Orman yangınlarında ortaya çıkan dumanın insan sağlığına ciddi anlamda etkiliyor
Türk Toraks Derneği, orman yangınları sonucunda ortaya çıkan ve insan sağlığını ciddi anlamda etkileyen dumana karşı uyarıda bulunarak “Gözle görülmeyen partikül maddeler akciğer hastalıklarının yanı sıra organ kanserlerine de yol açabilir” değerlendirmesini yaptı.
Sibel BahçetepeTürk Toraks Derneği Çevre Sorunları ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Ali Kocabaş, dumanın ve içindeki ince yapılı partiküllerin rüzgârla kilometrelerce öteye taşınarak çok fazla sayıda insanı etkileyebileceğine dikkat çekti. Kocabaş, “Kaliforniya’da 2008 yılında yaşanan orman yangınları sırasında ölçülen PM2.5 ve PM10 değerlerinin istasyonda o güne kadar ölçülen en yüksek değerler olduğu saptanmıştır. Bölgedeki hava kalitesi bu yangınlardan çıkan dumandan ciddi şekilde etkilenmiş ve milyonlarca insanın sağlığını tehdit edecek boyutta PM’ye maruz kalındığı gözlenmiştir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre PM10’un insan sağlığı açısından kritik değeri 50 µg/m3 24 saatdir. Muğla’da bu değerin orman yangınları nedeniyle 3-4 kat arttığı gösterilmiştir” diye konuştu.
KAPANMALIYDI
Termik santralların yanmasının da insan sağlığını tehdit ettiğine dikkat çeken Türk Toraks Derneği 2. Başkan Yardımcısı Prof. Dr. B. Oya İtil ise şunları söyledi:
“Orman yangınlarının yakınında bulunan termik santrallardaki hasar/yanmalar da ciddi sağlık sorunlarını beraberinde getirmektedir. Termik santralların yanmasıyla birlikte binlerce ton kömür, ağır metaller, kimyasallardan yayılacak duman, sis partiküller tüm ekosisteme ve tüm canlılara ciddi zararlar vermektedir. Muğla’da bulunan Kemerköy ve Yeniköy Termik Santralları çevre mevzuatını yerine getirmedikleri için 2020 yılında kapanmış olması gereken santrallardır.
Yangın sahalarında yapılan çalışmalarda son derece yüksek PM2.5, karbonmonoksit konsantrasyonları ve karbon bileşikleri gösterilmiştir. Karbonmonoksit vücudun oksijen almasını engeller; baş ağrısı, baş dönmesine neden olur. Yüksek dozda karbonmonoksit solumak, dokuların oksijenlenmesini bozar, ölümle sonlanabilecek klinik tablolara neden olabilir.”
HASSAS GRUPLAR
Türk Toraks Derneği Çevre Sorunları ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu Yürütme Kurulu üyesi Dr. Nilüfer Aykaç ise yangın dumanına karşı hassas bireyleri şöyle özetledi:
- Kalp yetmezliği, iskemik kalp hastalığı, hipertansiyonu olanlar,
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı, amfizem veya astım gibi solunum sistemi hastalığı olanlar,
- Yaşlılar (50 yaş üzeri riskli olabilirken, 75 yaş üzerinde risk çok daha fazla artmaktadır),
- Çocuklar ve ergenler,
- Diyabet hastaları,
- Gebeler.