Öğretim üyelerinin denenmesine disiplin cezası

YÖK'ün, öğretim elemanlarını denenmek üzere başka bir yükseköğretim kurumuna atayabilme yetkisine, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararının gerekçesi Resmi Gazete'de yayımlandı.

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun bazı maddelerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurdu. Davayı esastan görüşen Anayasa Mahkemesi, kanunun "Yükseköğretim Kurulunun görevleri" başlıklı 7. maddesinin (L) bendinde düzenlenen, "öğretim elemanlarının denenmek üzere başka bir yükseköğretim kurumuna atanabileceğine" ilişkin kanun hükmünün iptaline karar verdi.

Kararın gerekçede, Anayasa'nın 130. maddesinin 9. fıkrasında, öğretim elemanlarının atanmaları ve disiplin işleri de dahil olmak üzere üniversiteler ve öğretim elemanları ile ilgili birçok hususun kanunla düzenleneceği kuralına yer verildiği anımsatıldı.

Gerekçeli kararda, Anayasada, üniversitelerin bilimsel özerkliğe sahip olmalarına vurgu yapılarak, öğrenim ve öğretimin hürriyet ve teminat içinde çağdaş bilim ve teknoloji gereklerine göre yürütülmesi gereğine dikkat çekildiği belirtildi. "Denenmek üzere atama" işleminin öğretim elemanlarına hürriyet ve teminat teşkil edebilecek şekilde düzenlenmemiş olduğunun ifade edildiği gerekçede, "Denenmek üzere atama işlemini gerektiren ve yasada "düzene aykırı hareket etme" şeklinde ifadelendirilen eylemin ya da "yetersizlik" şeklinde ifadelendirilen olgunun hangi hallerde ortaya çıkacağı ve sayılan bu durumların nasıl tespit edileceğinin açıkça ve öngörülebilir biçimde düzenlenmesine ihtiyaç bulunmaktadır" denildi.

"Denenmek üzere atama" işlemi, itiraz konusu kuraldaki gibi adlandırılmasa bile özü itibariyle bir tür disiplin cezası niteliği taşıdığının altı çizilen gerekçede, denenmek üzere atama işlemini düzenleyen kurallarda, öğretim elemanlarına savunma hakkı başta olmak üzere disiplin ve ceza işleri bağlamında, hak ve güvencelere yer verilmesi gerektiği kaydedildi. İptali istenen yasa kuralının belirtilen gereklilikleri karşılamadığının ifade edildiği gerekçede, "Denenmek üzere başka bir yükseköğretim kurumuna atanan öğretim elemanın hangi süreyle atandığının belli olmaması, bu yolla atanan kişinin hak ve yükümlülüklerinin ve deneme sürecinin takip ve sonlandırılmasına ilişkin usul ve esasların yasada gösterilmemiş olması Anayasa ile bağdaşmamaktadır" denildi.