‘Obruklar can güvenliğini tehdit edebilir’

TMMOB JMO Yönetim Kurulu tarafından, 2022 yılında seferlerine başlaması planlanan Ankara-İzmir YHT hattının Eskişehir-Sivrihisar güzergâhında oluşacak obruk tehlikesine ilişkin rapor yayımlandı. Sivrihisar ilçesindeki Sığırcık, Göktepe, Kaldırımköy ve Yeniköy köyleri arasında son yıllarda çapı 50 metreye, derinliği ise 15 metreye kadar ulaşan 8 adet obruk oluştuğu belirtilen raporda, risk alanının Ankara-İzmir YHT tren yoluna uzaklığının yaklaşık 1.5 kilometre olduğu da belirlendi. Arazide yapılan gözlemler sonucunda dikkat çeken detaylar ise özetle şöyle:

Acil önlem alınmalı: Obruk oluşan bu bölgenin, yapımı devam eden “Ankara-İzmir Yüksek Hızlı Tren güzergâhının Polatlı-Afyon kısmının sadece 1.5 kilometre güneyinde yer alması acil önlemlerin alınmasını gerekli kılmaktadır. Ankara-İzmir Yüksek Hızlı Tren güzergahının belli bir kısmının, eriyerek obruk oluşumlarına yol açan evaporitik kayaçlar üzerinden geçtiği tespit edilmiştir. Yüksek Hızlı Tren gibi önemli bir mühendislik yapısının geçtiği güzergâh, bölgesel olarak jeolojik-jeoteknik etütlerinin, obruk oluşumuna kaynaklık eden nedenleri ortaya çıkarılmasını da sağlayacak şekilde yapılmalıdır.

Risk haritaları oluşturulmalı: Türkiye’de can ve mal güvenliği için tehdit oluşturan obruk alanlarının görüldüğü bölgelerin ayrıntılı jeolojik, jeoteknik, hidrojeolik ve mühendislik jeoloji açısından inceleme ve araştarmaları yapılarak “obruk risk haritaları” hazırlanmalıdır. Haritalar, halkın kullanımına açık hale getirilmeli, gerekli önlemler alınmalıdır.

TCDD araştırma yapmalı: Başta Ankara-İzmir Hızlı tren projesini gerçekleştirmekte olan T.C. Devlet Demiryolları (TCDD) Genel Müdürlüğü olmak üzere, bu bölgede planlama ve mühendislik hizmeti gerçekleştiren tüm kişi, kurum ve kuruluşlar bölgede oluşan ve sayıları her geçen gün artan obruk oluşumunu dikkate alarak mühendislik yapılarının araştırma, planlama ve yapım süreçlerini gerçekleştirmelidir.

Can güvenliği uyarısı: TCDD Genel Müdürlüğü yapım çalışmaları devam eden İzmir-Ankara Hızlı Tren Projesi’nin, Polatlı-Afyon güzergâhının obruk oluşumlarının görüldüğü alanlara yakın bulunan bölümlerinde, jeolojik-jeoteknik ve mühendislik jeoloji araştırmalarını yenileyerek hızlı tren projesinin olası obruk oluşumlarından etkilenmeyeceğini ortaya koymalıdır. Aksi durumda işletme esnasında oluşabilecek obruklar can güvenliğini tehdit edebilecektir.

Yeniden incelenmeli: Ankara-İzmir YHT projesinin geçtiği güzergah üzerinde yer alan ve obruk oluşumuna elverişli bölgelerden biri olan Eskişehir-Sivrihisar bölgesindeki kesimde, YHT projesinin olası obruk oluşumu etkisinden korunması amacıyla ayrıntılı olarak yeniden irdelenmesi gerekmektedir. Tersi durumunda olabilecek olası can ve mal kayıplarından ilgili idareler sorumlu olacaklardır.

‘Çorlu gibi felaketler yaşanabilir’

JMO Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Alan ise, Cumhuriyet Anadolu’ya yaptığı açıklamada, şu uyarılarda bulundu:

“Ülkemizde gerek yapılmış, gerekse planlama, projelendirme ve yapım çalışmaları devam eden çok sayıdaki yüksek hızlı tren (YHT), karayolu, boru hatları, tüneller, metro hatları, içme suyu isale hatları gibi çizgisel mühendislik yapılarında önemli jeolojik, jeoteknik, hidrojeolojik veya mühendislik jeoloji problemleri ile karşılaşılmaktadır. 2018 yılı Haziran ayında, Tekirdağ-Çorlu’da yağan aşırı yağmur sularının tren yolu geçki güzergahı üzerinde yer alan ‘menfez kesitin’ yetersiz olmadığı için, sel suları menfezin memba tarafında birikerek tren yolunun üzerinden taştı. Tren raylarının altında bulunan balast ve dolgu malzemesini boşaltması sonucu yaşanan kazada ise maalesef 25 yurttaşımız yaşamını yitirdi. Ankara-İzmir arasındaki güzergâhta bulunun zemin de oradakiyle aynı tehlikeyi taşıyor. YHT’nin oradan çok hızlı biçimde geçmesi de obruk oluşumunu hızlandıracak. Benzer bir kazanın yapım çalışmaları uzun zamandır devam eden Ankara-İzmir YHT hattında ileride yaşanmaması için, uyarılarımız ve hazırladığımız rapor dikkate alınmalı, gerekli tedbirler bugünden alınmalıdır.”