Piyasalarda yeni korku: Şirket el koymaları

Yabancı yatırımcı, hükümetin siyasi nedenlerle şirket yönetimlerine müdahalesini ekonomik riskler arasına aldı. Yatırımcı kendi başına da aynı şeyin geleceğinden endişeli.

Pelin Ünker

Türkiye’de başkanlık tartışmalarının ardından şimdi de şirket el koymaları ve yeni kayyum dönemi yabancı yatırımcılar için ana risk kaynağı haline geldi. Hükümet, kayyum atamaları ve şirket baskınlarını ‘paralel yapıya destek’ adı altında yaparak yabancı yatırımcıyı ikna etmeye çalışsa da yatırımcılar arasında yargının siyasi etkilerle karar aldığına dair endişe büyüyor.

Hükümetin siyasi nedenlerle özel şirket yönetimlerine müdahalesi ihtimali, yabancı yatırımcıda benzer bir durum bizim de başı “Hükümet kızdığı zaman istediğinin üstüne gidiyor” algısının giderek yerleştiğine dikkat çeken yatırım analistleri, hukukun üstünlüğü konusunun yabancılar için çok önemli olduğunu vurguluyor. Son dönemde yaşananların oldukça güven zedelediğini belirten analistler, yatırımcıların Türkiye’yi tercih etmek için nedenlerinin giderek azaldığına işaret ediyor.

Tasarruf açığı yüksek olan Türkiye ekonomisi için yabancı yatırımcı oldukça önem taşıyor. Yabancı yatırımcının bir ülkeye yatırım yaparken önemsediği konuların başında da bağımsız bir adalet sistemi, hukukun üstünlüğü ve bunlara ek olarak güçler ayrılığını sağlayacak bağımsız medya denetçileri, banka müfettişleri ve merkez bankası gibi diğer bağımsız kuruluşlar geliyor. Türkiye’de son dönemde yaşananlar ise çemberin giderek daraldığını gösteriyor.

 

Kaçış var

Seçimlerden bu yana Türkiye piyasalarından 1 Kasım haftasından bu yana 1 milyar 750 milyon dolar kaçtı. Türkiye’de özel sektör yatırımlarının GSYİH’ye oranı 1998 yılında yüzde 19.6 iken 2015 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 18.6’ya kadar geriledi.

 

Güven düştü altın uçtu

Küresel ekonomiye ilişkin endişelerin yanı sıra yurt içinde siyasi gerginlikler güvenli liman olarak görülen altının fiyatını uçurdu. Çeyrek altın 196.48 liraya tırmandı. Çeyrek altındaki artış 2 ayda 35 liraya ulaştı. Cumhuriyet altını 798.57 liraya çıktı. Buna göre seçimlerden bu yana çeyrek altın 20.74 lira, cumhuriyet altını 83.3 lira arttı. Yıl başından beri ise cumhuriyet altınındaki artış 128 lirayı geçti.