'Sessiz salgın'a karşı uzmanlar uyarıyor: Sinsice ilerler

 

Son yıllarda giderek artan böbrek rahatsızlıkları, genel sağlığı da olumsuz etkiliyor. Böbrek rahatsızlıklarının en önemli nedenleri arasında bulunan diyabet (şeker), hipertansiyon (yüksek tansiyon) ve obeziteyle ilgili alınacak önlemler böbrek hastalıklarını engelleyebiliyor. Uzmanlar kilo, kan şekeri ve tansiyon kontrollerinin sık sık yapılması gerektiğini belirterek “Sigaradan, alkolden, hazır yiyeceklerden uzak durun, bol bol sıvı tüketin” uyarısında bulunuyorlar.

14 Mart Dünya Böbrek Günü öncesi açıklama yapan Bezmialem Vakıf Üniversitesi Rektörü ve Nefroloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu, Türkiye’de yapılan araştırma ve çalışmaların, günlük tuz miktarının 16 ila 18 gram aralığında olduğunu gösterdiğini belirterek “Normalde alınması gereken günlük tuz miktarı 4 ila 6 gramdır. Dolayısıyla günlük beslenme rutinimiz içerisinde tuzu azaltmak böbrek sağlığını korumak için elzemdir” dedi.

Sinsice ilerler
Böbrek hastalığının sessizce ilerlediğini belirten Kazancıoğlu, “Çok su içme, sık idrara çıkma, yorgunluk, bulantı-kusma ve şişlikler, uyarıcı olmalıdır” diye konuştu. Türkiye’de son dönemde 77 binin üzerinde böbrek yetmezliği tanısı almış hasta olduğunu kaydeden Kazancıoğlu, şöyle devam etti: “Ulusal organ kadavra bekleme listesinde kayıtlı toplam 26 bin hasta kendisine uygun organın bulunmasıyla yeniden hayata tutunmayı bekliyor. Bu hastaların yaklaşık 23 binini ise böbrek bekleyen hastalar oluşturuyor. Üstelik her yıl bu hastaların 2 bin 500’ü de bekleme listesinde uygun organ bulunamadığı için yaşamını yitiriyor. 2018 yılındaki nakillere bakıldığında; canlıdan 3 bin 11, böbrek nakli, kadavradan 859 böbrek nakli yapılmıştır. Organ nakli konusunda yeterince bilinçlenme sağlanamadığı takdirde kadavra bekleme listesindeki ölüm oranlarındaki artış kaçınılmaz olacaktır.” 

Reçetesiz ilaçlara dikkat Beykoz Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Gülten Kaptan Ateşoğlu, böbrek sağlığı için şu önerilerde bulundu: “Sağlıklı beslenin, kilonuzu kontrol altında tutun. Kan şekeri seviyenizi düzenli olarak kontrol ettirin. Haftada en az 150 dakika fiziksel aktivitede bulunun. Tansiyonunuzu izleyin. İşlenmiş gıdalardan, her türlü tütün ürününden uzak durun. Sigara içmek aynı zamanda böbrek kanseri riskini artırır. Reçetesiz ilaçlar düzenli alındığında böbrek hasarına neden olur. Alkolü de sınırlayın. Bol bol su için. Su, böbreklerin sodyum, üre ve toksinleri atmasını sağlar.”

Hayata döndüm

Böbrek yetmezliği sorunu olan ve nakil olması gereken 43 yaşındaki Zeynep Çetil, 23 yaşındaki kızı Merve Nur Çetil’in böbreği ile sağlığına kavuştu.

Hatay Dörtyol Belediyesi’nde arşiv görevlisi olarak çalışan 43 yaşındaki Zeynep Çetil, halsizlik ve yorgunluk şikâyetiyle doktora gitti. Tahlillerde Zeynep Çetil’in böbrek yetmezliği yaşadığı, diyalize girmesi veya böbrek nakli olması gerektiğini belirlendi. Çetil’e Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nde okuyan 23 yaşındaki kızı Merve Nur Çetil böbreğini verdi. Ameliyatla ikinci hayatına başlayan Zeynep Çetil, “İçimde büyüyen kızımın böbreğiyle hayata yeniden geldim” dedi.
İlk başlarda kızından böbrek almak istemeyen Çetil, doktorların her hangi bir risk olmadığını söylemesi üzerine kızının böbreğini almaya karar verdi. Merve Nur Çetil, “Annesiz kalmak istemedim. Sonunda doktorlar da bi risk olmadığını söyleyince annemi ikna etmeyi başardım” dedi.
Nakil ameliyatından sonra sağlığına kavuşan Zeynep Çetil, kızının kendisine can verdiğini belirterek şunları söyledi:
“İçimde büyüyen kızım yıllar sonra bana böbreğiyle hayat oldu. Kızım da bana ‘Anne ben böbreğimi sana vermek için büyütüyordum’ diyor. Bütün organlarımı bağışladım. Birisinin hayatını kurtarmak muhteşem bir his.”

SESSİZ VE DERİNDEN

 Memorial Organ Nakli Bölüm Başkanı Prof. Dr. K. Yalçın Polat ve tedavilerini yürüten, Nefroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Gökhan Temiz şu değerlendirmeyi yaptı: “Kronik böbrek yetmezliği hiçbir belirti vermeden ilerleyebilir. Bazen bir baş ağrısı ya da hastamızda olduğu gibi halsizlik, yorgunluk gibi basit belirtiler verebiliyor. Türkiye’de her 6 kişiden birisinde kronik böbrek hastalığının belirti ve bulguları bulunuyor.”