Memenizi kaybetmek zorunda değilsiniz!
Hisar Intercontinental Hospital Estetik Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Hakan Özdemir, 'Onkoplastik Meme Cerrahisi' hakkında bilgi verdi.
cumhuriyet.com.trMeme kanserine yakalanan kadın, hem kanser olmanın getirdiği yıpratıcı durumla hem de kadın kimliğinin ve dış görünüşünün önemli bir öğesi olan meme görünümünün ameliyatla değişeceği, bozulacağı ve hatta memesini kaybedeceği gerçeğiyle başa çıkmak zorunda kalır. Bu durum kadının psikososyal ve hatta cinsel yaşantısında önemli negatif etkilere neden olur. Fiziksel görünümde olması muhtemel bozuklukların getirdiği kaygılar, kadının kanser olgusuyla mücadelesini de kötü yönde etkileyebilir. Bu durum, meme varlığı olgusunu koruyabilmek için ‘Onkoplastik Meme Cerrahisi’ alanının ortaya çıkmasına neden olmuştur.
‘Onkoplastik Meme Cerrahisi’, memenin Onkolojik Cerrahi ile tedavisi sırasında Plastik Cerrahi meme ameliyatı ilkelerinin uygulandığı cerrahi yöntemdir. Amaç meme bütünlüğünü, şeklini ve varlığını mümkün olduğunca korumak ve gerekirse yeniden meme dokusu oluşturulmasını sağlamaktır. Meme kanseri cerrahisinde eskiden uygulanan meme dokusunun tamamen alınması yerine, günümüzde daha sınırlı, meme koruyucu cerrahi teknikler ön plana çıkmıştır. Bu nedenle Onkoplastik Cerrahi sadece, ameliyatla alınmış meme dokusunun yeniden oluşturulması için değil; meme kanseri ameliyatının öncesinde planlama ve meme bütünlüğünün sağlanması sırasında daha yaygın kullanılmaya başlamıştır. Meme kanseri cerrahisi sırasında, çıkarılacak meme dokusunun miktarı ve yerine göre, Plastik Cerrahi Uzmanı, Onkolojik Meme Cerrahisi Uzmanıyla birlikte planlamayı ve ameliyat için gerekli cilt çizimini yapar. Ameliyatın onkolojik cerrahi kısmı tamamlandıktan sonra, Plastik Cerrahi Uzmanı meme şekli verilmesi ve/veya yeni meme oluşturulması işlemini gerçekleştirir. Aynı zamanda karşı taraf memeye de cerrahi müdahalede bulunarak memelerin simetrik olması sağlanır.
Onkoplastik Meme Cerrahisi nasıl kullanılır?
-Meme biyopsisi sırasında var olabilecek şekil bozukluğunu engellemek ve düzeltmek için,
-Meme kanseri ameliyatında cilt ve doku kesilerinin planlamasını yapmak için,
-İyi huylu meme tümörlerinin çıkarılması sonrası oluşabilecek deformiteleri düzeltmek için,
-Meme kanseri ameliyatı sonrası meme deformitesini düzeltmek ve gerekirse yeniden meme dokusu oluşturmak için,
-Meme kanseri bulunan kadınlarda, geniş meme dokusu çıkarıldığında açık yaranın başka dokularla kapatılması için,
- Meme kanseri ameliyatı yapılan memenin karşısındaki normal memeye dikleştirme ve küçültme ameliyatı uygulanarak simetrinin sağlanması için,
-Yüksek meme kanseri riski bulunan kadınlarda, meme kanseri tespit edilmemesine rağmen koruyucu amaçla mastektomi (meme dokusunun alınması) ameliyatı yapıldığında yeni meme dokusu oluşturulması için,
-Meme kanseri ameliyatı sonrası meme ucu ve areola oluşturulması için.
Kimlere meme rekonstrüksiyonu yapılabilir?
Tek veya çift memesi bulunmayan, genel sağlık durumu ameliyatı kaldırabilecek her kadına meme rekonstrüksiyonu yapılabilir. Mastektomi yapılmış hastaların büyük çoğunluğunda meme rekonstrüksiyonu için tıbbi bir engel yoktur. Farklı hastalara farklı yöntemler uygulanarak daha başarılı sonuçlar elde edilebilir.
Meme rekonstrüksiyonunun meme kanseri tedavisine etkisi var mıdır?
Meme rekonstrüksiyonunun, meme kanseri tekrarlaması üzerine bilinen bir riski yoktur. Radyoterapi/kemoterapi uygulamaları da meme rekonstrüksiyonundan etkilenmez. Meme kanseri takibinde kullanılan yöntemler, meme rekonstrüksiyonu sonrası da uygulanabilir. Fakat, meme protezi ile rekonstrüksiyon yapılan hastalarda takip için mamografi yerine MRI incelemesi daha uygundur.
Meme rekonstrüksiyon seçenekleri nelerdir?
Meme rekonstrüksiyonu 2 ana yöntemle yapılır:
-Meme protezleri
-Otojen rekonstrüksiyon (Hastanın kendi dokusu ile)
Silikon meme protezleri: Ameliyatların daha kolay, uzun cerrahi süresi gerektirmeyen, nispeten güvenli bir rekonstrüksiyon seçeneği olması açısından tercih edilebilir. Uzun cerrahiyi tolere edemeyen ya da vücudunun başka bir bölgesinin opere edilmesini istemeyen hastalarda tercih edilir. Bu yöntemin dezavantajları, estetik olarak iyi sonuç vermeme, enfeksiyon, cilt nekrozu, kapsül oluşma risklerini taşıması, kayma ve asimetri olması olarak sıralanabilir. Radyoterapi yapılan hastalarda bu risk daha fazladır.
-Hastanın meme rekonstrüksiyonu için uygun kendi vücut dokusu mümkün değilse,
-Meme dokusu alanı kötü skarlı veya enfekte değilse,
-Koruyucu mastektomi yapılmışsa,
-Çift taraflı meme rekonstrüksiyonu yapılıyorsa,
-Hasta simetriyi sağlamak için diğer meme cerrahisine izin vermişse,
-Meme veya göğüs duvarına radyoterapi almamış ise; silikon meme proteziyle meme rekonstrüksiyonu için ideal bir adaydır.
Hastanın kendi dokusuyla meme rekonstrüksiyonu nedir?
Hastanın kendi vücudunun başka bir yerinden alınan cilt, yağ ve kas doku ile yapılan meme oluşturma işlemi, otojen rekonstrüksiyondur. Otojen meme rekonstrüksiyonunu, protezle meme rekonstrüksiyonundan ayıran en önemli fark; kendi dokusundan olması dolayısıyla doğal görüntü oluşturması ve proteze bağlı kabul edilmeme, enfeksiyon, kapsül oluşumu, değiştirme gereksinimi gibi risklerin olmamasıdır.
Meme rekonstrüksiyonu sonrası iyileşme süreci nasıldır?
Genel anestezi altında yapılan meme rekonstrüksiyonları, meme protezi kullanıldığında 1-2 saat, hastanın kendi dokusu kullanıldığında tekniğe göre değişmek üzere 4-10 saat arası sürebilir. Meme protezi kullanıldığında hastanede yatış süresi 1-3 gün, flep dokularıyla otojen rekonstrüksiyonda ise 4-7 gün olur. Oluşturulan meme dokusu içinde ve hastanın otojen dokusunun alındığı bölgede ‘dren’ adı verilen silikon bazlı, ameliyat alanındaki sıvı ve kan birikimini engelleyen cihazlar bulunur. Sıvı ve kan birikmesinin azalmasıyla 1-4 gün arasında çıkarılırlar. Çıkarma işlemi ağrısız ayakta yapılan basit bir pansuman benzeri prosedürdür. Drenler çıkarıldıktan sonra hasta banyo yapabilir. Pansumanlar bir süre devam eder.
Silikon protezlerle günlük hayata dönüş birkaç gün içinde olmasına rağmen, otojen meme rekonstrüksiyonu sonrası karın bölgesi (karın dokusu kullanıldıysa) hassasiyet ve gerginliğinin toparlaması 1 haftayı bulur. 1 hafta sonra hasta işlerinin büyük çoğunluğunu kendi yapabilmesine rağmen, 4-8 hafta ağır kaldırma, egzersiz, cinsel ilişki, araba kullanma gibi aktivitelerden kaçınmalıdır. Karın içi basıncı artırıcı öksürük, ıkınma, kabızlık, cinsel ilişki gibi durumlardan korunmalıdır. Uzun süreçte ameliyatlarla çekilen ağrı ve sıkıntıların hepsi unutulur. Her gün yaralar daha da iyiye gider ve izler soluklaşır. Meme dokusunun varlığı, bu süreçten geçen hastaya bütünlük duygusuyla birlikte kanser hastalığı olgusunun dışına çıkma mutluluğu ve güvenini de verir.