Mısır'da kriz: Ülkeyi Suudilere satıyoruz

Suudi Arabistan Kral Selman’ın dün tamamlanan beş günlük Mısır gezisi iki ülke arasında önemli bir yakınlaşmaya sahne oldu. Kral Selman’ın geçtiğimiz cuma Kızıldeniz üzerinden iki ülkeyi birbirine bağlayacak köprü projesini duyurmasını, Mısır’ın Kızıldeniz’de Akabe Körfezi’nin ağzındaki Sanafir ve Tiran adalarını Suudi Arabistan’a teslim edeceğini açıklaması izledi.

Tiran Adası, Akabe Körfezi’ni Kızıldeniz’den ayıran Tiran Boğazı’nın girişinde yer alıyor. Sina Yarımadası’nın 6 kilometre doğusunda yer alan adanın yüz ölçümü 80 kilometrekare. Bu adanın hemen doğusunda yer alan Sanafir Adası ise 33 kilometrekare büyüklüğünde. Mısır parlamentosunda adaların tesliminin onaylanması gerekiyor. Ancak pek çok Mısırlı özellikle sosyal medya üzerinden Tiran ve Sanafir adalarının Suudi Arabistan’a teslim planına tepki gösterdi.

Twitter’da dile getirilen tepkilerde “Suudi Riyali’ne ülkeyi satıyoruz”, “Mısır satılık değil” gibi ifadelere rastlandı. Amerikan New York Times gazetesinin haberine göre sosyal medyada bazı kullanıcılar Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el Sisi’yi, eski bir Mısır halk şarkısında geçen ve toprağını satmasıyla bilinen “Awaad” adlı karaktere benzetti. Bu olay Mısır kırsalında utanç verici olarak kabul ediliyor. Adaların teslimini protesto eden küçük bir grup Tahrir Meydanı’nda önceki gün gösteri yaptı. En az 5 kişi gözaltına alındı. Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el Sisi’nin 2013’teki askeri müdahalesine o dönem destek çıkan 30 Haziran gösterilerine katılan bazı siyasi çevreler de teslim planını protesto etti. Televizyon sunucusu ve şovmen Basim Yusuf da adaların devredilmesi kararını sosyal medyada eleştirdi. Mısır Sosyal Demokrasi Partisi Yüksek Kurul üyesi Hilal Abdulhamid, adalardan feragat edilmesinin anayasanın 151’inci maddesine aykırı olduğunu ifade etti. Mısır’da Müslüman Kardeşler Teşkilatı eski sözcüsü Muhammed Muntasır’ın başını çektiği İhvan kanadı da adaların teslimini ağır eleştirdi.

‘ADALAR ZATEN BİZİMDİ’

New York Times’a konuşan ABD’deki Oklahoma Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları’nda görevli uzman Samer Shehata, “Yasal statü ne olursa olsun bu hareketin görüntüsü berbat. Milyarlarca dolar yardım ve yatırım vaat ederek Mısır’a gelen Kral Selman söz konusu. Birçok Mısırlı için Cumhurbaşkanı, Suudi Riyali’ne ülkeyi satıyormuş gibi” dedi. Mısır’dan gelen tepkilere Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil bin el Cubeyr, adaların zaten Riyad’a ait olduğunu, korunması için Kral Faruk döneminde Mısır’a teslim edildiğini söyledi. Suudi Arabistan eski Kralı Abdulaziz el-Suud, 1950’de adaların güvenliğinin sağlanması için Mısır’ın himayesine girmesini, Mısır yönetiminden talep etmişti. İki ada 66 yıldır Mısır’ın himayesindeydi.

BU İKİ ADA NEDEN ÖNEMLİ

Tiran ve Sanafir adaları Kızıldeniz’de yer alan Akabe Körfezi’nin Tiran Boğazı adı verilen mevkisinde yer alıyor. Tiran Boğazı, İsrail’in Kızıldeniz’e açılması açısından stratejik konumda. Süveyş Kanalı bu ülkeye kapalı olduğu için İsrail’e yük taşıyan gemiler bu boğazdan geçip Akabe Körfezi’ne girmek zorunda. 23 Mayıs 1967’de dönemin Mısır Cumhurbaşkanı Nasır’ın Tiran Boğazı’nı İsrail gemilerine kapattığını duyurması İsrail’in zaferiyle sonuçlanan Altı Gün Savaşı’nın nedenlerinden biriydi. Mısır ile İsrail 1982’de barış anlaşmasına varınca bu iki adaya çoğu ABD askerlerinden oluşan Çokuluslu Kuvvet Gözlemcileri adlı bir güç yerleşti. Al Ahram gazetesinin iddiasına göre adaların tesliminin İsrail parlamentosu Knesset’te onaylanması gerekiyor.

15 KM UZUNLUĞUNDA KÖPRÜ

Suudi Arabistan Kralı Selman’ın duyurduğu Kızıldeniz üzerinden Mısır ile bağlantı sağlayacak köprünün Tiran Boğazı’ndan geçmesi öngörülüyor. Köprünün 15 kilometre uzunluğunda olması bekleniyor. Karayoluyla geçiş 20 dakika sürecek. Milyonlarca Afrikalı hacının Mekke’ye ulaşması kolaylaşacak. Ayrıca Suudi Arabistan’dan Mısır’a petrol ihracatı daha verimli olacak.