Samsun... CHP’liler ümitli
Samsun’da herkes AKP’nin oy kaybedeceği ve en az bir milletvekili yitireceği konusunda hemfikir. Ancak seçmenin yüzde 40’ının yaşadığı ve yüzde 60’ının AKP’ye oy verdiği kırsaldan gelecek oylar hesapları yanıltabilir.
Ahmet Şık/CumhuriyetUğur Göre’nin umut ve heyecanını Samsun merkezindeki cadde ve sokaklarda da görmek mümkün çünkü seçim gezisi için 15 Mayıs günü gittiğimiz, Karadeniz’in en büyük ve hareketli şehri Samsun’da CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun mitingi var. Samsunlu meslektaşımız Ragıp Göker’in dediğine göre 1977’den sonra CHP’nin topladığı en büyük kitleymiş. Sosyoekonomik olarak Karadeniz’in bu en büyük şehrinin 917 bin seçmeni bulunduğu göz önüne alındığında Samsunlular kadar heyecan duymuyoruz. Etrafımızdakileri kızdıran bu tespite itiraz edilmesinin nedeniyse Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun mitinginde, hem de “taşıma yapılmasına” rağmen daha az sayıda insanın olması. Davutoğlu değil de taraflı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın toplayacağı kitleyle kıyas yapmanın doğru olacağını söylesek de 2011 seçimlerinde 9 milletvekilinin 6’sını alan AKP’nin oy kaybı yaşayacağına herkes inanmış durumda ancak hem yurt genelinde hem de Samsun’da yaşanacağı düşünülen oy kaybının getirisine yapılan tahminlerin çok da iyimser olduğunu söylemek mümkün değil. Bir önceki seçimlerde kalan milletvekillerini 2-1 olarak bölüşen CHP ya da MHP’den birinin bir vekil daha fazla çıkarabileceği öngörülüyor. İyimser olanlar CHP’nin 3 MHP’nin ise 2 vekil çıkarabileceğini söylese de “Seçim gecesi hile hurda olmazsa” diye eklemeyi de ihmal etmiyor.
İlk sıra işsizliğin
Samsun merkezinde siyasetin kalbinin attığı Saathane Meydanı diye bilinen bölgede sokaklara dağılmış çok sayıdaki çayocağını dolduranların tek gündemi de seçimler çünkü Saathane Meydanı’nın çayocakları Samsun’un en büyük sorunu olan işsizliğin boyutunu gözler önüne seren yegâne yer. Bölgenin diğer kentlerine göre daha gelişkin olan sanayileşmesi istihdama yansımadığı için Samsun’un sorunlarında ilk sırayı işsizlik alıyor. Türkiye’nin en verimli topraklarından olan Bafra ve Çarşamba ovalarında tarımsal üretim neredeyse bitmiş durumda. Hayvancılıktansa “yıllardır yok” diye bahsediliyor. Kırsaldan kente yönelik genç nüfus göçü nedeniyle de zaten tarım ya da hayvancılıkla uğraşacak kişi sayısının da giderek daha da azaldığı anlatılıyor. Hal böyle olunca herhangi bir geliri olmayan işsizlerle emekli olduğu halde geçinemediği için iş arayanların buluşma noktası olan çay ocaklarında partilerin seçim vaatleri tartışılıyor. Hemen herkes AKP’nin oyunun düşeceğini söylese de kim ne vaat ederse etsin herkesin gönlünde yatansa Samsun’un işsizliğine çare bulacak bir iktidar. “Asgari ücretin ne kadar artacağını ancak bir işim olduktan sonra düşüneceğim” diyor orta yaşlarında bir adam. AKP’ye öfkesini değil ama adını gizlemeyi tercih ediyor. “Memleketin hali ortada, belli mi olur?” diye açıklıyor temkinliliğinin nedenini. İnşaat işleriyle uğraştığını ancak aylardır işsiz olduğunu söyleyen bir diğeri, “Asgari ücretin bile altında maaşlar teklif edilince vurdum kapıyı çıktım. Ya kölelik koşullarında çalış ya aç kal diyorlar” diye ekliyor. Masadaki emeklilerden birisi alıyor sözü: “20 TL düşünebiliyor musunuz? Sadece 20 TL zam verildi emeklilere. Bana 20 TL verenler sarayda milyonları harcıyor.”
Çok sayıda çay ocağını dolduranların tek gündem maddesi seçim. AKP’nin oyunun düşeceğini söyleyenler çoğunlukta.
MHP’ye oy vereceğini söyleyenin öfkesi hepsinden daha büyük. Çünkü daha önce AKP’ye iki kez oy vermiş. Ne zaman ki yolsuzluk soruşturmalarıyla pislik ortaya saçılmış o zaman anlamış. “Bunlar Müslüman değil, dindar değil. Elde kutsal kitap dolaşıyorlar. Madem dindarsın neden haram yiyorsun?” diye söyleniyor. CHP’li olanların aksine AKP’ye oy verecek arkadaşıyla birlikte HDP’nin seçim barajını geçmesini istemiyor o da. Ancak Saathane’de çizilen olumsuz tabloya rağmen HDP’nin Samsun’dan milletvekili adaylarından Alp Altınörs ve Emine Çepni ise umutlu. Ağırlıklı olarak ev ziyaretlerinden oluşan seçim çalışmalarından bahsedip, “Geçen hafta itibarıyla 1130 kişiyle yüz yüze görüştük. 268 kişi HDP’yle oy vereceğini söyledi” diyorlar.
AKP’nin rehaveti
CHP ve MHP’nin il teşkilatları ne kadar hareketli ve heyecanlı olsa da aynı şeyleri AKP Samsun il teşkilatı için söylemek pek mümkün değil. İl merkezinde seçimlere hazırlanan bir partiden çok bir şirket binasına girildiği hissi uyanıyor. Samsun’un da Karadeniz’in diğer illeri gibi AKP’nin kalesi olarak görülmesinin yarattığı rehavet kendini hissettiriyor. Miting meydanlarındaki ve medyadaki yaygaradan çok uzak biçimde sesizlik içindeki partiden, “Görüşebileceğinizi sanmıyorum” denilerek milletvekili adaylarının iletişim bilgilerinin ve günlük programlarının bulunduğu bir liste elimize tutuşturulduktan sonra ayrılıyoruz.
Görünen o ki herkesin kendi durduğu yerden iyimser tahminler yaptığı Samsun’da AKP’nin oy yitirmesi sürpriz olmayacak ancak bu oy kaybının yüksek oranlarda seyretmesi mümkün görünmüyor. Samsun’da da seçimlerin sonucunu değiştirecek oylar, seçmenlerin yüzde 40’ını oluşturan kırsal kesimde yaşayanlardan gelecek. AKP’nin iktidar olmanın olanaklarıyla da daha kolay ulaşabildiği bu bölgelerde, en yakın rakibi olarak görülen CHP’den 4.5 kat fazlalıkla yüzde 60’ın üzerinde oya sahip olduğu düşünülürse Samsun’dan tahmin edildiği gibi bir sonuç çıkmaması muhtemel.