Sığınmacılar dönmek istiyor

Kobani’nin 134 gün sonra IŞİD’den temizlenmesinin ardından Şanlıurfa’nın Suruç ilçesindeki kamplarda bulunan Kobanili sığınmacıları geri dönüş heyecanı sardı.

Mahmut Oral / Cumhuriyet

Türkiye’ye geldikleri ilk günlerde açık havada, kaldırımlarda, parklarda, cami avlularında hatta boş ambarlarda kalan Kobanili misafirler için hem DBP’li belediyeler hem de AFAD tarafından birçok çadır kent kuruldu. Şu anda Suruç’da Kobanililer için DBP’li belediyeler tarafından kurulmuş 6 çadırkent bulunuyor. Burada kalanların gıda, giysi gibi temel ihtiyaçları, belediyeler ve halkın desteği ile gideriliyor. AFAD ise Suruç’ta geçen günlerde 35 bin kişilik bir çadırkent kurdu. Bu çadır kente 7 bine yakın Kobanili alındı.

 

IŞİD saldırısının ardından Kobani ve çevresindeki 380 köyden kaçarak Türkiye’ye sığınan 200 bin sığınmacının bir kısmı daha sonra geri dönse de önemli bir kısmı savaşın bitmesini bekledi.

Kobanili sığınmacılar ise artık topraklarına dönecekleri günün heyecanını yaşıyor. Kobani’de taş üstünde taş kalmamışken ve köylerdeki çatışmalar sürerken sığınmacılar dönüş hazırlıklarına başladı bile. Çadırkentlerde kalan sığınmacılar biz sormadan “Bir an önce dönmek istiyoruz” diye başlıyor söze. Kamp sakinlerinden biri de Şirin Hacı adlı 25 yaşlarındaki genç bir kadın. Dört ay önce 5 kız kardeşi, anne ve babasıyla Türkiye’ye sığınmış. Erkek kardeşleri ise IŞİD ile mücadele etmek için Kobani’de kalmışlar. İlk geldikleri zaman çok sıkıntı çektiklerini ancak göç dalgası durulduktan sonra işlerin rayına oturduğunu belirten Şirin, Kobani’ye dönmeleriyle birlikte zor günlerin tamamen geride kalacağını söylüyor. Buraya gelmek istemediklerini ama IŞİD’in namuslarına, mallarına ve canlarına el uzatması nedeniyle ülkelerinden ayrılmak zorunda olduklarını belirten Şirin, “Kobani’ye dönmek için gün sayıyoruz. Dünyaya ve insanlığa da çağrımız var. Vatanımız yerle bir oldu. Bize yardım etsinler, hep birlikte özgür, demokratik ve mutlu bir Kobani’yi yeniden inşa edelim. İslam adına İslamı kirleten bu terör örgütünün geride bıraktığı tüm pislikleri hep birlikte toprağın altına gömelim” diye konuştu.

Mizgin Kobani ise kampta gönüllü öğretmenlik yapıyor. Bulundukları kampta yaklaşık bin kişi olduklarını, bunlardan 250 kadarının da okul çağındaki çocuklar olduğunu dile getiren Mizgin, okul olarak kullandıkları odada Kürtçe dil dersleri ve zihin geliştirici etkinlikler yaptıklarını belirtiyor. Mizgin, “Milletin artık sabrı kalmadı, buradaki geçici hayat artık bitsin istiyorlar. Orada kendi yönetimimiz,
kendi okullarımız, kendi vatanımız vardı. Kobani harabe de olsa oraya dönmeyi ve kentimizi yeniden inşa etmeyi istiyoruz. Kanton yönetimi ne zaman çağrı yaparsa Türkiye’ye gelen tüm Kobanililer aynı anda dönmeye hazırdır. Önümüzdeki günlerde herkesin koyacağı bir kerpiçe ihtiyacımız var. Belki ilk günlerde açıkta, toprak üstünde yatarız ama kentimizi yeniden yaratabiliriz. İnsanın vatanı gibi yok” diyor.

“Burada arkadaşlarımız bize iyi baktı ama artık evime dönmek istiyorum” diyen Mustafa Şevket ise eşi ve 6 çocuğuyla birlikte sığınmış. Kardeşi ve yeğenlerinin IŞİD’e karşı savaştığını anlatan Şevket, “Kobani’nin kurtuluş haberi geldikten sonra hepimizde heyecan oluştu. Artık kamplarda herkesin gözü kulağı oradan gelecek haberlerde, bir işaret bekliyoruz. Gelin demelerini bekliyoruz. Her şeye yeni baştan başlayacağız.” diye konuşuyor.

 

5 milyar TL gerekli

Kobani’nin tamamının veya bir kısmının “savaş ve IŞİD’in vahşetini” gözler önüne sermesi için açık hava müzesi olması tartışılıyor. HDP Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız, “Kobani müze yapılmalı ki 21. yüzyılda bile insanlık içinde hâlâ barbarlık yapan grupların olduğu tüm gerçekliğiyle gelecek nesillere aktarılsın” dedi. DTK Eşbaşkanı ve Şırnak HDP Milletvekili Selma Irmak, yeniden inşanın nasıl olacağına kanton yönetiminin karar vereceğini, kendilerinin de onlara destek olacağını söyledi. “Bombalanan yerleri kim onaracak?” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan’a tepki gösteren Irmak, “Kobani’yi rant kapısı yaptırmayız” diyor. Kentin tamamı ya da bir kısmı müze yapılmak istense de sonunda Kobani’nin bir şekilde yeniden inşa edilmesi gerekecek. İnşaat Mühendisleri Odası Diyarbakır Şube Başkanı Turan Kapan’ın hesaplamalarına göre kentin yeniden inşaası için 5-6 milyar TL’ye ihtiyaç var. Kapan, en az 200 bin kişinin Kobani’ye geri döneceği düşünüldüğünde, aileleri ortalama 7 kişi kabul etsek bile en az 30 bin konut yapılması gerektiğini belirterek, 150 metrekarelik konutların toplam maliyetinin 3.5 ila 4 milyar TL arasında olacağını anlattı. Bunun yanında, altyapı ve üstyapıya da ihtiyaç olacağını belirten Kapan, bunların da 1.5 ila 2 milyar lira arasında bir maliyetinin olduğunu bildirdi. Selma Irmak ise kış koşulları bitmeden sığınmacıların geri dönmesinin doğru olmayacağını vurgulayarak,“Yeniden inşanın nasıl olacağını, nasıl bir destek kampanyası yürütüleceğine kanton yönetimi karar verecek, biz de onlara gerekli desteği vereceğiz. Halkımızı ve dünya halklarını Kobani’nin yeniden inşaasına katılmaya çağıracağız” dedi.

 

 Köyler de temizleniyor

YPG, Peşmerge ve Kürt güçlerinin köylerde başlattığı operasyonlar sürüyor. Kobani’nin güneyindeki Gulmet köyü IŞİD’den temizlendi. Burada 13 IŞİD militanı öldürülürken çok sayıda silah ve mühimmata da el konuldu. Doğuda Helinci köyündeki operasyonda ise 10 IŞİD militanı öldürüldü. Batıdaki Menaze köyünü kuşatan Kürt güçlerinin operasyonu sürüyor. Etkili olan toz bulutu nedeniyle görüş mesafesinin düştüğü bölgede keşif uçuşunu sürdüren koalisyon güçlerine ait savaş uçaklarının sesi duyuluyor.