NATO- Rusya gerginliği

ABD’nin Gürcistan’a insani yardım gerekçesiyle üç savaş gemisini Karadeniz’e gönderme kararının yanı sıra Washington yönetiminin bir süreden bu yana Rusya’ya Karadeniz’de NATO üzerinden gözdağı verme çabasında olduğu öne sürüldü.

Rus-Gürcü savaşı ile birlikte Karadeniz’de ipler gerilmeye başladı. Ancak savaş öncesinde de ABD’nin girişimleriyle Karadeniz’in NATO’nun Rusya’ya karşı bir tatbikat alanına dönüşmeye başlamış olduğu da ortaya çıktı. 14 Temmuz’dan bu yana Karadeniz’de ABD gemilerinin de katılımıyla üç NATO tatbikatı yapıldı. NATO’nun “Barış İçin İşbirliği” programı kapsamında Karadeniz’de 14 Temmuz’da başlayan Sea Breeze 2008 (Deniz Meltemi 2008) tatbikatı 26 Temmuz’da sona erdi. NATO’ya üye olmak isteyen bölge ülkelerinin de katıldığı bu tatbikatta Ukrayna, ABD, Almanya, Azerbaycan, Belçika, Danimarka, Ermenistan, Fransa, Gürcistan, İngiltere, Kanada, Letonya, Makedonya, Romanya ve Yunanistan yer aldı.

'Rusya’ya karşı siyasal tavır’

Tatbikatta açık denize kıyısı olmayan ülkelerin de temsil edilmesi, bunun taktik bir askeri faaliyetten çok Rusya’ya karşı stratejik siyasal bir tavır olduğunu gösterdi. Bu tatbikatta hem NATO üyesi hem de Karadeniz’de en uzun kıyıya sahip ülke olarak Türkiye de iki gemiyle yer aldı. Tatbikatta toplam 18 gemi, 9 uçak, 3 helikopter ve çeşitli zırhlı askeri araç katıldı.

NATO’nun bir benzeri askeri tatbikatı da aynı gün “Anında Karşılık 2008” adıyla Gürcistan’da başladı. Tatbikatta bin ABD askerinin yanı sıra Gürcistan, Azerbaycan, Ermenistan ve Ukrayna güçleri de katıldı. Bu tatbikatın Gürcistan’ın Güney Osetya’ya operasyonundan sadece bir hafta önce bitmiş olması, “ABD, Mihail Saakaşvili yönetimini Rusya’ya karşı cesaretlendirdi” yorumlarını güçlendirdi.

Böylece ABD geçen temmuz ayında Moskova yönetiminin NATO’ya üyeliğine karşı çıktığı iki ülke ile ortak tatbikat düzenleyip Rusya’ya mesaj vermişti.Son olarak Romanya ve Bulgaristan limanlarına “rutin ziyaret” düzenleyen İspanya, Almanya ve İspanya savaş gemileri yine NATO kapsamındaki faaliyet için önceki gün Boğazlardan geçerek Karadeniz’e açıldı. Söz konusu gemilerin çok önceden belirlenmiş bir takvim çerçevesinde bölgede bulunduğu belirtilirken, ABD’nin Gürcistan’a insani yardım için gönderdiği savaş gemilerinin bu faaliyete katılıp katılmayacakları ise netleşmedi. Gemilerin liman ziyaretlerini tamamlaması ve planlanan tatbikatı gerçekleştirmesinden sonra Karadeniz’den ayrılması bekleniyor.

NATO gemilerinin Karadeniz’de, yine NATO üyesi olan Romanya ve Bulgaristan ile ilgili olduğu, tatbikat planlama çalışmalarının da bu çerçevede yapıldığı belirtiliyor.