Rusya'dan İdlip için İstanbul çağrısı

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Suriye’de cihatçıların da bulunduğu İdlib’e yönelik yapılacak operasyon hakkında açıklama yaptı. Açıklamada siviller için olası risklerin sıfıra indirilmeye çalışıldığı belirtildi.

<haber-dikey:1073815,1073926,1073948>

Sputnik Türkiye’nin aktardığına göre, Ryabkov, Rusya'nın, İdlib'de dün bir dizi hava bombardımanı düzenlemesine ilişkin bir soru karşısında, "Daha önce defalarca söylediğimiz gibi, (Suriye'de) siviller için olası riskleri minimuma indirmeye çalışarak, nokta atışları ve seçilmiş hedefler ile hareket ediyoruz. Suriye'deki durum İdlib sorunu çözülmeden normalleşemez. Suriye'deki duruma ilişkin ABD ile teması sürdürüyoruz. " dedi.

'İdlib'in teröristlerin kontrolündeki bir toprak parçası olarak bırakılmasının yeni tehditler doğuracağı' uyarısında bulunan Ryabkov, bu bölgedeki askeri durumun 7 Eylül'de Tahran'da düzenlenecek Rusya-Türkiye-İran görüşmesinde gündeme geleceğini söyledi.

Ryabkov ayrıca, İdlib'de bir operasyon başlatılıp başlatılmayacağı konusundaki tartışmaların bu üçlü zirvede kesinlik kazanacağını da vurguladı.

Kremlin: 4 ülke İstanbul'da toplanmalı

Kremlin Suriye'deki durum ile ilgili Türkiye, Almanya, Fransa ve Rusya arasında İstanbul'da bir zirve yapılması gerektiğini belirtti.

İdlib'e olası harekat

Suriye ordusunun hedefinde muhaliflerin elindeki son büyük yerleşim yeri, son kaleleri İdlib var. Türkiye'nin komşusu İdlib, askeri ve siyasi açıdan bölgedeki birçok aktör için stratejik öneme sahip.

Bir kısmı kamplarda yaklaşık üç milyon kişinin yaşadığı İdlib'e olası bir operasyonun göç dalgasını tetikleyebileceğini ifade ediyor. Birleşmiş Milletler, 'son yılların en büyük insanlık krizinin yaşanabileceği' uyarılarını yapıyor.

Rusya ve Suriye ise, bölgenin 'teröristlerden temizlenmesi gerektiğini' söylüyor. Türkiye de göç dalgası ve insani krizin tırmanacağı kaygısıyla operasyona karşı.

İdlib konusu 7 Eylül’de Tahran’da İran, Rusya ve Türkiye liderleri arasında yapılacak zirvede görüşülecek. 

Suriye ordusu, Rusya'nın da desteğiyle İdlib'i muhaliflerden geri almak için kapsamlı bir operasyon düzenlemeye hazırlanıyor.

Esad'a bağlı birlikler karadan İran'ın, havadan da Rusya'nın desteğiyle İdlib'de ilerlemeye devam ediyor.

İdlib'de hangi örgütler savaşıyor?

İdlib, farklı silahlı örgütlerin kurduğu ve bünyesinde el Nusra ile Ahrar'uş Şam'ı barındıran çatı örgütü Fetih Ordusu tarafından 2015'te ele geçirilmişti.

Şimdi İdlib'in yüzde 60'ı, El Kaide'nin Suriye kolu El Nusra'dan dönüşen cihatçı Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) örgütünün kontrolünde. Lideri, eski El Nusra mensubu Ebu Muhammed Colani.

Suriye uzmanı Fransız akademisyen Fabrice Balance HTŞ cihatçılarını 'çok iyi organize, savaşa hazırlıklı' olarak tanımlıyor.

HTŞ çoğunlukta olmak üzere İdlib'de 30 bin savaşçı olduğunu tahmin ediliyor.

Türkiye, İdlib'e operasyon ihtimali konuşulurken geçen hafta Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'yle HTŞ'yi terör örgütleri listesine aldı.

Türkiye'nin bu adımından birkaç gün önce ise Rus basınında 'Türkiye'nin HTŞ'yi kendini fesh etmeye ikna için zaman istediği' haberleri çıkıyordu.

İdlib Türkiye için neden önemli?

İdlib, Astana Mutabakatı çerçevesinde Suriye'de oluşturulan dört Gerilimi Azaltma bölgesinden biri olarak belirlenmişti.

Mutabakat kapsamında Türkiye İdlib içine 12 gözlem kontrol noktası kurdu. Bunların aralarına Rusya 10, İran da 7 gözlem noktası yerleştirdi.

Vilayet, bölge aktörlerinin her biri için kendi çıkarları doğrultusunda stratejik öneme sahip.

Suriye'de Beşar Esad açısından 2011'den bu yana devam eden iç savaşın büyük oranda sona ermesi ve zaferini ilan etmesi anlamına gelecek.

İdlib'in yeniden Suriye hükümetinin kontrolüne geçmesi Esad'ın yanı sıra İran ve Rusya'nın da bölgedeki nüfuzlarını güçlendirmek açısından önemli bir hedef.

Türkiye için ise, bir kısmı çevredeki mülteci kamplarına sığınan yaklaşık üç milyon kişinin yaşadığı İdlib'e yönelik bir operasyon, yeni bir göç dalgası demek.

İdlib, kuzeyinde Hatay'ın Reyhanlı ilçesine, batısında Yayladağı, Güveççi'ye komşu. Bölge, savaşın çıktığı 2011'de Türkiye'ye ilk sivil göçün yaşandığı ve yabancı savaşçıların da Suriye'ye en fazla geçiş yaptığı yerdi.

BM, olası bir operasyonda 800 bin kişinin göçe zorlanacağı ve 'insanlık felaketi yaşanabileceği' uyarısında bulunuyor. Türkiye'nin sınırları ise artık kapalı.

Göç dalgası yaşanması durumunda çok sayıda farklı cihatçı, Selefi, el Kaide'ci örgüte mensup savaşçıların da Türkiye'ye geçmesinden kaygılanılıyor.

BM yüksek alarm seviyesinde

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric dün akşam saatlerinde, Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib ilinde Beşşar Esad rejimi ve destekçilerinin olası operasyonuna karşı "yüksek alarm" halinde olduklarını açıkladı.

İdlib ve Hama'da düzenlenen hava saldırılarının ölüm ve yaralanmalara ayrıca okul ve market gibi sivil yapılarda zarara yol açtığının altını çizen Dujarric, "BM, İdlib'deki insani durum ve bölgedeki askeri gerginliğin artmasının yol açacağı potansiyel yıkıcı insani sonuçlardan duyduğu endişeyi bir kez daha tekrar ediyor." ifadesini kullandı.

Dujarric, İdlib'de 3 milyon civarında sivilin yaşadığını ve BM'nin Türkiye üzerinden yardımlarını bölgeye ulaştırdığına vurgu yaparak, Suriye'nin kuzeybatısında muhtemel bir operasyon durumunda doğacak ihtiyaçları karşılamak için 311 milyon dolar civarı fona ihtiyaç duyduklarını belirtti.

Rusya İdlib'deki bombalamayı doğruladı
Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, Rus uçaklarının İdlib'de bazı yerleri bombaladığını doğruladı. Konaşenkov, gazetecilere Rus uçaklarının Suriye'nin İdlib ilinde yaptığı bombardımana ilişkin açıklamalarda bulundu.

Rus savaş uçaklarının dün Nusra Cephesi'ne ait atölyeleri bombaladığını bildiren Konaşenkov, "İki çok fonksiyonlu avcı bombardıman Su-34 uçağı gerçekleştirdiği atışlarla Nusra Cephesi'ne ait insansız hava araçlarının (İHA) yapıldığı ve İHA'lar için bombaların saklandığı atölye yok edildi." ifadelerini kullandı.

Konaşenkov, daha sonra Su-35 tipi savaş uçağının, uçaksavar sistemlerinin olduğu bir depoyu vurduğunu söyledi.

Aynı gün Hımeymim Üssü'nden kalkan toplam 4 Rus savaş uçağının bombardıman gerçekleştirdiğini aktaran Konaşenkov, bu operasyonlarda Hama ile Halep şehirleri ve Hımeymim Rus askeri hava üssüne saldırmak için İHA gönderilen yerlerin hedef alındığını belirtti.

Konaşenkov, bombardımanların yerleşim yerleri dışında ve disiplinli bir şekilde yapıldığını savundu.

Rus savaş uçaklarının dün Suriye'de İdlib'in batısındaki Cisir eş Suğur, Bisenkul, Gani, İnneb, Sırmaniyye, Kefeyedin ve Canudiyye bölgelerinde Hama'nın kuzeyindeki Zeyzun bölgelerinde bazı sivil yerleşim birimlerini bombaladığı bildirilmişti.