Obama geri adım attı

Beyaz Saray, önceki yılların aksine, bu yıl ilk kez, 3 gün öncesinden, 24 Nisan açıklaması hakkında önceden bilgi verdi. ABD Başkanı Barack Obama’nın 1915’in Ermeni kurbanları için başkanlık açıklamasında ‘’soykırım’’ kelimesini kullanmayacağının duyurulmasının ardından hem Beyaz Saray hem de Dışişleri sorularla karşılaştı. ABD Dışişleri sözcüsü Marie Harf, “Bu yıl bazıları biraz farklı bir dil duymayı bekliyordu, bunu biliyoruz. Onların perspektifini elbette anlıyoruz, ama geçen yıllarda takındığımız yaklaşımın doğru olduğuna inanmayı sürdürüyoruz” dedi. Beyaz Saray sözcülerinden Eric Schultz, “ABD’nin soykırım kelimesini kullanmaması için Türkiye’den ne tür bir baskı gördüğü” sorusunu yanıtlarken “Biz Irak ve Suriye’de süregiden korkunç kıyımları durdurmaya çalışırken Türkiye yardımda kritk bir rol oynuyor. Bu ortaklığı daha artırmanın yolunu arayan spesifik görüşmeleri sürdüreceğiz” diye konuştu. Obama’nın henüz adayken 1915’i “soykırım” olarak tanıma sözü verdiği hatırlatıldığında, Shultz, ABD’nin izlediği politikanın “hem geçmişi kabul etme hem de bölgesel ortaklarla çalışma imkanını vermesi açısından doğru’’ olduğunu savundu.

Bu yılki 24 Nisan açıklaması için ABD yönetiminde uzun tartışmalar sürdü. Güvenilir kaynaklar, ABD Dışişleri ve Beyaz Saray içinde keskin bir tartışma yaşandığını belirtti. ABD Dışişleri’nin Türkiye ve Ortadoğu sorumluları ile Savunma Bakanlığı yetkilileri “soykırım” denilmemesi gerektiğinde ısrar ederken, Beyaz Saray ve yine Dışişleri’nde BM Temsilcisi Samantha Power dahil insan hakları sorumluları“soykırım” denilmesinden yana oldu. Foreign Policy muhabiri John Hudson’a göre, Beyaz Saray önce “soykırım” demeye karar verdi. ABD Dışişleri ve diğer ilgililerden, bu kelimenin kullanılacağı bildirilerek ona göre hazırlanmaları istendi. Ama tartışma sonunda, Beyaz Saray Özel Kalem Müdürü Denis McDonough ile Ulusal Güvenlik Danışmanı Yardımcısı Ben Rhodes, ABD’deki Ermeni diasporası kuruluşlarına “soykırım” denilmeyeceğini bildirdi. Türkiye’nin Suriye, Irak, IŞİD’le savaş gibi konularda ortaklığı bitirme ihtimali, Beyaz Saray’ın geri adım atmasında etkili oldu.

Soykırım tasarısı

Temsilciler Meclisi’nin ardından Senato’ya da “Ermeni Soykırımı’nın 100. yıldönümünün anılması, Başkan’ın, Türkiye’nin Ermeni Soykırımı gerçeklerini kabul edip Ermeni-Türk ilişkilerinin eşit ve sürekli olması için çalışmasını” talep eden tasarı sunuldu. Cumhuriyetçilerin başkan aday adaylarından Marco Rubio dahil 9 senatör imzaladı.