Reuters: Venezuela 'sosyalist ekonomik uygulamaları bıraktı, liberalleşti, bankalar nakit döviz depoluyor'

Venezuela'da bir dizi bankanın, Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun ekonomik liberalleşme programıyla birlikte, şirketlerin elde ettiği milyonlarca dolar ve Avro'yu nakit olarak bankalarında depolamaya başladığı belirtiliyor.

Reuters haber ajansının üst düzey bankacılık sektörü yetkililerine dayandırdığı haberine göre Venezuela'ya geçen yıl yaklaşık 1,8 milyar dolar değerinde nakit girişi oldu.

Reuters'ın haberine göre Maduro, ABD yaptırımları ve hiperenflasyon karşısında ekonomiyi düze çıkarmak için sessizce 16 yıllık sosyalist uygulamaları rafa kaldırdı.

Ülkeye giren nakit dövizin çoğunun, son yıllarda Venezuela'yı terk edenlerin kamyonlarla ülkeye soktuğu paralardan ve OPEC üyesi olarak müttefik ülkeler Türkiye ve Rusya'ya petrol ve altın satışlarından oluştuğu belirtildi.

Kaynaklar transferlerin çoğunlukla uçaklarla yapıldığını söyledi.

Özel bankaların yeni nakit depolama hizmeti, 2019 sonlarına doğru gizlice başladı ve daha önce hiç tam olarak bildirilmedi.

Ülkede dolar işlemleri 2018'e kadar yasaktı. Özel bankaların yeni nakit depolama hizmeti de, Sosyalist Parti'nin, Venezuelalıların birçoğu için gerçekleşmesi düşünülemeyen mali anlaşmalara artık yeşil ışık yaktığını gösteriyor.

Dört üst düzey mali sektör yöneticisine göre bu hizmet şimdilik sadece gelirleri yüksek, uzun süredir hesapları aktif bulunan şirketlere sunuluyor.

Reuters'a konuşan yöneticilerden biri "Bu, uzun süredir bankalarla çalışan müşterilere sunulan bir hizmet" dedi.

Bu yolla, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin yaptırımları altında olan hükümetle bağlantılı şirketlerin kapsam dışı tutulması amaçlanıyor.

Kaynaklar, güvenlik gerekçeleri ve hizmetin hassasiyeti, suç teşkil etme sorunları nedeniyle bankaların isimlerinin paylaşılmamasını istedi.

Nakit para emanet sistemi ucuz değil.

Müşteriler, depozitolarından aylık yüzde 1'den yüzde 2'ye değişen komisyonlar ödüyor. Karşılığında nakit dövizlerine anlık erişim sağlayabiliyor, isterlerse düzenli güvenlik kontrolleri de alabiliyorlar.

'YASTIK ALTI NAKİT' DE VAR

Reuters'a konuşan iki üst düzey banka yöneticisi, bankaların emanet nakit sisteminin, Venezuela'da mevcut tedavüldeki paraların yaklaşık yüzde 10'unu oluşturduğunu söyledi.

Bu da, geri kalan nakdin bireysel olarak depolandığı anlamına geliyor.

Ekonomiye dolar ve Avro girişiyle ilgili açıklama yapmayan Venezuela hükümeti, bankaların nakit depolama hizmetiyle ilgili Reuters'ın yorum talebine de yanıt vermedi.

Ama hükümet, uzun zamandır süregelen döviz ve ücret kontrol yönetmeliklerini uygulamayı bırakmış durumda.

Ama uygulamada olmasa da birçok uygulama yazılı olarak mevcut dolayısıyla Maduro'nun değişikliğe gitmesinin de önü açık.

Rutin işlemlerde yerli para birimi bolivar yerine dolar daha sık kullanılıyor. Dolaşımdaki bolivar miktarı da 44 milyon dolar değerinde. Venezuela'daki eczaneler, marketler ve diğer iş yerlerindeki nakit dolar miktarı da oldukça fazla.

Avro da hükümetin sözleşme yaptığı şirketlere ödemeleriyle ve haftalık merkez bankası satışlarıyla ülkeye giriyor.

İki perakende yöneticinin Reuters'a verdiği bilgiye göre büyük süpermarket zincirleri de bankaların emanet nakit depolama hizmetini seviyor çünkü işlemlerinin üçte biri yabancı dövizle yapılıyor.

Aynı banka müşterilerine yapılan transferlerin maliyeti işlemlerin %1'ine denk geliyor.

Ekonomist Leonardo Buniak, "Nakit para depolamanın komisyonu yüksek çünkü para ödünç verilemiyor" diyor.

Bankaların yanı sıra ülkedeki dövizler evlerin gizli kısımlarında tutuluyor. Bazı küçük mağazalar hırsızlığa karşı daha mobil olunabilmesi için dövizleri ahşap kutularda tutuyor.

Consecomercio adlı ticaret odası temsilcisi Vito Vinceslao "Banka hizmetlerinin maliyeti nedeniyle nakit parayı yorganın altında tutmanız lazım. Birçok iş yerinde ve evde güvenlik kasaları var" diyor.