Oğrenciye kâbus... MEB liseye giriş yönetmeliğinde bile ‘hata’ yaptı

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “emriyle” TEOG’un kaldırılmasıyla başlayan süreç 1 milyon 200 bin öğrenci ve aileleri için kâbusa dönüştü. Aylar sonra lise yönetmeliğinde değişikliğe giderek yeni sistemi kurmaya çalışan Milli Eğitim Bakanlığı, bu sefer de daha büyük bir skandala imza attı. Yeni sistemin uygulanmasını “hata” ile seneye erteleyen bakanlık, bu sene uygulanacak sisteme ilişkin kafa karışıklığı yarattı. Geçici maddedeki skandalı kabul etmeyen, iki hafta önce ilk yönetmelik değişikliği ile TEOG’u mevzuattan temizleyen MEB, dün de Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’ni düzenleyerek yeni sistemi inşa etmeye başlamak istedi. Ancak bakanlığın anlatım bozukluğu içeren düzenlemesiyle yönetmeliğe eklenen “geçici madde” skandala dönüştü. MEB düzenleme ile farkında olmadan yeni sistemi bir sene erteledi. Ancak “hata”sını kabul etmeyen bakanlık, bir günlük yönetmelikle çelişse de yeni sistemin bu yıl uygulanacağını açıkladı.

Gene merkezi sınav

Yılmaz’ın 15 Eylül’deki “TEOG kaldırıldı” açıklamasından tam 5 ay sonra yapılan düzenlemede, Saray’ın ‘’merkezi sınav kavramını kullanmayın’’ talimatlarına karşın bundan vazgeçilemedi. MEB, çoğunluğun Lise Giriş Sınavı (LGS) olarak adlandırdığı yeni sitemde, “nitelikli” liselere geçişte bakanlık tarafından öğrencilerin tercihe göre girecekleri sınavı “merkezi sınav” olarak tanımladı.

Bakan Yılmaz’ın yeni sistemi anlatırken sınavsız öğrenci alacak liseler için kullandığı “Veli Tercihine Bağlı Serbest Kayıt Sistemi” de yeni yönetmelikte yer almadı. Yönetmelikte merkezi sınava girmeyecek öğrencilerin için eğitim bölgeleri ile tarif edilen sistem “Ortaöğretim kayıt alanı” olarak adlandırıldı.

TEOG yerine yeni yönetmelikte liseye geçiş için 5 farklı yerleştirme modeli belirlendi. Çocuklar liselere, merkezi sınav puanıyla, ortaöğretim alanı içindeki okullara tercihe bağlı olarak, ortaöğretim alanı dışındaki pansiyonlu okullara tercihe bağlı olarak, merkezi sınav ile birlikte yetenek sınavı puanıyla ve son olarak da yetenek sınavı puanı olmak üzere farklı türlerdeki okullara farklı geçiş yöntemleri ile girecek. Buna göre “nitelikli” olarak kabul edilen Fen liseleri, sosyal bilimler liseleri, proje uygulayan eğitim kurumları ile mesleki ve teknik Anadolu liselerinin Anadolu teknik programlarınının merkezi sınav ve puan üstünlüğüne göre öğrenci alacağını açıkladı. Bakanlık okul listesi açıklamasa da “proje” kapsamında olmayan bütün Anadolu liseleri açıklanan sistemle merkezi sınav yerleştirmesi dışında kaldı. Güzel sanatlar, spor, klasik sanatlar ve musiki, görsel sanatlar ve spor programı uygulayan Anadolu imam hatip liselerinin de yetenek sınav puanı ve Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) ile öğrenci alacağı belirtildi.

Çözüm kalabalık sınıf!

Bakanlık sınavsız yerleştirilecek öğrenciler için liselerde kontenjan ve yığılma sorununun çözümünü, sınıf kontenjanlarını artırmakta buldu. Sınavla öğrenci alacak “nitelikli” liselerde sınıf mevcudu 30, diğer liselerde ise ilk planda 34 olarak belirlendi. Ancak MEB, “öğrenci kayıt alanındaki öğrenci sayısının yoğunluğu ve zorunlu hallerde okulun fiziki şartları da dikkate alınarak” ifadeleri ile sınavsız düz Anadolu liselerinde sınıf kontenjanlarının 40’a kadar çıkarılabileceğine hükmetti.

MEB’in yeni sistemindeki en büyük tartışma ise yönetmeliğe eklenen ‘geçici madde’ üzerinden yaşandı. Yönetmeliğe eklenen, “Bu yönetmelikte yer alan yerleştirme, nakil ve geçişlere ilişkin hükümler, 2018-2019 eğitim ve öğretim yılından itibaren ortaokul ile imam hatip ortaokullarının 8. sınıfını tamamlayıp ortaöğretim kurumlarına yerleşen öğrencileri kapsar” maddesi büyük kriz yarattı. Maddeye okullara kayıt esaslarını belirleyen “yerleştirme” ibaresini de ekleyen bakanlığın geçici maddesi, yeni sistemin bu sene değil de, önümüzdeki sene uygulanabileceği hükmü olarak yorumlandı. Mevzuattan TEOG’u temizleyen bakanlığın, yönetmelik hükümleri doğru uygulandığında bu yıl için elinde bir yerleştirme sistemi kalmadı değerlendirmesi yapıldı.

Müsteşar düzeltmesi

Yönetmeliğin yayınlanmasının ardından başlayan tartışmalara ilişkin ilk olarak MEB Müsteşarı Yusuf Tekin sosyal medya hesabından açıklamalarda bulundu. Bakanlık da konuya ilişkin resmi açıklama yapmak zorunda kaldı. Müsteşar Tekin, “Gene okuma yazma bilmeyenler yanlış yorumlarla kafa karıştırıyor. Hep kötü niyetten kaynaklanıyor. Yönetmelik şu an 8. sınıfta okuyup 9. sınıfa yerleşecek bütün öğrencileri kapsıyor. Geçici madde ise nakil ve geçişleri düzenliyor. Herhangi bir yanlışlık yok” ifadelerini kullandı. Tekin’in açıklamalarına karşı sosyal medya üzerinden, tartışmalı maddedeki “yerleştirme” ibaresini unuttuğu ve sadece nakil işlemlerini bağlamadığına ilişkin eleştiriler yöneltildi. Yönetmelikteki geçici maddenin ‘yanlış anlaşıldığını’ belirten Bakanlık, resmi açıklamada yeni sistemin bu yıl uygulanmaya başlanacağı belirtilerek “Yeni hükümler, Bakanlığımızın kamuoyu ile paylaştığı şekilde 2018-2019 eğitim ve öğretim yılı itibarıyla hayata geçecektir. Bugün itibarıyla ortaokul ve imam hatip ortaokullarının 8. sınıfında okuyan öğrenciler, yeni hükümler uyarınca belirlenen uygulamalar kapsamında liselere yerleştirilecektir” dedi.

Eğitim Sen: Kaos sürüyor Eğitim Sen Genel Başkanı Feray Aytekin Aydoğan da şu değerlendirmeyi yaptı: “MEB tarafından yapılan açıklamaya göre ‘yanlış anlaşılan’ yönetmelik yapılmış. Yüz binlerce çocuğun, ülkenin geleceğini etkileyecek, telafisi olmayan; eğitimcilerin, eğitim yazarlarının, sendikaların, velilerin ‘yanlış anlamasına’ açık bir düzenleme nasıl yapılabilir. Geçici maddenin yansız ve yaşanan tartışmalardan bağımsız hukuki yorumu, ortaöğretim kurumlarına geçişte uygulanacak yeni sistemin bu öğretim yılı sonunda uygulanmayacağı ve gelecek yıl uygulanacağıdır.’’ Eğitim-İş: İstifa etsinler Sorumluların istifasını isteyen Eğitim İş yönetimi tarafından yapılan açıklamada, “Bakanlık ne derse desin bu maddenin Türkçesi; yeni sistem 2018-2019 sonunda uygulanacaktır. 2017-2018 eğitim öğretim yılı sonunda yani bu 2018 Haziran’ında uygulamaya imkan yoktur. Bugün 1.2 milyon öğrenciyi yeniden tartışmanın içine atan, streslerine stres katan, bu rezilliğe imza atanları derhal istifaya davet ediyoruz. Bu bir skandaldır” dendi. Eğitim İş Genel Başkanı Orhan Yıldırım da yönetmelikteki ‘hata’nın hukuki sonuçlar yaratabileceğini belirterek “Her yönetmelikleri soru işaretleriyle geliyor. Geçici madde insanlarda soru işaretleri yarattı. Bir çok veli bizi aradı. Önümüzdeki süreçte dava açılabilir” dedi.

Makas açılacak

İstanbul milletvekili CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, sınavla öğrenci alacak okulların sınıf mevcutlarının 30, diğerlerinin 34, ihtiyaç halinde 40 olabileceğine dikkat çekerek, “Sınavla öğrenci alan okullarda 30 kişi ile ders işlenirken diğer liselerde 40 öğrenci ile ders işlenecektir. Böylece okullar arasındaki makas daha da açılacaktır’’ dedi.

Altay, Milli Eğitim Bakanlığı’nın bazı okulları proje okulu yapma hazırlığı içerisinde olduğunun bilindiğini de hatırlatarak şöyle devam etti:

“Bir okulun proje okulu olması için bakanın uygun görüşü yeterlidir. Bu okulların yönetici ve öğretmenleri de doğrudan bakan tarafından atanmaktadır. Yani sınavla öğrenci alacak okulların neredeyse yarısının öğretmeni ve yöneticileri yandaşlardan atanabilecektir. Ülke genelinde 302 Fen Lisesi, 93 Sosyal Bilimler Lisesi 217 proje okulu bulunmaktadır. Proje okullarının 131’i Anadolu İmam Hatip Lisesidir. Milli Eğitim Bakanlığı 600 lisenin sınavla öğrenci alacağını açıklamıştı. Fen Lisesi, Sosyal Bilimler ve proje okulu sayılarına bakıldığında 612 sayısına ulaşılıyor. Bu açıdan bakıldığında sınavla öğrenci alacak okullar belli olmuş görülüyor.