Srebrenitsalılar, BM davasını AİHM'e götürecek

Srebrenitsa soykırımı kurbanlarının yakınlarını temsil eden Hollandalı avukat Axel Hagedorn, yaptığı açıklamada, BM ve Hollanda aleyhine açılan davayı Kasım ayında AİHM'ye götüreceklerini bildirdi.

BM'nin, Bosna Hersek'te 1992-1995 yılları arasında yaşanan savaşta Srebrenitsa katliamını imkanı olmasına rağmen önlemediği için suçlu olduğunu ifade eden Hagedom, Hollanda Yüksek Mahkemesi'nin BM'ye yargı dokunulmazlığı sağladığına ve "hiçbir mahkemenin BM'nin suçlu olduğunu ispatlayamayacağı" görüşünü açıkladığına işaret etti.

BM'nin Srebrenitsa soykırımına ''bir nevi dahil olduğunu'' kanıtlamaya çalıştıklarını belirten Hagedorn, "Eğer BM'nin gözleri önünde soykırım yapılmış ve BM, görevi olduğu halde insanları korumamışsa o zaman soykırım kurbanları bağımsız bir mahkemeye giderek BM'yi dava edebilir. Bağımsız mahkeme BM'nin suçlu olup olmadığına dair karar verir. Fakat bu hak, Srebrenitsa Müslümanlarına tanınmamıştır. Onlar BM'yi dava etmek için başvuru yapmak istiyorsa bunu yapabilmelidirler'' diye konuştu.
 

'Srebrenitsa yüzünden ülkeme kızgınım'

Srebrenitsa'da yaşananlar yüzünden kendi ülkesine ''kızgın olduğunu'' ifade eden Hollandalı avukat Hagedorn, daha önce Srebrenitsalı anneler Hollanda'yı dava ettiklerinde, Hollanda mahkemesinin, askerlerinin BM'de görev yaptığı kabul ettiğini, fakat ''soykırımda askerlerin suçu olmadığı ve bu durumun BM'nin sorumluluğu olduğu'' kararını verdiğini hatırlattı.

Hollanda Yüksek Mahkemesi'nin BM'nin yargı dokunulmazlığı bulunduğu yönündeki kararına işaret eden Hagedorn, şunları söyledi: ''Bu nedenle AİHM'ye başvuracağız. Davayı kazanma şansımız yüksek. Bizim AİHM'de ispatlamak istediğimiz BM'ye yargı dokunulmazlığı verilerek Srebrenitsalı annelerin haksızlığa uğradıklarıdır. Aynı zamanda, Hollanda yönetiminin de Hollanda Yüksek Mahkemesi'nde yargılanması önemli. Hollanda yönetimi de suçu BM'ye atmaya çalışacaktır, fakat biz bunun gerçekleşmemesi için elimizden gelen her şeyi yapacağız.''
 

'Ban Ki-mun, BM'nin sorumluluğunu kabul etti'

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un geçen ayın sonunda Bosna Hersek'e yaptığı ziyaret sırasında Srebrenitsa'ya da gittiğini ve BM'nin Srebrenitsa'da görevlerini yerine getirmediğini söylediğini hatırlatan Hagedorn, ''BM zaten Srebrenitsa'da büyük bir hata yaptığını kabul etti, fakat kendilerini Srebrenitsa katliamından sorumlu tutmuyorlar. Katliamdan 17 yıl geçmiş olmasına rağmen, kurban yakınları için bir şey yapılmadı'' dedi.

AİHM'nin Srebrenitsalılar lehine karar verdiği takdirde BM'nin, Srebrenitsalıların zararlarını tazmin etmek zorunda kalacağını vurgulayan Hagedorn, şöyle konuştu: ''Eğer mahkeme BM'nin dava edilebileceğine dair bir karar alırsa, o zaman tüm davayı BM'ye karşı çevirebiliriz. Zaten elimizde BM'nin Srebrenitsa halkını korumadığını kanıtlayan birçok delil mevcut. Davayı kazandığımızda BM Srebrenitsalılara tazminat ödemek zorunda kalacak ve tüm dünyaya Srebrenitsa'da aslında ne olduğunu itiraf etmek zorunda kalacak. Böyle bir durum, Balkan ülkelerinde de istikrarın sağlamasına ve savaş kurbanlarına haklarının tanıtılmasına yardımcı olacaktır.''

BM'nin dünyada barış ve güvenliği sağlaması gereken en önemli kurum olduğunu ifade eden Hagedorn, ''BM 1999 yılında yayımladığı raporda Srebrenitsa'da birçok yanlış yaptığına kabul etti, fakat bunlar sıradan yanlışlar değil. Katliamdan 17 yıl sonra bile BM'den kimse çıkıp sorumluluğunu kabul etmedi, kimse Srebrenitsa annelerine nasıl yardım edebileceğini bile sormadı. Kısaca, BM şimdiye kadar hiçbir şey yapmadı ve sürekli sorumluluklarını inkar ediyor'' dedi.
 

'Siyasi yanı olmasaydı davayı çoktan kazanmıştık'

BM yetkililerinin katliamdan sorumlu tutulmaktan çekindiğini belirten Hagedorn, ''Bu aslında hukuki bir durum, fakat aynı zamanda siyasi bir yönü de var. Eğer siyasi yanı olmasaydı davayı çoktan kazanmıştık. Şimdi de şansımız yüzde 50, ben umutluyum. Srebrenitsalı anneler tüm dünyaya hala adalet için çabaladıklarını gösterecekler. Kendi hakları ve gerçeğin ortaya çıkması için çalıştıklarını herkes görecek'' diye konuştu.

Öte yandan Srebrenitsa anneleri, mahkemeye mümkün oldukça kalabalık bir şekilde gidebilmek için, tüm Bosna Hersek devlet kurumlarından yardım istedi. Hollanda Bölge Mahkemesi'nde gelecek aylarda, 1995 yılında ailelerini kaybeden savaş kurbanlarının şikayeti üzerine, Hollanda yönetimi için duruşma yapılacak.

Srebrenitsa ve Jepa Anneleri Derneği 2007 yılında, soykırımdan kurtulan 6000 Srebrenitsalı adına, BM ve Hollanda'ya karşı dava açmıştı. Davada BM'nin Hollanda taburu, soykırım ve insanlığa karşı suçları önlememek, Boşnakların sürülmesi ve katledilmesine yardımcı olmakla suçlanmıştı.

Hollanda Yüksek Mahkemesi ise Nisan ayında, BM'nin ''Hollanda'da da herhangi bir mahkemede yargılanamayacağı ve bu uluslararası kurumunun yargılanmaktan muaf tutulduğu'' kararını vermişti.