti bıraktı.