Meraklı çocuklar için bir rehber: Aşı

Aşı bizi hastalıklardan nasıl korur? Bağışıklık sistemimiz nasıl çalışır? Hangi hastalıklar için aşılarımız var? İlk aşı ne zaman bulundu? Bu soruları çocuklar da merak eder ve yanıtları bilmek ister...

Figen Atalay

Aşı konusu, uzun süredir gündemimizin başköşesinde. Çocuklar da büyükler gibi aşı konusunda farklı duygular içinde. Kimisi korkuyor, kimisi merak ediyor, kimisi “Aşı nedir?”, “Neden yapılmalıdır?” sorularının cevaplarını çok net biçimde öğrenmek istiyor.

Aşılara olan güveni artırmanın, aşı tedirginliğini aşmanın, ancak erişilebilir bilimsel bilgiyle mümkün olabileceğinden hareketle “Meraklı Çocuklar İçin Aşı Rehberi” hazırlandı.

İtalya’da PLEIADI adlı bir kurum tarafından hazırlanan, İtalyan Çocuk Müzeleri Birliği tarafından onaylanan kitabın Türkçe çevirisi, İnformel Eğitim-çocukistanbul tarafından yapıldı ve çevirinin bilimsel editörlüğünü de Prof. Dr. Uygar Tazebay üstlendi.

SORULARA YANIT VAR

“Aşı bizi hastalıklardan nasıl korur? Bağışıklık sitemimiz nasıl çalışır? Hangi hastalıklar için aşılarımız var? İlk aşı ne zaman bulundu? Virüs/antikor gibi soyut kelimeler ne anlama geliyor?” gibi soruların cevapları bulunan bu kitapçık, İstanbul Kent Konseyi işbirliği ile çocuklarla buluşturuluyor. İnternetten ulaşılabilen kitapçık, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin dağıtım kanalları üzerinden basılı olarak da İstanbullu çocuklara ulaştırılıyor.

Kitapçığın tanıtım toplantısına katılan çocuklar, aşıyla ilgili akıllarına takılanları biliminsanlarına sordu, kendi düşüncelerini söyledi. Yiğit Ömer Ay, daha önce aşı olmaya giderken “aşı bizden korksun” dediğini hatırlatarak “Şimdi virüs bizden korksun diyorum” dedi.

GÜVEN YÜZDE 84

İnformel Eğitim-çocukistanbul, 3-15 yaş grubu çocuğu olan ailelerle “Aileler Aşı Konusunda Ne Düşünüyor?” başlıklı bir anket çalışması yaptı. Anket sonuçları şöyle:

  • “Bilime güveniyor musunuz?” sorusuna ailelerin yüzde 84’ü evet yanıtını vermiş. Yüzde 13’ü emin değil, yüzde 3’ü ise güvenmiyor.
  • “Okullar daha donanımlı olmalı mı?” sorusuna ailelerin verdiği “evet” yanıtının oranı yüzde 89.
  • Ailelerin yüzde 64’ü aşı konusunda bilgi sahibi.
  • Aşı konusunda çocukların yüzde 48’i merak içinde, yüzde 28’i ilgisiz, yüzde 24’ü korkuyor.
  • Çocukların yüzde 58’i aşının ne olduğunu biliyor , yüzde 31’i “biraz” biliyor, yüzde 11’i ise bilmiyor.
  • Çocukların yüzde 64’ü aşı ile ilgili soru soruyor

ÇOCUKLAR BİLMELİ

Anne-babalar, çocuklarının aşı konusunda şunları bilmesi gerektiğini düşünüyor:

  • Aşının nasıl etki ettiği, vücuda ne verildiği basit, anlaşılır ve bilimsel bir dille anlatılmalı.
  • Aşının tedavi edici değil, koruyucu olduğu bilinmeli.
  • Yetişkinler için bile karmaşık olan bilgilerin çocuklara aktarılması zor ama gerekli.
  • Korkunun giderilmesi için aşının ne işe yaradığı anlatılmalı.
  • Bazı zor terimlerin ne demek olduğu açıklanmalı.
  • Okullar bu konuda daha bilgilendirici olmalı.