Obama İran'a pragmatik bakıyor

ABD Başkanı Barack Obama’nın İran seçimlerinin meşruluğuna yönelik kuşkularına karşın Washington’un seçimlerin galibi kim olursa olsun İran’la diyalog politikasını sürdürmek zorunda kalacağı görüşü öne çıktı. Siyasi yorumcular ayrıca İran’da seçimlerin ardından yaşanan karmaşanın Obama yönetiminin işine gelmeyeceği yönünde görüş bildiriyorlar.

Obama’nın İran’daki seçimlerden ancak dört gün sonra gelen dikkatli açıklamalarını bu politikaya bağlayan uzmanlar, ABD yönetiminin İran’ın nükleer programı konusunda asıl dikkate alması gereken kişinin İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney olduğunu vurguladılar. Washington’daki kaynaklar  ABD yönetiminin Hamaney ile görüşmek için talepte bulunduğu ancak henüz olumlu bir yanıt alamadığını da dile getirdiler.

Obama ise ABD’nin İran’a yönelik politikasının seçim sonuçlarına göre değişmeyeceğini teyit eden açıklamalar yaptı. CNBC televizyonuna konuşan Obama, İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejad ile muhalefet adayı Mir Hüseyin Musavi ile ilgili olarak “gerçek politikaları açısından değerlendirildiğinde iki aday arasındaki farkın dile getirdikleri kadar büyük olmadığını” söyledi.

Obama her iki durumda da ABD’ye düşman bir rejimle uğraşmak zorunda kalacaklarını belirtti. Wall Street Journal gazetesine konuşan üst düzey bir ABD yetkilisi ise Ahmedinejad’ın erken zafer ilanını Washington’un İran politikasına yönelik gündemi açısından olumlu karşılayarak “İranda’ yeni bir geçiş hükümeti olsaydı, yeni cumhurbaşkanı Ağustos ayına kadar başlayamayacaktı. Bu İran’ın uluslararası toplumla daha hızlı görüşmelere başlamasına yol açabilir” dedi.

“Obama Ahmedinejad’ın tarafını tutuyor”

Obama’nın İran’daki seçimlerde hile savlarına yönelik sert açıklamalar yapmaktan kaçınması ABD’nin belirlediği İran ile diyalog politikası ile doğrudan ilintili olduğu belirtiliyor. Obama konuya ilişkin her açıklamasında ABD’nin İran’ın iç işlerine karışıyor ve İranlılar adına karar veriyor görünmemesi gerektiğini söyledi.

Muhafazakar siyasi yorumcu Robert Kagan Washington Post gazetesindeki makelesinde Obama’nın demokrasi, ifade özgürlüğü ve halkın iradesine vurgu gibi “idealist” yaklaşımdan çok İran’a yönelik “realist” politikaları yürüteceği görüşünü öne sürdü. Kagan, Obama’nın İran’da muhalefeti kucaklamasının ve ahlak dersi vermesinin yönetimin politikalarına zarar vereceğini dile getirdi. Obama’nın kişisel sempatilerine karşın muhalefete yardım etmesinin çıkarına olamayacağını savunan Kagan, “Obama’nın İran stratejisi onu hükümetin en kısa zamanda normal duruma dönme çabalarının yanında bulunmaya zorluyor, krizi daha da uzatacak muhalefetin çabalarının yanında değil” dedi. Kagan’a göre Obama’nın muhalefeti destekler görünmesi rejime düşmanca bir tutum olarak algılanarak bu İran’a yönelik hedefleri etkileyebilir.