Ombudsmana uyan yok

KDK’nin 2018 yılında verdiği 500 tavsiye kararının 120’sine uyulmadı

Mahmut Lıcalı

 

Kamu Denetçiliği Kurumu’nun (KDK) şikâyetler üzerine 2018 yılı içerisinde verdiği 120 tavsiye kararına, aralarında Adalet Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı’nın da bulunduğu 67 kamu kurumu uymadı. Adalet Bakanlığı’nın hâkim ve savcı adaylarına uygulanan sözlü mülakat sistemi nesnel olması, Milli Savunma Bakanlığı ise çalışanlarının mesai hakkının verilmesiyle ilgili KDK kararlarını uygulamaması dikkat çekti.

Kamu Denetçiliği Kurumu 2013 yılından bu yana 5.5 yıldır kamuda ombudsmanlık görevini yürütürken; şikâyetler üzerine yasada belirlenen çerçeve kapsamında kamunun işleyişi, her türlü eylem ve işlemlerini inceleyerek, ilgili idareye önerilerde bulunuyor. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel’in KDK’ye yapılan şikâyetlerle ilgili soru önergesine verilen yanıt, kamunun KDK kararlarına tam yerine getirmediğini gösterdi.

CHP’li Özel’in önergesine yanıt veren Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç’un açıkladığı verilere göre kurumun hizmet vermeye başladığı 2013 yılından bu yana toplam 52 bin 486 şikâyet yapıldı. Söz konusu şikâyetlerin 50 bin 271’i sonuçlanırken, kalan 2 bin 215’inin incelemelerine yasal süreç içerisinde hâlâ devam ediyor.

120 karara uyulmadı

KDK’ye yapılan şikâyetler üzerine verilen tavsiye ve kısmen tavsiye olmak üzere toplam 500 kararla ilgili olarak karara uyulup uyulmayacağı yönünde 173 idare herhangi bir yanıt vermezken, 327 idare ise yanıt verdi. Buna göre 2018 yılında şikâyet üzerine KDK’nin tavsiye kararı verdiği 207 karara uyulurken, 120 karara ilgili kamu kuruluşları uyulmayacağını bildirdi. Buna göre KDK’nin verdiği her 10 tavsiye kararından yaklaşık 3’ünü uyulmadığı belirlendi.

İlk sırada SGK var

Açıklanan verilere göre 67 kamu kurum ve kuruluşunun 2018 yılı içinde verilen 120 karara uymadı. KDK’ye doğrudan tavsiye kararına uyulmayacağını bildiren kurumların başında 23 tavsiye kararına uymayan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) geldi. SGK’yi 13 tavsiye kararına uymayan Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanlığı izledi. Milli Eğitim Bakanlığı 10 tavsiye kararına uymayarak üçüncü sıradaki kurum oldu. KDK’nin 5’er tavsiye kararına uymayan Adalet Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi dördüncü sırada yer aldılar.
KDK’nin tavsiye kararlarına uymayan ilk 10 kuruluş içerisinde, Milli Eğitim Bakanlığı (10 karar), Adalet Bakanlığı (5 karar), Milli Savunma Bakanlığı (5 karar), Sağlık Bakanlığı (4 karar), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (3 karar), Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (3 karar), İçişleri Bakanlığı (3 karar), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2 karar) yer aldı.

Kritik kararlar

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, tavsiye kararlarına uyulmamasına yönelik bir yaptırımın bulunmamasının en büyük engel olduğunu ifade etti. Özel, uyulmayan kararlara bakıldığında büyük önem taşıyan ve emsal teşkil edecek kararlar olduğunu belirterek, “Adalet Bakanlığı’na sözlü mülakatta nesnellikle ilgili önerilerde bulunulmuş, ama bakanlık buna uymamış. Milli Savunma Bakanlığı’nın fazla çalışma karşılığında ücret ödenmesi ya da izin verilmesi kararına da uyulmamış” diye konuştu.