Özgürlük Eşitlik Kardeşlik?

Dostlarım, şunu hiç unutmayınız,

Kötü bitki, kötü insan yoktur.

Sadece kötü yetiştiriciler vardır.

                                                 Victor Hugo

                                                  Sefiller

Yönetmen, oyuncu, senarist, kameraman Ladj Ly, 1994’de Vincent Cassel, Romain Gavras, Kim Chapiron, Toumani Sangaré’nin kurduğu Kourtajmé sanat grubunun üyelerinden biri. Ly, 2005 Fransa’daki 2005 banliyö ayaklanmalarını anlatan 365 jours à Clichy Montfermeil (2006), Go Fast Connexion (2008), A voix haute: la force de la parole (2017), Les Misérables (2016) adlı militan belgeselleriyle tanınıyor. Gerilla tekniğiyle çalışan yönetmen, oyuncu, kameraman Ly omuz kamerasıyla insanları, olayları yakından izliyor.

“Ben Montfermeil’de büyüdüm. Varoş yaşamını, özellikle polis şiddetini sürekli videoya çektim. Bir gün bir çocuğu döven iki polisi kaydettim. Ertesi gün karakola gidip onlara videomu gösterdim. Hepsinin suratı asıldı. Komiser “Bu videoyu yayınlarsan senin için iyi olmaz” dedi. Kaydı komisere verip çıktım. Bu görüntülerle ne yapmalıydım ? Romain, babası Costa-Gavras’ı aradı. O da bizi Rue89 internet sitesine yönlendirdi. Sefiller yayınlanır yayınlanmaz ortalık karıştı. Polis şiddetini yansıtan bu belgesel ulusal skandal yarattı. O gün görüntülerin gücüne gerçekten inandım. Bu kısa belgeselden ortaya uzun metraj Sefiller çıktı” diyor Ladj Ly.

Senarist Giordano Gederlini, Kourtjamé grubundan oyuncu Alexis Manenti ile birlikte senaryoyu yazan Ly, Victor Hugo’nun ölümsüz yapıtına saygıda bulunuyor. Sefiller, 6 haftada Seine-Saint-Denis’de çekildi.

Fransız futbol takımı Blues, Dünya Kupası’nı kazanmıştır. Herkes bu büyük başarıyı kutlamaktadır. Caddeler Insanlarla dopdoludur. Taşradan Suçla Mücadele Timi’ne katılan Stéphane (Damien Bonnard), deneyimli Chris (Alexis Manenti) ve Gwada (Djebril Didier Zonga) devriyeye çıkarlar. Banliyöde yaşayan grupları tek tek tanırız: Afrikalılar, kaçak Suriyeli sığnmacılar, fuhuş ticareti yapan Nijeryalılar, uyuşturucu satan Stingy, dönerci imam Salah, seçilmeden görev yapan belediye başkanı, Müslüman kardeşler, çingeneler, kaderci ebeveynler, İssa, Buzz gibi kontrol edilemeyen başıboş çocuklar. Herkes başkasına akıl verir, gerginleşen ortamı hafifletmeye çalışır, otoritesini sağlamlaştırmaya çabalar, kendi küçük bölgesini savunur. Ya çocuklar ? Çocuklar bu çarpık düzenin kurbanlarıdır. Sirkten çalınan aslan yavrusu ortalığı iyice karıştırır.

“Herkes polis karşıtı bir film yaptığımı sandı. Oysa onlarla aram çok iyi. Bir çoğu sefil bir yaşam sürüyor. Banliyölerde sosyal konutlarda oturuyorlar. Az maaş alıyorlar. Küçük bir ev alabilen otuz yıl kredisini ödüyor” diyor Ladj Ly. Sefiller, çocukluk üstüne bir film. Açılış sahnesinde Marsellaise’i söyleyen çocuklar var. Finalde varoş çocuklarlı var. . Hiçbir karakter yargılanmıyor. herşey gerçek, herkes olduğu gibi. Varoşlarda yaşamak, hayatta kalmak için savaşmak, kavga etmek, diğerlerini yemek, yutmak gerek. Nüfusun % 95’i tatile gidemediği için çocuklar yaz eğlencelerini kendileri yaratıyorlar.

Buzz, dronuyla bölgeyi kuşbakışı görüntüler. Dron tıpkı bilge, kutsal bir bakışla herkesi Izler, şiddeti yakalamaya çalışır, gerçeği kaydeder. Otuz yıldan beri devlet buraya uğramamıştır. Devlet olmayınca herkes organize olup bölgenin kontrolünü ele geçirmeye çalışır. Gençler, çocuklar radikallerin insafına kalmışlardır. Müslüman kardeşler çocukları etkileyip kendi taraflarına çekmeye çalışırlar.

Özellikle Amerikan sinemasından, Training Day, End Watch, Detroit gibi filmlerden etkilenen Ly “Montfermeil’de yaşıyorsan çocukluğundan itibaren Victor Hugo’yu bilirsin. Hugo’nun zamanında burada zindanlar vardı, zindanlarda da hırsızlar. Thénardier’lerin evi, Jean Valjean çeşmesi buradaydı. Hugo tarihi anlatmadı. Geçmişi değil, günümüzü yazdı” diyor. Sefiller, varoşlarda yetişip büyüyen birinin çektiği ilk kenar mahalle filmi. “Cannes Film Festivali’nde yarışan ilk siyahi Fransız yönetmen benim” diyen Ly, 2018’de Montfermeil’de Kourtjamé Okulu’nu açtığını, gençlere sinema eğitimi verdiklerini, beş kısa metraj yaptıklarını, 50 kişilik kontenjan için ikibin kişinin başvurduğunu belirtiyor.

Ladj Ly’nin yönettiği, senaryosunu Ly, Giordano Gederlini, Alexis Manenti’nin yazdığı, müziğini Pink Noise’un bestelediği, Alexis Manenti, Djebril Didier Zonga, Damien Bonnard, Issa Perica, Al Hassan Ly, Steve Tientcheu, Nerizar Ben Fatma, Almamy Kanouté’nin oynadığı Les Misérables (Sefiller/2019) bugün gösterime girdi.