Milletvekili olmak vardı

TBMM ve milletvekillerinin “saygınlığını” artırmaya dönük yasal düzenleme önerisi hazırlamak için oluşturulan TBMM Etik Komisyonu’nun hazırladığı yasa taslağında, milletvekillerinin 120 bin liraya kadar olan tarımsal üretim, faiz, kira gibi gelirleri “beyan dışı”na çıkarılıyor. Mevcut mal bildirimine ilişkin yasada milletvekilleri dahil, “mal beyanı” zorunluluğu olan herkes için 1. derece şube müdürü maaşının 5 katı yani yaklaşık 20 bin liralık “bildirim” muafiyeti bulunuyor. Taslak aynen benimsenir ve yasalaşırsa, milletvekilinin 120 bin liraya kadar olan maaş dışı gelirleri bir anlamda “kayıt dışı” kalacak.

Eski TBMM Başkanı ve AKP Zonguldak Milletvekili Köksal Toptan başkanlığındaki, CHP’den Oktay Ekşi, MHP’den Sümer Oral ve BDP’den Adil Kurt’tan oluşan komisyon “Milletvekili Etik Yasası” taslağını tamamladı. Tasarıyla getirilen düzenlemeler şöyle:

Vekile beyan ayrıcalığı: Milletvekillerine mal varlığında “bildirim sınırı” ve “hediye” konusunda özel istisna getiriliyor. Mevcut mal bildirimine ilişkin yasa ve buna dayalı yönetmeliğe göre, milletvekilleri dahil, beyan zorunluluğu olan tüm kesimler, aylık net maaşının 5 katı, maaş ödemesi yapılmayanların 1. derece şube müdür maaşının 5 katına kadar olan gelirleri “beyan dışı” bulunuyor. Temmuz 2012 rakamlarına göre halen bir şube müdürünün maaşı 2 bin 978 lira. Milletvekilleri, ödenek ve yolluk aldıkları için halen dönem başında TBMM Başkanlığı’na yaklaşık 20 bin liranın üzerindeki maaş dışı faiz, kira, tarımsal gelirlerini beyan ediyorlar. Taslak yasalaşırsa, halen 12 bin lira dolayında ödenek ve yolluk alan milletvekilleri, 120 bin liraya kadar olan tarımsal üretim, kira, faiz ve menkul değer gelirlerini “beyan etmeyecekler.”

24 bin liralık ‘sembolik gelir’ de beyan dışı: Bir tele-vizyon kanalına “ücretli” yorumculuk yapması nedeniyle hem kamuoyundan hem de TBMM’de tepki alan AKP İstanbul Milletvekili Hakan Şükür örneğinde olduğu gibi milletvekillerinin “sürekli” olarak başka bir işte çalışması yasaklanıyor. Ancak süreklilik arz etmeyen fikir ve sanat eserlerinin meydana getirilmesi veya icrasına yönelik, örneğin toplantılara katılma, konser verme gibi faaliyette bulunma serbestisi tanınırken bunun için ücret almasının yolu da açılıyor. Buna göre, böyle etkinliklerden elde ettiği gelirinin aylık ödenek ve yolluklarının iki katı olan 24 bin liralık bölümünü beyan etmeyecek. Sembolik olarak nitelendirilen 24 bin lira, aylık net 739 lira alan bir asgari ücretlinin yaklaşık 3 yıllık maaşına denk geliyor.

Yerli ve yabancıdan 12 bin liraya kadar hediye serbest: Mevcut yasada milletvekilleri dahil, mal beyanına tabi olanların “yabancılardan” alacakları hediye miktarı 6 bin liradan 12 bin liraya çıkarılıyor.

Temsil yasağı: Etik ilkelerine uymadığı saptanan milletvekilleri önce “aykırılığın giderilmesi” için uyarılacak, ancak aykırı davranışı sürdürmesi halinde “kınama” cezası verebilecek. Buna rağmen tutumunu değiştirmeyen milletvekilinin “heyetlerde görev alma hakkı” askıya alınabilecek.