Rusya-Ukrayna krizi: Son 24 saatte neler yaşandı?

Getty Images-Rus donanması Ukrayna'ya ait teknelere el koydu.

Rusya'nın Ukrayna donanmasına ait 3 gemiye Pazar günü el koymasının ardından iki ülke arasındaki gerginlik arttı.

Gemiler, Rusya'nın 2014 yılında ilhak ettiği Kırım sahillerine doğru ilerliyordu.

Ukrayna, Rus donanmasından açılan ateş sonucu 6 mürettabatın yaralandığını daha sonra 23 mürettebatın da Rusya tarafından alıkonulduğunu açıkladı.

Peki Kırım Körfezi'nde son 24 saatte neler yaşandı?

Kerch Boğazı'nda ne oldu?

Olay Kırım ile Rusya arasında kalan Kerch Boğazı'nda yaşandı.

Pazar sabahı Ukrayna'ya ait iki gambot (silahlı küçük tekne) ve bir römorkor Azak Denizi'ndeki Mariupol'a gitmek üzere boğazı geçmeye çalışıyordu.

Reuters-Köprü'nün altındaki tanker Azak Denizi'ne giriş ve çıkışları kapadı. Köprünün üstünden Rus jetleri uçuyor.

Moskova ile Kiev arasındaki 2003 tarihli anlaşmaya göre Kerch Boğazı ile Azak Denizi ortak deniz suları.

Ancak son dönemde Rusya, Ukrayna limanlarına giden tüm deniz araçlarını teftiş ediyor.

Ukrayna'yı karasularına girmekle suçlayan Rusya, Boğaz'da Rus yapımı köprünün altına Azak Denizi'ne erişimi engelledi.

Rusya ayrıca bölgeye iki savaş uçağı ve iki helikopter de gönderdi.

Olayın önemi ne?

Rusya ve Ukrayna ordularının son yıllarda ilk kez açık biçimde karşı karşıya geldi.

EPA-Ukrayna Devlet Başkanı Poroşenko sıkıyönetimin ülkenin savunmasını güçlendireceğini ancak bunun bir savaş ilanı olmadığını söyledi.

Halihazırda Ukrayna güçleri ülkenin doğusunda Rus destekli ayrılıkçılarla savaşıyor.

Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, Rusya ile kriz sonrası ülkede 30 gün sıkıyönetim ilan edilmesini öngören kararnameyi imzaladı. Ancak kararın yürürlüğe girmesi için Ukrayna Parlamentosu tarafından da onaylanması gerekiyor.

Petro Poroşenko, sıkıyönetimin savaş ilanı anlamına gelmeyeceğini söylüyor.

Ancak Ukrayna ordusu alarm alarm konumunda.

Taraflar ne diyor?

Rusya 2014'te Kırım'ı ilhak ettikten sonra Ukrayna'nın itirazlarına karşın Kerch Köprüsü'nü inşa etmişti.

Ukrayna gemilerini Mariupol'a yönlendirdiğini, Rusya'ya önceden haber verdiğini ve gemilere el konulmasının "silahlı bir saldırı" olduğunu savunuyor.

AFP-Ukrayna Rusya'nın Azak Denizi'nde kendi limanları üstündeki kısıtlamalarının ekonomisine zarar verdiğini söylüyor.

Rusya ise Ukrayna'yı önceden planlanmış provokasyon yapmakla suçluyor.

Kremlin'e göre bu hamle ve sıkıyönetim, Ukrayna'da Mart ayındaki yapılacak devlet başkanlığı seçimlerini etkilemeye yönelik bir hamle.

Ukrayna'da medyası sıkıyönetim durumunda ülkede sokak gösterilerinin sınırlandırılacağını, medya üzerinde baskının artacağını, Ukraynalılardan gönüllü olarak savunma sanayinde çalışmalarının isteneceğini yazdı.

Tepkiler ne oldu?

Pazar günü Kiev'de Rus Büyükelçiliği'nin önünde 150 kişi gösteri düzenledi. Elçiliğe ait en az bir araç ateşe verildi.

Öte yandan NATO ve Avrupa Birliği (AB) Rusya'ya Kerch Boğazı'nı açması çağrısı yapıyor.

AB'den yapılan açıklamada, "Rusya'dan Kerch Boğazı'ndan geçiş özgürlüğünü sağlamasını ve durumun sakinleşmesi için itidalli davranmasını bekliyoruz" denildi.

ReutersKiev'de Rus Büyükelçiliği önünde 150 kişi gösteri yaptı.

AB ayrıca Rusya'nın Kerch Köprüsü'nü inşa etmesinin "Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğünü ihlal ettiği" anlamına geldiğini de belirtti.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve NATO Büyükelçileri de olağanüstü oturumlarda toplanacak.

Rusya-Ukrayna ilişkileri ne kadar gergin?

Rusya'nın Kırım'ı 2014'te ilhak etmesinin ardından Moskova yanlısı ayrılıkçılarla Ukrayna güçleri arasında doğudaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinde silahlı çatışmalar başladı. Rusya-Ukrayna ilişkileri de o dönemden bu yana çok gergin.

Çatışmalarda 10 binden fazla kişi hayatını kaybetti.

Ukrayna, Rusya'yı bölgeye asker yollamak ve ayrılıkçıları silahlandırmakla suçluyor.

Moskova bunu reddetse de Rus gönüllülerin isyancılara yardım ettiğini saklamıyor.

AFPRusya Doğu Ukrayna'da askerlerin değil gönüllülerin isyancılara destek verdiğini söylüyor.

Rusya, Ukrayna'nın Mart ayında Kırım yakınlarında bir balıkçı teknesini alıkoymasının ardından Kerch Boğazı'ndan geçen tekneleri kontrol etmeye başladı.

Moskova Ukraynalı radikallerin köprüye olası saldırıları gerekçesiyle bunun güvenlik gerekliliği olduğunu söylüyor.

Ancak Ukrayna Devlet Başkanı Poroşenko sınırlamaların ülke ekonomisini vurduğunu belirtiyor.

Poroşenko Amerikan Washington Post gazetesine yaptığı açıklamada, Mariupol'dan gelen demir ve çelik ürünlerinin ülkenin ihracat gelirinin yüzde 25'ine denk geldiğini söylemişti.

Ukrayna'nın kuzeyinde Berdyansk ve Mariupol limanları kömür ve tahıl ithalatı için önemli.