Merkez Bankası'nın faiz kararına tepki yağıyor

Faizlerin artırılmasına direnen Merkez, TL'deki kan kaybını önlemek için faiz silahını kullandı. Uzmanlar, Merkez Bankası'nın faiz artırımını yorumladı.

"Güven ve itibar kaybı"

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) aldığı faiz artırma kararına ilişkin, doğru zamanda doğru ve cesur kararlar alınamadığını savunarak, "TCMB'nin bugün aldığı kararlarla bir güven ve itibar kaybına uğradığı görülüyor" dedi.

Erdal Bahçıvan, TCMB'nin aldığı kararlara ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.

"Gel-git yaşayan Merkez Bankası, güven kaybına uğradı" başlığını taşıyan açıklamada, her zaman güvendikleri ve güvenlerini korumak istedikleri TCMB'nin, bir hafta içinde birbirinden son derece farklı kararlar almasını düşündürücü olarak nitelendiren Bahçıvan, şu değerlendirmelerde bulundu:

"TCMB'nin bugün aldığı kararlarla bir güven ve itibar kaybına uğradığı görülüyor. Merkez Bankası'nın doğru zamanda doğru işler yaparak, güvenini ve itibarını koruması gerektiğini hatırlatmak istiyoruz. Ekonomik gerçekler, doğru zamanda doğru ve cesur kararlar vermenin ne kadar önemli olduğunu bir kere daha göstermiştir. Ekonomide bugün gelinen nokta, biz sanayicilerin her platformda söylediklerimizin ne kadar haklı gerçeklere dayandığını göstermektedir; sanayiyi, üretimi öne almayan bir büyüme modelinin sürdürülebilir olmadığı, alınan bu kararlarla ortaya çıkmıştır. İşte görüyoruz, son yıllarda ağırlıklı olarak dış borçlanmaya dayalı büyüdük. Cari açık verdik. Dış kaynak, yani döviz bitti. Döviz ihtiyacı doğdu ve sorunlar başladı. Kısacası Türkiye'nin temel sorunu, sanayi üretiminden kaynaklanan bir üretim modelinin oluşturulmamasıdır."

Bahçıvan, Türkiye'nin, artık kaynağını sanayiden ve üretimden alan bir büyüme modeli ile ilgili yapısal reformları gerçekleştirme noktasında olduğuna işaret ederek, "Şunu söylemek isterim ki, belki bu kararlar, reel sektör açısından bir fiyat istikrarı sağlayacak. Fakat Türkiye reel ekonomisi, kesinlikle yılın ilk döneminde sanayi büyümesinden, üretim büyümesinden, istihdam büyümesinden ve yatırım büyümesinden fedakarlık yaparak bu dönemi götürecek. Bu da Türkiye ekonomisinin bu yılki büyümesine totalde negatif etki yapacaktır" ifadelerini kullandı.

"Önayak olacak bir karar"

Sakarya Üniversitesi (SAÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mahmut Bilen, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz artırım kararına ilişkin, "TCMB'nın aldığı karar, sadece bizim açımızdan sonucu etkilemeyecek, paranın değer kaybettiği bütün gelişmekte olan piyasalarda faiz artışını beraberinde getirecek bir hamlenin ortaya çıkmasına önayak olacak rol ortaya koydu" dedi.

Kurda sert şekilde yukarı doğru hareketlenmeler yaşandığını ve öngörülebilir olmaktan çıktığını vurgulayan Bilen, bu nedenle Merkez Bankası'nın, ikinci toplantıyla bu süreci kontrol altına alıp sürecin kurun yatırımcıları açısından öngörülebilir hale gelmesi açısından rol oynaması gerektiğine ihtiyaç duyduğunu söyledi.

Bilen, bunun Merkez Bankasının hiç arzu etmediği biçimde faiz silahını "acımasızca çekmesine yol açtığını dile getirerek, "Bu kadar yüksek faiz artırımı, artık silah olmaktan çıktı. Merkez Bankasının aldığı karar, sadece bizim açımızdan sonucu etkilemeyecek, paranın değer kaybettiği bütün gelişmekte olan piyasalarda faiz artışını beraberinde getirecek bir hamlenin ortaya çıkmasına önayak olacak rol ortaya koydu" diye konuştu.

Merkez Bankasının hem faiz hem de döviz açısından piyasanın öngörülebilir hale gelecek fiyat istikrarını oluşturmaya çalıştığını ifade eden Bilen, karar sonrası dolar ve avronun sert düşüş yaşadığına dikkati çekti.

"Dolar/TL kurunda geveşeme olacak"

Türk Hava Kurumu Üniversitesi (THK) Rektörü Prof. Dr. Ünsal Ban, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz artırım kararına ilişkin, "Bu artırım ile döviz fiyatlarında aşağı yönlü bir hareket hız kazanacak ve dolar/TL kurunda 2'lere doğru bir gevşeme olacak" dedi.

Merkez Bankasının faiz artırımında beklentilerin üzerine çıktığını ifade eden Ban, "Merkez Bankası piyasalara kimin patron olduğunu gösterdi. Bu artırım ile döviz fiyatlarında aşağı yönlü bir hareket hız kazanacak ve dolar/TL kurunda 2'lere doğru bir gevşeme olacaktır. Bu gevşeme ile TL cinsinden altın fiyatlarında da aşağı yönlü ciddi düşüşler olacaktır" diye konuştu.

 "Fonlama maliyetleri artacak"

Faiz artışının bankaların fonlama maliyetlerinde de bir artış etkisi yaratacağına işaret eden Ban, kararın bankacılık sektöründe aşağı yönlü bir baskı oluşturabileceğini kaydetti.

Ban, "Sonuç olarak Merkez Bankasının bağımsızlığı da bir kez daha tescillendi. Bu şekilde Sayın Başcı'nın 2013 yıl sonu hedefinin de gerçekleşme ihtimali arttı" ifadesini kullandı.

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, gece aldığı karar ile borçlanma faiz oranını yüzde 3,50'den yüzde 8'e, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 4,50'den yüzde 10'a ve marjinal fonlama oranını da yüzde 7,75'ten yüzde 12'ye yükseltmişti.

"Gecikmiş bir karar"

Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İzmir Milletvekili Ahmet Kenan Tanrıkulu son dönemdeki ekonomik gelişmelerin Merkez Bankası'nca doğru analiz edilemediğini savunarak, dün gece yapılan müdahalenin gecikmiş bir karar olduğunu kaydetti. Tanrıkulu ayrıca bugüne kadar yapılan yanlış analizler nedeniyle de yerel seçimlerden sonra yeni zamların geleceğini öne sürdü.

 

"Erdoğan'a rağmen..."

Yabancı basın organları, kararı "agresif" bir adım olarak niteliyor ve bu kararın, "faiz lobisi"ne karşı "kampanya" yürüttüğünü söyledikleri Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın muhalefetine rağmen alındığının altını çiziyorlar.

Amerikalı analistler, Merkez Bankası’nın aldığı kararın; bugün toplanarak tahvil alımında 10 milyar dolarlık indirim yapması beklenen Amerikan Merkez Bankası Fed’in elini güçlendirdiği yorumunda bulundu.

Reuters haber ajansı, kararın Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açık muhalefetine rağmen alındığını abonelerine iletti. Reuters'a değerlendirmede bulunan TD Securities analisti Gennadiy Goldberg, "Karar yaşanan kan kaybını önlemek için yeterli olabilir. Türk lirası olumlu tepki verdi, şimdi herkesin merak ettiği bu trendin sürüp sürmeyeceği" dedi.

Fransız Societe Generale analisti ise, Merkez Bankası’nın aldığı kararı agresif bir hareket olarak değerlendirdi. Ancak, "Merkez Bankası’nın bu kararının güvenilir bir adım olduğuna inanıyoruz" ifadesini kullandı.

 

Merkez Bankası'ndan faiz kararı