Ortak ihtiyaç: Mesleki eğitim

TEPAV'dan yapılan açıklamada, vakıf tarafından, kamu kesimi ile iş dünyası arasında ''Beceri;10'' sloganıyla yürütülen ''Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Merkezleri (UMEM) Projesi'' kapsamında ilk kez illerin istihdam piyasasındaki ihtiyaçların belirlenmesine yönelik analiz yapıldığı belirtildi.

Açıklamaya göre, birkaç ay önce başlatılan ve 5 yıl içinde 1 milyon işsizin mesleki eğitimden geçirilerek istihdam edilmesini hedefleyen proje, Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mersin, Samsun, Tekirdağ ve Trabzon olmak üzere 19 pilot ilde uygulanıyor. TEPAV'ın ihtiyaç analizi çalışması, firmalarla yüz yüze görüşülerek, anketlerle gerçekleştiriliyor.

10 ilde tamamlanan ve diğer illerde de devam eden çalışmalar kapsamında elde edilen ilk sonuçlara göre, yapılan anketlere katılan firmaların önemli bir kısmı ihtiyaç duydukları beceriler ile çalışanların becerileri arasında ciddi uyumsuzluk gördüğünü, bu uyumsuzluğun üretim ve verimlilikte kayıp meydana getirdiğini belirtti. Bu durum, Denizli gibi beceri gereksinimi düşük sektörlerin öne çıktığı illerde farklılık gösterdi.
 

Konya öne çıkıyor

Çalışmaya göre, iller itibariyle işgücü piyasasına ve meslek ile mesleki eğitim ihtiyaçlarına ilişkin tablo özetle şöyle:

Konya: 2008 krizinden bu yana istihdam artışıyla ülke genelinde öne çıkarken, genç işsizliği (15-24 yaş) Türkiye ortalamasından daha yüksek. İstihdam edilen kişilerin eğitim profili de ülke ortalamasının altında. Çalışanların becerileri ile firmaların talep ettiği beceriler arasındaki uyumsuzluk önemli bir sorun. CNC Tezgah Operatörü, Gaz Altı Kaynakçısı, Dökümcü, vb. meslekler ilde en çok talep edilen meslekler. İşverenler, bu mesleklerde gereken mesleki eğitimin verilmediğini ve teknik becerilerde ciddi eksiklikler olduğunu belirtiyor. Konya sanayicilerinin sadece yüzde 28'i çalışanlarının işine hakim olduğunu düşünüyor.

Denizli: Krizden oldukça olumsuz etkilense de ilde krizde daralan istihdam kriz öncesi düzeyini yakaladı. Orta yaş işsizliği kritik düzeyde ve istihdam edilenlerin eğitim profili Türkiye ortalamasının altında. Buna rağmen çalışanların becerileri ile firmaların talep ettiği beceriler arasındaki uyumsuzluk önemli bir sorun olarak görünmüyor. En çok talep edilen meslekler: Dokuma Makineleri Operatörü, Kalite Kontrolcü (Tekstil), Makineci (Dikiş), Mermer Blok Kesme Makinesi Operatörü, Tel Kaplama Makinesi Operatörü, Endüstriyel Bakım Elektrikçisi, Makine Mühendisi (Genel), Desinatör (Tekstil), Mekanik Bakım-Onarım.
 

Hizmet sektörü dikkat çekiyor

Trabzon: Krizde ülke geneline göre istihdamı az etkilenen illerden ama genç işsizliği (15-24 yaş) Türkiye ortalamasından yüksek. İlde istihdam edilen kişilerin eğitim profili de ülke ortalamasının altında. Temininde en fazla güçlük çekilen ve en çok talep edilen meslekler; Gıda Mühendisliği, PVC Doğrama İmalat ve Montaj Teknisyenliği, Elektrik Teknikerliği, Makine Teknikerliği, Dökümcülük ve Haddehane Operatörlüğü vb. Muhasebe, Satış, Reklamcılık ve Halkla İlişkiler gibi hizmetlere yönelik mesleklere de talep yüksek.

Adana ve Mersin: 2008 krizinde Türkiye geneline göre istihdamı en fazla etkilenen bu illerde işsizlerin ve çalışanların yaş dağılımı ülke geneliyle uyumlu. Sanayi çalışanlarının eğitim seviyesi Mersin'de Türkiye geneline benziyor, Adana'da ülke ortalamasının üzerinde. Adana'da makine ve kimya sektörleri gibi orta teknolojili sektörlerin payı artıyor. Mersin'de ise tekstil ve hazır giyimin payı artmakta.

Adana'da Gaz Altı Kaynakçısı, Pazarlamacı, Makine Mühendisi, Mekanik Bakım-Onarımcı, Dokumacı (Dokuma Makineleri Operatörü), Kimya Mühendisi, Endüstri Mühendisi, Gıda Mühendisi, Elektrik Teknisyeni, Elektrik Teknikeri gibi mesleklere; Mersin'de Overlok Makinesi Operatörü, tekstil ve deri ürünleri ile ilgili Makine Operatörleri, Makine Teknikeri, Muhasebeci, Mekanik Bakım-Onarımcı, CNC Tezgah Operatörü, Proje Yöneticisi, Elektrik Teknisyeni, Elektrik Teknikeri, Elektrik-Elektronik Teknisyeni gibi mesleklere ihtiyaç var.

Kocaeli'de istihdam kriz öncesini yakaladı

Kocaeli: Krizde hızla daralan istihdam kriz öncesi düzeyini yakaladı. İstihdam edilen kişilerin eğitim düzeyi Türkiye ortalamasının üzerinde. En çok talep gören mesleklerden bazıları şöyle: Mekanik Bakım-Onarım Elemanı, CNC Tezgah Operatörü, Torna Tezgâhı Operatörü, Kaynakçı, Gaz Altı Kaynakçısı, Tarımsal ve Endüstriyel Makine Bakım-Onarımcısı, Endüstriyel Bakım-Onarım Elektrikçisi, Kalite Kontrolcü, Eksantrik Pres Tezgahı Operatörü ve Makine Teknikeri vb. Metal, makine ve otomotiv sektörlerinde yoğun stajyer talebi var.

Kimya ve tekstil sektörleri eleman istiyor

Antalya: Küresel krizin olumsuz etkisiyle daralan istihdam 2010 yılında toparlanarak kriz öncesi düzeyinin üzerine çıktı. Sanayi sektöründe istihdam edilen kişilerin eğitim düzeyi Türkiye ortalamasının üzerinde. Buna rağmen firmaların önemli bir kısmı ihtiyaç duyulan becerilerle çalışanlarının sahip olduğu beceriler arasında ciddi uyumsuzluk görüyor. Tarım ve turizmin ağırlığının fazla olduğu ilde, imalat sanayinde de gıda-içecek sanayinin payı büyük. En çok talep gören mesleklerden bazıları; Aşçı, Pastacı, Makine Teknikeri, Satış Elemanı, Elektrik Teknisyeni, Beton Pompa Operatörü, Oto Satış Elemanı, Oto Elektromekanikeri, Beton Transmikser Operatörü.

İzmir: İstihdam kriz öncesi seviyenin çok üzerinde olsa da büyük şirketler hala toparlanamadı, büyük şirketlerin istihdam seviyesi kriz döneminin de altında seyrediyor. Eleman talep eden sektörlerin başında metal, gıda, kimya ve tekstil sektörleri geliyor. En çok talep edilen 10 meslek ise; Makineci (dikiş), Tornacı (Torna Tezgahı Operatörü), CNC Tezgah Operatörü, Kaynakçı (genel), Mekanik Bakım-Onarımcı, Argon Kaynakçısı (Tığ Kaynakçısı), Makine Montajcısı (genel), Ütücü, Elektrik-Elektronik Teknikeri ve Teknik Ressam olarak sıralandı.

Manisa: Kriz sürecinde daralan istihdam hızlı bir toparlanma sürecine girdi ama üretim ve ihracattaki toparlanmanın istihdamda yaşanan toparlanmadan daha yavaş gerçekleşeceği öngörülüyor. Eleman talep eden sektörlerin başında gıda, metal, tekstil ve kimya sektörleri geliyor. En çok talep edilen 10 meslek ise şöyle: Bakım ve Onarım Elektrikçisi, CNC Tezgah Operatörü, Plastik Enjeksiyon Kalıplama Makinesi Operatörü, Forklift Operatörü, Makine Mühendisliği Teknikerleri ve Teknisyenleri, Kalite Kontrolcü, Metal Dökümcüler ve Maça Hazırlayıcılar, Metal Döküm Kalite Kontrolcüsü, Kaynakçı (Genel) ve Mekanik Bakım-Onarımcısı.
 

Samsun'da gıda sanayi öne çıkıyor

Samsun: Krizin etkisi sınırlı olsa da ilde istihdam kriz öncesi seviyesinin altında. İşsizlerde 25-34 yaş arası grubun payı oldukça yüksek. Çalışanlar ise Türkiye geneline göre daha az eğitimli. Gıda sanayinin payının büyük olduğu ilde onu kimya, metal eşya ve makine sanayi takip ediyor. En çok talep edilen meslekler; CNC Tezgah Operatörü, Laborant (Çimento), Elektrik Teknisyeni (Genel), Pazarlamacı, Aşçı, Gaz Altı Kaynakçısı, Kaynakçı (Oksijen ve Elektrik), Mekanik Bakım-Onarımcı, Beton Santral Operatörü ve Remayözcü olarak sıralanıyor.
İşgücü Piyasası İhtiyaç Analizleri'nin tamamlanmasıyla illerde ortaya çıkacak tablo, ihtiyaçların belirlenmesiyle bunlara uygun kursların açılması açısından önem taşıyor. Çalışmanın ardından söz konusu 19 ilde ortaya çıkan ihtiyaçlara göre işsizlere dönük meslek edindirme kursları açılmaya başlanacak. İşsizler ortalama 3 ay teorik ve pratik eğitimin ardından sanayi kuruluşlarında da 3 ay staj yapacak.