Metin Arditi'den Erdoğan'a Ermenistan muktubu

Erdoğan'a hitaben hem Fransızca hem Türkçe basılan mektup İsviçre'nin en çok okunun dergilerinden L'Hebdo'da yayınlandı. "Sayın Cumhurbaşkanım, Tayyip Bey" diye başlayan mektup şöyle:

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a mektup

Sayın Cumhurbaşkanım, Tayyip Bey,
Kendime sık sık şu soruyu soruyorum: Bir büyük devlet adamını nitelendiren nedir? Bence, ondan beklenenlerin üzerine çıkabilme yeteneğidir. İllerde, mantığı kanıtlayacak olan,  cesur ve beklenmedik işler başarabilmektir. 1 Kasım seçimleri sizi çok güçlü bir pozisyona oturttu. Şimdi önünüzde, Türkiye'nin geleceğini gösterişli bir şekilde yazabileceğiniz 100 gün kadar kısa bir zaman vardır (Napolyon’dan beri bu rakam sembol oldu).

Elbette, halledilmesi gereken bir çok problemli konunuz var. Ama aralarından bir tanesi sizi tüm dünyanın gözleri önünde büyük bir devlet adamı olarak gösterebilecektir. Ermeni sorununa bir çözüm getirin. Gerçekleştireceğiniz girişimler, Türkiye’yi, Avrupa’yı, hatta tüm dünyayı, kökünden – ve olumlu – bir şekilde değiştirecektir. Anlatayım:
Şu anda, Ermenistan ilişkileri bir çıkmazdadır. Sınırlar kapalıdır. Diplomatik ilişkiler kesilmiş durumdadır. Zürih protokolleri hâlâ onaylanmamıştır. Protokolde öngörülen  Komisyon hâlâ kurulmuş değildir. Ve tabii ki Ermenistan için önemli olan, Türkiye tarafından soykırımının tanınması söz konusu değildir.

Bu durum, Türkiye için ve uluslararası alandaki imajına çok zarar vermektedir. Özellikle sınıra yakın Türk bölgeleri acı çekerken, Avrupa Birliği yolu da kapalı kalmaktadır.
Tabii ki, Ermeni sorununa çözüm çeşitli biçimlerde olabilir. Küçük adımlar atılan politikalar uygulayabilirsiniz. Sınırları açmak, diplomatik ilişkileri tekrar başlatmak, protokolleri onaylamak, soykırım konusunda tarihçilerden oluşan komisyonun sonuçlarını beklemek gibi. Tüm bu adımlar, doğru yönde atılan adımlar olacaktır. Ama, bugün atılacak olan en cesurca adım, soykırımın tanınması olacaktır. Tarihsel gerçeğe itiraz mı ediyorsunuz? Bunu biliyorum. Ama işte bu karar size büyük bir ihtişam ve görkem verecektir.

Aksi takdirde bu komisyondan ne beklenebilir? Bu konuyu çözemezse, herkeste bir memnuniyetsizlik doğacaktır. Eğer komisyon bir soykırım olduğunu söylerse, bunu sizin kabul etmeniz bir üstünlük olmayacak mıdır? Fakat soykırım olmadığı söylenirse, hiç bir zaman Ermenistan ile bir uzlaşma olamayacaktır, bunu siz de biliyorsunuz.
Siz – bir tek siz – imkânsız gibi görünen bu durumu bugün Türkiye’nin avantajına çevirebilirsiniz, aynen de Gaulle ve Adenauer’ın bir zamanlar yaptıkları gibi.
Böyle bir kararın ne tür etkileri olabilir?

Türkiye’den başlayalım. Türk halkına bu kararınızı açıklarken merhamet ve şefkat kelimelerini bulacağınıza inanıyorum. Ve müsaade ederseniz, Türk halkının iyi bir halk olduğunu ben söylüyorum. Ben ki her sabah çocukluğumda, Şişli Terakki Okulu’nda, Türküm, doğruyum, çalışkanım derdim. Bu halk beni, Yahudi olmama rağmen, sevgi ve şefkat ile yetiştirmiştir. Hatta bu halk, İspanya ve onun engizisyonundan kaçan atalarımı korumuştur.

Türk halkı büyük, çalışkan ve doğrudur. Sizin gücünüze ve merhametimize hayran kalacaktır.

Avrupa'da bu kararınız büyük bir gürültü koparacaktır. Avrupa’nın gözünde büyük bir devlet adamı olacaksınız. Ve nihayet, çoktandır olması gereken, Avrupa Birliği’nin kapıları Türkiye’ye açılacaktır.

Son olarak, tüm dünyaya İslam’ın merhamet ve barış dini olduğunu hatırlatmış olacaksınız. Yeryüzünde milyarlarca kişi sizin için dua edecektir. Bu şekilde, Türkiye’yi sadece bati ve doğu arasında değil, hem batıda hem de doğuda büyük bir ülke olarak  göstermiş olacaksınız.
Saygılarımla,

Metin Arditi

1945 yılında Ankara’da doğan Metin Arditi, Cenevre’de yaşıyor. İsviçreli ve Türk çift vatandaşlına sahip. Barış Çalgıları vakfının kurucusu. 2012 senesinde, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO) tarafından İyi Niyet Elçisi ilan edildi, ve 2014’den beri kültürlerarası diyalog için Özel Elçisidir.