Milyonlarca emekçi simsarlara teslim

Hükümet, kamuoyunda “kiralık işçilik” olarak bilinen özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi verilen yasanın iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’nde açılan davanın görüşmeleri devam ederken, yönetmeliği de yayımladı. Özel İstihdam Büroları Yönetmeliği’ne göre, bürolar iş ve işçi bulmaya aracılığın yanı sıra, işgücü piyasası ile istihdam ve insan kaynaklarına yönelik hizmetler de yapabilecek.

* Ayrıca mesleki eğitim de düzenleyebilecek. Yönetmeliğe göre işverenler, çocuğu ilkokula başlayana kadar yarızamanlı çalışacak olan ebeveynlerin yerine özel istihdam bürolarından işçi “kiralayabilecek”.

* İşveren, askere giden, iş sözleşmesi askıya alınan işçilerin yerine de istihdam büroları aracılığıyla işçi bulabilecek.

* “Mevsimlik tarım işlerinde, ev hizmetlerinde, işletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde, mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları halinde” de işverenler öze istihdam bürolarından işçi “kiralayabilecek”.

* İşverenler, bunların dışında “iş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması halinde” ya da “işletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması halinde” de özel istihdam bürolarından işçi bularak çalıştırabilecek. Bu iki tanımlamadaki ucu açık kavramlar nedeniyle işverenlerin özel istihdam bürolarından işçi “kiralayabilmeleri” de daha kolay olacak.

* İşverenlerin özel istihdam bürolarından sağlayacakları işçilerin patronları ise yine özel istihdam büroları olacak.

* Toplu işçi çıkarılan işyerlerinde 8 ay süresince, kamu kurum ve kuruluşlarında ve yer altında maden çıkarılan işyerlerinde özel istihdam bürosu aracılığıyla işçi çalıştırılamayacak.

* İşverenler grev ve lokavt süresince de özel istihdam büroları aracılığıyla işçi çalıştıramayacak. Bu bürolardan işçi bulan işverenler, “geçici işçisine” talimat verebilecek. İş kazası ve meslek hastalıkları hallerinde işveren özel istihdam bürosuna bilgi verecek.

* Geçici işçiler ücretlerini patronları konumundaki özel istihdam bürolarından alacak. Geçici işçiler, işyerlerine ve işe ilişkin olmak kaydıyla kusur ile neden olduğu zarardan, geçici işçi çalıştıran işverene karşı sorumlu tutulacak. Geçici işçiler, geçici işçi çalıştıran işverenden avans veya borç alamayacak.

* Özel istihdam büroları, aynı ilde veya başka bir ilde şube açabilecek. Şube açmak için nitelikli personel çalıştırma ve gerekli teminat yatırma zorunluluğu aranmayacak. Bürolar sistem ve markalarını üçüncü kişilere kullandırabilecek ayrıca temsilcilik de verebilecek.

KOBİ hep kiralayacak

Düzenlemeyle sayıları 1.5 milyona ulaşan KOBİ’ler sürekli işçi çalıştırmak yerine, yoğun oldukları dönemlerde 7.5 milyon kişiye kadar geçici işçi çalıştırabilecek. Geçici işçiler ücretlerini, kendilerini geçici olarak çalıştıran işverenlerden değil, özel istihdam bürosundan alacak. Ancak, geçici işçi çalıştıran işveren, işçinin ücretinin ödenip ödenmediğini her ay kontrol edecek. Ücret ödenmemişse, özel istihdam bürosunun alacağından mahsup etmek suretiyle işçinin parasını doğrudan banka hesabına yatırabilecek.

PATRON ARTIK BÜROLAR Özel istihdam bürosu, geçici işçi ile “iş sözleşmesi”, geçici işçi çalıştıran işverenle de “geçici işçi sağlama sözleşmesi” imzalayacak. İşçi, geçici çalıştıracak işverenle sözleşme imzalamayacak. Patronu, özel istihdam bürosu olacak. Sözleşmeye, işçinin, geçici çalıştığı işveren veya farklı bir işverenin işyerinde çalışmasını engelleyen hüküm konulamayacak.