Roman çocuğa 'engelli raporu'

Türkiye’de Romanlar ve dışlanan diğer grupların nüfusunun 2-5 milyon arasında olduğu kabul ediliyor. Barınma ve eğitim haklarını kullanmada birçok sorunla karşılaşan bu grupların çocuklarından bazıları, zekâ geriliği ya da öğrenme güçlüğü olmamasına rağmen engelli eğitimi programlarına dahil ediliyor. Sıfır Ayrımcılık Derneği ve Uluslararası Azınlık Hakları Grubu’nun (MRG) ortaklaşa hazırladığı “Görmezlikten Gelinen Eşitsizlik: Türkiye’de Romanların Barınma ve Eğitim Hakkına Erişimi” adlı rapor açıklandı. Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu ve İngiltere Büyükelçiliği’nin desteğiyle hazırlanan rapora göre, Türkiye’deki Roman nüfus ve Abdallar gibi benzer toplumsal gruplar, zaman zaman nefret söylemi ve şiddet tehdidinin hedefi oluyor; aşırı yoksulluk ve dışlanmaya kadar hayatlarının neredeyse her alanında ayrımcılığa maruz kalıyorlar.

 Evsizlik en büyük sorun

Raporda evsizlik birincil mesele olarak tanımlanırken, ihtiyaç duyulan konut sayısının en az 3 milyon olduğu belirtiliyor. Bu grupların çoğu yoksul, yüzde 80’i gecekondularda ve bir kısmı kentsel dönüşüm projelerinin tehdidi altında olan yoksul mahallelerde yaşıyor.

Okula devam yok

Rapora göre, bu gruplara mensup çocukların, okula kayıt oranı çok düşük. Roman çocukların okuduğu okullara atanan öğretmenlerin atama süresi dolmadan kurumdan ayrılmaya çalıştığı ve bu okulların “sürgün yeri”, norm kadro fazlası öğretmenlerin görev yaptığı okullar olduğu ifade ediliyor. Roman çocukların maruz kaldığı bir başka uygulamanın, özel eğitim ve rehberlik merkezlerine yönlendirilmeleri olduğu görülüyor. Rapora göre, çocukların bu merkezlere yönlendirilmesinin ardından pek çoğuna doğru olmamasına rağmen zihinsel engelli raporu verildiği öğrenilmiş. Sıfır Ayrımcılık Derneği temsilcileri, sahada yaptıkları araştırmalar sırasında İstanbul, İzmir, Gaziantep, Kilis, Antakya ve Manisa’da bu uygulamanın gerçekleştiğini gözlemlediklerini ifade ediyor.

Rapordan örnekler:

"Antakya’nın Kırıkhan ilçesinde Roman çocukların özel eğitim kurumlarına yönlendirildiği görülmüştür. Manisa’da 70-80 Roman ailenin ikamet ettiği Akhisar ilçesinde yaklaşık 19 çocuğun özel eğitim merkezlerine gittiği tespit edilmiştir. Ümraniye’ye bağlı Şerifali Mahallesi’nde Roman çocukların önemli bir kısmı hakkında, zihinsel engelli olduklarına dair rapor düzenlenmiştir.”

Okulu terk nedenleri

-Anne-babaların eğitim ve bilinç eksikliğinden dolayı eğitime gereken önemi vermemesi

-Erken ve çocuk yaşta evlilik

-Çocuk işçiliği; çocuğun çalışarak aile bütçesine katkıda bulunma zorunluluğu

-Anne-babaların çocuğun temel eğitim giderlerini (kırtasiye, okul forması) karşılamakta zorlanması

-Tek odalı evlerde yaşam; çocuğun ders çalışma koşullarına sahip olmaması

-Yoksulluk nedeniyle çocukların okula kahvaltı yapamadan gitmeleri ve derslere odaklanamamaları

-Çocukların ev ödevlerine yardım edecek kimsenin olmayışı

-Çocukların okullarda ayrımcı ve ötekileştirici muameleye maruz kalması