Pandemi döneminde erkek şiddeti arttı, kadınların çaresizliği de...

Salgınla başlayan eve kapanma sürecinde Kanada, Almanya, İspanya, İngiltere ve ABD’de ev içi şiddet arttı. Birçok ülkede kadın, evdeki erkeğin baskısıyla yardım bile isteyemedi. Pek çok ülke, artan şiddete karşı yeni önlem aldı. Fransa’da sığınmaevlerinde yer kalmadığı için otellerden yardım istendi. İngiltere postacı ve kuryelerden, şiddet izlerini incelemelerini istedi.

Olcay Büyüktaş

Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan rapor kadın ve kız çocuklarına uygulanan şiddetin pandemi döneminde arttığını ortaya koydu. Pandemi sürecinde kadın ve kız çocuklarının, maruz kaldığı şiddet nedeniyle istedikleri yardım talebi Fransa, Avustralya, Arjantin ve Singapur’da yüzde 25 ile 33 oranında arttı. Türkiye’deki artış yüzde 27.8 olarak raporlandı.

Birleşmiş Milletler Kadın Birimi tarafından pandemi süreci içinde “COVID-19 Kadınlara Yönelik Şiddetin Sonlandırılması” başlıklı bir rapor yayımlandı. Birleşik Metal İş sendikası Uluslararası İlişkiler Departmanı tarafından özet çevirisi yapılan rapor, kadınların salgın sürecinde yaşadıkları şiddetin arttığını, karantina dönemini kadın ve kız çocuklarının daha da ağır yaşadığını gösteriyor.

RAPOR EDİLMİYOR

Raporda, kadına yönelik şiddetin çok yaygın olmasına rağmen çoğunlukla rapor edilemediği ve şiddete maruz kalan kadınların, yüzde 40’ından azının bu suçlarla ilgili şikâyette bulunduğu vurgulandı.

Dünyada son 12 ayda, 15-49 yaşları arasında 243 milyon kadın eşi ya da sevgilisi tarafından cinsel ve/veya fiziksel tacize maruz kaldı. Pandemi sürecinde ise, Fransa’da, 17 Mart’ta başlayan sokağa çıkma kısıtlamasından itibaren ev-içi şiddet şikâyetleri yüzde 30 arttı. Kanada, Almanya, İspanya, İngiltere ve ABD’de acil sığınak talepleri arttı. Ev içi şiddet barınakları kapasitelerinin sınırlarına ulaştı veya karantina koşulları nedeniyle daha fazla ihtiyaç duyan kadınları alamadı. Bazı durumlarda ise sağlık merkezleri olarak kullanıldılar.

Avustralya’da yapılan araştırma sonuçlarına göre yardım çalışanlarının yüzde 40’ı, kendilerine daha fazla talep geldiğini belirtmiş. Bunların yüzde 70’i ise vakaların COVID-19 sürecinde daha da ağırlaştığını dile getirdi.

ÖLÜMCÜL SESSİZLİK

Diğer yandan evde şiddetin artamasına karşın, yardım çağrısı için fırsat bulamayan kadınların sayısı da oldukça yüksek. Rapora göre, İtalya’da ev içi şiddet destek hattı, birçok kadın için eve kapanma sürecinde yardım istemenin daha da zorlaşması nedeniyle,  martın ilk iki haftasında yüzde 55 daha az çağrı aldıklarını açıkladı.

Eldeki verilere, erkek şiddetine maruz kalan 100 kadından yalnız 40’ı hatta daha azı yardım istedi. Bu 40 kadından da yalnızca dördü polise şikâyette bulundu. Geri kalanları bir sığınma evi ya da benzeri bir kuruluşa gidebildi.

Sosyal mesafe uygulamaları nedeniyle hareketlerin sınırlandığı bu dönemde, telefon, e-posta veya diğer platformlar aracılığıyla destek sunuldu ancak destek taleplerinin miktarı azaldı.

VAKALARIN ŞİDDETİ DE ARTIYOR

Kadına yönelik şiddet olaylarının artmasının yanı sıra, vakaların şiddeti de arttı. Ebola salgını daha önce, kriz dönemlerinde şiddetin çoklu biçimlerinin arttığını göstermişti; çocuk kaçakçılığı, çocuk evliliği, cinsel istismar gibi. COVID-19 sürecinde de muhtemelen benzer artışlar ortaya çıkaracak. 

ERKEKLER SINIR TANIMIYOR: TELEKONFERANSTA BİLE TACİZ 

Rapor, erkek şiddeti ve tacizinin sınır tanımadığını da ortaya koydu. Avrupa Birliği’nde 15 yaşın üstündeki her 10 kadından 1’i bir siber-tacize uğradığını belirtmiş. Yani, saldırgan veya cinsel içerik barındıran e-posta, SMS mesajları ya da hakaretlere maruz kaldığını söyledi.

Milyonlarca kadın bu süreçte video konferansı iş veya ders için sıklıkla kullandı. Çeşitli medya kaynaklarında belirtilen verilere göre, farklı online taciz biçimleri yaygınlaştı. Cinsel taciz, trolleme hatta örnekler arasında, bir telekonferansa bağlanmaya çalışırken pornografik videolar gönderenler bile var.

ŞİFRE MASKE -19

Türkiye’nin aksine birçok ülkede kadına yönelik artan şiddete karşı acil önlemler hayata geçirildi.

- Kanada’da sokağa çıkma kısıtlaması süresinde sığınma evleri açık kaldı. Cinsel şiddet ve diğer cinsiyet temelli şiddet biçimlerine maruz kalanlara yönelik sığınma evlerinin desteklenmesi için 50 milyon dolarlık bir yardım paketi açıklandı.

- İtalya’da şiddete uğrayan kadının evi terk etmesi yerine, mahkemeler saldırganın evi terk etmesini zorunlu kılıyor.

- Fransa’da sığınaklar dolup taştığı için ev içi şiddet ile mücadele için otellerle alternatif barınma olanağı sağlanıyor.

- Çin’de sokağa çıkma yasağı döneminde şiddete maruz kalan kadınlara destek olmak ve sessizliği kırmak amacıyla, #SalgınSırasındaEviçiŞiddeteKarşı başlıklı bir hashtag kampanyası başladı.

- Avustralya, Fransa ve İngiltere’de şiddete maruz kalan kadınların ve örgütlerin desteklenmesi için fon ayrıldı.

- İspanya’da, konum bilgisi fonksiyonu da içeren bir chat uygulaması, şiddete uğrayan kadınlara anında psikolojik destek ve yardım sunuyor.

- İspanya’da kadınlar eczanelerde “Maske-19” şifreli mesajı kullanarak yardım isteyebiliyorlar ve eczaneye polis geliyor.

- İngiltere’nin bazı bölgelerinde polis, postacı ve kuryelere, şiddet veya istismar emarelerine dikkat etmeleri görevini verdi. Ayrıca ‘Bright Sky’ adında bir yazılım ise tacize uğrayan kadınlara destek ve bilgi sağlıyor.