Şöhret gidince merhabalar bile değişiyor

Türk Sineması’nda yıllarca adından söz ettiren Mesut Engin’in, tiyatrocu Mehmet Esen ve Mustafa Turan tarafından Taksim İlk Yardım Hastanesi’nin önünde bitkin bir halde bulunduktan sonra Kayışdağı Darülaceze’ye yerleştirildiğini okuduk geçen hafta gazetelerde. Oysa daha önce de televizyon kanallarında izlemiştik ne kadar büyük zorluklarla mücadele ettiğini. Zaman geçmiş, yaşadığı acılar dinmemiş belli ki. Sinemaya yıllarını vermiş ödüllü oyuncuyu Darülaceze’de ziyaret ettik, yaşadıklarına tanıklık etmeye çalıştık.

Mesut Engin, 55 yaşında. Onlarca film sığdırmış yaşamına. Başrol de oynamış, ödüller de almış. Aynı zamanda onlarca acıyı ve hayal kırıklığını da tatmış; hem de en büyüğünden. Yalnızlık ve mutsuzlukla tanışmış, onlardan kurtulmak için alkole sığınmış.

Sığındıkları bir kez daha zarar vermiş, bir kez daha düşürmüş omuzlarını. Dilinden düşmüyor “yıkılmak” kelimesi. Yaşamının bir özeti belki de bu. Tutunmaya çalışmış her seferinde, tutunamamış, yeniden düşmüş. Şimdilerde Kayışdağı Darülaceze’de 70 kişilik Zümrüt Sitesi’nde kendi odasında kalıyor. Yeni bir yaşamın kapılarını aralamış Engin. Belki filmleri, fotoğrafları, anıları, özledikleri yok yanında. Belki zihninde yaşadığı mutsuzlukların, bedeninde de çektiği acıların izlerini taşıyor hâlâ. Ancak yine de, yeni bir umutla ayağa kalkmaya hazır olduğunu dile getiriyor. Yaşadıklarını konuşmaya çalıştık Engin’le. Yanıtsız kalan sorularımız da oldu, uzaklara bakıp gözlerimizin dolduğu anlar da. Hem yanımızdaydı, hem de çok uzaklarda...

 

Genç yaşta şöhret

“Artık buradayım, şikâyetim yok. Şikayetim kendime” diyerek başlıyor söze. Hikâyesi için biraz daha gerilere gidiyoruz ve başlıyoruz konuşmaya. 1953 yılında Aydın’ın Söke ilçesinde dünyaya gelmiş Engin. 4 kardeşin üçüncüsü olarak. Yaşamının dönüm noktalarından ilki ise Ses dergisinin yarışması olmuş.

Sinemaya pek çok ismi kazandıran dönemin en popüler dergisinde Necla Nazır’la beraber birinci olduğunda 20 yaşında. Yıl 1973. Genç ve dinç. Kısa sürede şöhret etrafını sarıyor. Bir anda tüm olanaklar seriliyor önüne. Hem para, hem de ün; etrafında da pek çok insan. Tuğrul karakterini canlandırdığı ilk filmi “Yedi Evlat İki Damat”tan 20 bin lira alıyor. Ondan sonra da çektiği filmlerin ardı arkası kesilmiyor; “Özleyiş”, “Dert Bende”, “Yazık Oldu Yarınlara”, “Sevmek”, “Deli Kız”, “Ah Bu Gençlik”... Onlarca filmde başrol oynuyor. Ödüller alıyor.

Gün geliyor, alt katında bulunan kahvehanede çıkan bir yangın oturduğu eve sıçrıyor. Evde yalnız Engin. Binayı sarıyor yangın. Kulakları, elleri ve bacaklarındaki izler o günlerden. Yaşamındaki ilk yıkılma anı belki de. “Hem bedenen hem de ruhen yıkıldım. Mahvoldum” diyor vücudunda kalan izleri göstererek. Sessizlik çöküyor konuşmamıza, gözleri uzaklara dalıyor. “Üzüntüler, dertler nihayetinde bu hale geldim aslında ben” diyerek bölüyor sessizliği. Ailesinin yanına Aydın’a gitmiş o süreçte. Ancak 5 ay sonra ayrılmış yanlarından. “Bir yere kadar dayanabildim. Onların bana söylediği kötü bir şey olmasa da beni öyle görmelerini istemedim. Dayanamadım” diyor.

Sorular, düşünceler, çıkışsızlıklar onu tekrar İstanbul’a yöneltmiş. “Sinemada birtakım krizler yaşandı. Seks furyası başladı. Yıllarımızı verdiğimiz sinemada iş olmayınca her şey tepetaklak gitti.” Sinemadan uzaklaşmaya başlamış Engin. Elinde, avucunda ne varsa tüketmeye... Düzeninin, yaşamının değiştiğini, kendi ifadesiyle nasıl “çirkinleştiğini” anlatıyor. Moralini diri tutamamış. Alkolle tanışan Engin’in yaşamı birden ve çok daha hızlı geçmiş çöküşe. Tüketilen ilişkiler, hızlı yaşamlar, düzensiz hayatlar, şöhretin yarattığı sanal dünya, yalnızlık ve alkol... “Geçmişe dönüp sorguladığınızda neden bir birikim yapmadığınızı düşünüyor musunuz?” diye soruyoruz. “Geçinmek için kazandım, servet yapacak kadar değil” yanıtını veriyor Engin. Başka işlere de soyunmuş. Dükkân açmış, çeşitli işletmelere ortaklık etmiş ancak anlaşmazlıklar sonucunda onları da yürütememiş.

Elindeki avucundaki gün be gün erimiş, alkol tek sığınağı olmuş. Öyle bir gün gelmiş ki evi, barkı, sahip olduğu her şey; anıları dahi gitmiş elinden. Hiçbir şeyi kalmayınca da önce otellerde, sonra barınabildiği yerlerde, en son da sokakta yaşamaya başlamış. Sorulan sorular bitmemiş. Sokakta görenler “Bu Mesut Engin değil mi?” diyerek uzaktan bakıp kendi aralarında konuşmaya başlamışlar. “Şöhret olduğum için alay konusu oldum insanların gözünde. Zaten rezilliğim paçamdan akıyordu. Gerçek kimliğimi de gizledim insanlardan” diyerek anlatıyor yaşadığı günleri. O yüzden bir dönem kendini Mustafa adıyla tanıtmış Engin. Aç, susuz, uykusuz günler. Evi, sokaktaki bir bank. Günde birkaç çift laf ettiği, bir tabak yemeğini yediği esnaf da dostları bir anlamda, yaşamda yanında kalan birkaç insan sadece. Açlık, uykusuzluk, soğuk derken sağlık problemleri de peşi sıra gelmiş Engin’in. Rahatsızlıklarını sorduğumuzda ise “Sokakta yatan, aç ve uykusuz kalan insanın bedeni sağlıklı olur mu?” diyor, “Alkol de kullandım. Bir de oradan yıkıldım. Alkol yalnız bana değil, kim içse herkese zarar verir.” Pişmanlıkları gözlerinden okunuyor Engin’in. Önüne, geleceğe bakmak istiyor, ancak geçmişi yakalıyor hemen, sarıyor etrafını.

Peki hiç mi aşık olmadı Engin, hiç mi aile kurmak istemedi? “Kim istemez huzurlu, düzenli bir yaşam. Keşke sevdiğim bir kadın olsaydı, el ele, omuz omuza mücadele etseydik bu yaşamda. Ama yalnızca ben değil, sinemada pek çok kişinin hayatı bu haldeydi” diyerek anlatıyor geçmişe dönük hesaplaşmasını. 1983 yılında İstanbul’un varlıklı ailelerinden birinin kızıyla nişanlanıyor, ancak ayrılıyorlar. O günlerden bahsetmeye çekiniyor, üstünü kapatıyor, yanıtlamıyor sorumuzu. “Düzenli bir yaşamımın olmasını çok isterdim” demekle yetiniyor. Dostluklar ve arkadaşlıklara söz gelince sesi titriyor: “Şöhret çok büyük yara. İnsanlar para ve şöhret için yanımdaymış. Onlar gidince insanların merhabaları bile değişiyor. Darbe üzerine darbe geliyor. Tekme üzerine tekme yiyorsunuz. Kötü günümdeki en iyi dostlarım anne babamdı.”

Kimse sahip çıkmıyor

“Kimseden bir hayır yok” diyor. Hâlâ da güvensiz. Sözler verilmiş, vaatler de bulunulmuş, destek olunacağı söylenmiş. Çoğu kişi de otobüs parası vererek memleketine yollamaya çalışmış Engin’i. Arayanı soranı, arkadaşları dostları yok olmuş. “Hiç kimse sahip çıkmıyor. Ben utanıyorum artık. Zoruma gidiyor. Devlet bir el atsın, sanatçısına sahip çıksın. 35 yıl sinema aktörlüğü yaptım. Herkes ekmek yedi. Elini uzatan olmadı” diye haykırıyor Engin.

Engin’in hikâyesi ilk değil, belki de pek çok insanın yaşadığı hatalar ve hayal kırıklıklarının bir benzeri onunki. Ancak o bir sanatçı. Kayışdağı Darülaceze’de sürdürüyor yaşamını. Tedavi de görüyor. Yerinden ve kendisine yardımcı olanlardan çok memnun. Ancak tek istediği “otur otur kahroluyorum” dediği Darülaceze’den ayrılmak. Çünkü oturmaya dayanamıyor, çalışmak, üretmek istiyor. Engin, özlediği anne babasının yanına dönmek, memleketinde küçük bir bakkal dükkânı işletmek istiyor. Oyunculuğu soruyoruz. “O kadar çok istiyorum ki. Ama artık ben istesem de o beni istemez” diyor. Vaatlere inanmıyor artık. Tek isteği ise yaşama tutunmak; sıkıca.