'Meyve çekirdekleri zehirleyici olabiliyor'

MEMORİAL Kayseri Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Bölümü’nde görevli Prof. Dr. Selim Kurtoğlu, yaz aylarında tüketilen kayısı, acı badem, zerdali, kiraz, şeftali ve elma çekirdeklerinin özellikle çocuklarda ve anne adaylarında zehirlenemeye neden olabileceğini söyledi.

Prof. Dr. Selim Kurtoğlu, bazı meyve çekirdeklerinin tüketilmesiyle siyanid zehirlenmesi olaylarının yaşanabileceğini belirtti. Prof. Dr. Kurtoğlu, "Pek çok meyvenin çekirdeğinde bulunan ve son derece zehirli bir madde olan 'amigdalin', bağırsaklarda çözünerek bir siyanür bileşiği olan siyanidin ortaya çıkmasına yol açıyor. Çok çabuk toksik etki gösteren bu madde, ani çocuk ölümlerine bile yol açabiliyor" dedi.

Kimyasal yollarla üretilebilen siyanid bileşiklerinin, çok çeşitli şekillerde doğada bazı canlılar tarafından da üretilebildiğini ifade eden Prof. Dr. Kurtoğlu, "Yaşamı tehdit eden siyanid zehirlenmeleri ağır klinik tablolarla ortaya çıkarak önemli sağlık sorunlarına neden olabilir. Çocuklarda zehirlenmeye bağlı ani önemlere yol açabilen bu durum, anne adaylarının gebeliğin ilk aylarında bu çekirdekleri tüketmesiyle birlikte, bebekte hidrosefali ve doğuştan böbrek anomalilerine zemin hazırlar. Özellikle bazı kayısı türlerinin acı çekirdeğinden 5 ile 25 adet arasında tüketilmesi bile zehirlenmeye neden olur" diye konuştu.

Zehirlenme vakalarına karşı dikkatli olmak gerektiğini de belirten Prof. Dr. Kurtoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Yemek borusu ve midede yanmalara yol açan kayısı çekirdeği mideden bağırsaklara geçerek alkali ortamda 10 dakika içinde çözünür. Çözülme ile ortaya çıkan siyanid hızlıca bağırsaklarda emildikten sonra kan hücreleri, dalak, beyin, akciğer ve kalp başta olmak üzere tüm dokulara yayılır ve hücrelerin oksijen kullanmasını engelleyerek ağır klinik tabloya yol açar. Zehirlenmenin başlangıç evresinde; yüzde kızarma, terleme, çarpıntı, hızlı nefes alma, ağızda aşırı salgı (sekresyon), baş ağrısı ve dönmesi ile kusma gibi belirtiler ortaya çıkar. Zehirlenmenin ortaya çıkmasıyla birlikte, hızlı bir şekilde gelişen solunum düzensizliği, tansiyon düşmesi, baygınlık, ateş, havale, felç, morarma ve sonuç olarak solunum durması kaçınılmaz hale gelir. Solunum duruncaya kadar cildin rengi kırmızıya dönüşür, gözbebeklerinde genişleme ve ışık tepkisinde kaybolma gözlenir. Zehirlenme söz konusu ise kişi vakit kaybetmeden hastaneye ulaştırılmalıdır. Burada ailenin doktora vereceği bilgi çok önemlidir. Ayrıca ani klinik bozulmalar da zehirlenmeyi düşündürür. Özellikle hastanın nefesindeki acı badem kokusu, alınan kan örneğinin parlak kırmızı olması, kan şekerinin yükselmesi, EKG’de hücresel hipoksi (oksijen azalması) nedeniyle ST yükselmelerinin ortaya çıkması da zehirlenme tablosuna işaret eder."