MEB eylem planı

Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2008-2012 yıllarını kapsayan planında, alandaki sorunlar ve çözüm önerileri tek tek sıralandı. Planda, kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör ve sivil toplum örgütleriyle yapılacak işbirliği konuları belirlenerek, plandaki çözüm önerilerinin uygulanmasını sağlayacak kanun ve yönetmelik düzenlemeleri, genelge ve protokoller, işbirliği çalışmaları sıralandı.

''Eylem Planı''nda, Hükümet programında, mesleki ve teknik eğitimin ortaöğretim içindeki payının 2012 yılı sonuna kadar yüzde 38'den yüzde 50'ye çıkarılması hedefine yer verildi. Birçok yerde meslek okullarına talep olmasına rağmen derslik yetersizliği nedeniyle yeterli sayıda öğrenci kaydı yapılamadığı vurgulanan planda, diğer yandan ortaöğretim kurumuna kayıt yaptıran öğrencinin okulunu benimsediği ve ortak 9. sınıf sonrasında okulunu değiştirmeye istekli olmadığının gözlendiği belirtildi.
Planda, özel sektörün mesleki ve teknik eğitim okulu açma konusunda isteksiz davrandığı da kaydedildi.

"Yüklü tazminat ödeniyor"

Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında öğrencilerin atölye ve laboratuvar çalışmaları sırasında iş kazalarına uğradıkları belirtilen planda, ''Bu nedenle açılan tazminat davalarında Bakanlığımız yüklü miktarda tazminat ödemekle karşı karşıya kalmaktadır'' denildi.
Mesleki ve teknik eğitimin finansman kaynağı sıkıntısına yer verilen planda, atölyelerin ve laboratuvarların ihtiyaçları yer aldı.
Zorunlu ilköğretim dışına çıkan ancak ilköğretimini tamamlayamayanların mesleki eğitim imkanlarından yararlanamadıkları vurgulanan planda, ''Çıraklık eğitim süresi mesleklerin özelliğine göre 2-4 yıl arasında değişmektedir. Bazı meslek alanlarında sürenin uzunluğu çırakların mesleki eğitime katılmasını engellemektedir'' denildi.
Planda, AB ülkelerindeki meslek okullarıyla Türkiye'deki meslek okullarının verdiği belge ve sertifikalar arasında denklik sorunu yaşandığı da ifade edildi.

"Tanıtılamıyor"

Mesleki ve teknik eğitimin toplumda yeterince tanınmadığı ve tanıtılamadığı kaydedilen planda, öğrencileri bu alana yöneltme etkinliklerinin ilköğretim 8. ve ortaöğretim 9. sınıflarda yoğunlaştığı, bu nedenle yeterli düzeyde ve etkin bir yöneltme yapılamadığı vurgulandı.
Planda, öğrencilerin okula kayıtlarını, öğrenim süreçlerini ve mezun olduktan sonraki durumlarını izleyen bir birim bulunmadığı belirtildi. İşletmelere meslek eğitimi için gönderilen öğrencilerin önemli bir bölümünün alan dışında çalıştırıldıkları, öğrencilerin yeterli uygulama yapamadıkları sorununa da yer verildi.

Mevcut yükseköğretime geçiş sisteminin, mesleki ve teknik eğitim okulu mezunlarının alanlarının devamı niteliğindeki mühendislik ve diğer fakültelere girişlerine imkan vermediği ifade edilen planda, bu durumun mesleki ve teknik eğitime yönelmeyi olumsuz etkilediği ve akademik performansı düşük öğrencilerin bu okullara gelmesine yol açtığı kaydedildi.
Planda meslek dersi öğretmenlerinin gelişen ve güncellenen teknoloji karşısında yetersiz kaldığı, öğretmenlere yeterli hizmetiçi eğitim imkanı sağlanamadığı vurgulandı.
Planda meslek lisesi mezunlarının dil sorunlarına da değinildi.

"Çözüm planı"

''Eylem Planı''nda, tespit edilen bu sorunların ortadan kaldırılması için 2008-2012 yılları arasında gerçekleştirilecek ''çözüm'' uygulamaları şöyle sıralandı:
- Tüm okul türlerini ve kontenjanlarını kapsayan ortak bir kılavuz hazırlanması ve ilköğretim mezunu öğrencilerin Seviye Belirleme Sınavları (SBS) sonucunda e-kayıt yoluyla mesleki eğitime yönlenmelerinin sağlanması,
- SBS'ye girmeyen öğrencilerin istekleri de göz önüne alınarak mesleki eğitime yöneltilmesi,
- Uzun vadede genel liselerin kontenjanları sınırlandırılarak mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarının kontenjanlarının artırılması yoluna gidilmesi,
- Genel liselerin boş kapasitelerinin mesleki ve teknik eğitim amacıyla ortak kullanıma açılması,
- Özel sektörün mesleki ve teknik eğitim okulları açmasına imkan sağlanması, bunlara vergi indirimi, uzun vadeli ve düşük faizli kredi arsa temini gibi teşvikler verilmesi,
- Yeni kurulacak organize sanayi, turizm ve serbest ticaret bölgelerinde okul yapma zorunluluğu getirilmesi ve bu konuda bölge yönetimleri teşvik edilmesi,
- Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları mezunlarının mühendislik ve diğer fakültelere girişlerinde ek puan uygulanması ve ÖSS'deki düşük katsayı uygulamasına son verilmesi,

"Girişimcilik dersi"

- Meslek okullarının son sınıflarına haftada 1 saatlik ''Girişimcilik Dersi'' konulması,
- Yabancı dil dersi haftalık ders saatlerinin artırılması, mesleki yabancı dil dersinin zorunlu olması,
- Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda değişiklik yapılarak öğrencilerin 10. sınıftan itibaren okuldaki atölye ve laboratuvardaki eğitimleri süresince iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigortalanması,
- Kanunda değişiklik yapılarak çıraklık eğitiminin alt limitinin 1 yıla çıkarılması,
- Yaş itibarıyla zorunlu öğrenim çağı dışına çıkan gençlerden 2. kademe okuma yazma belgesine sahip olanların Açık İlköğretim Okuluna kayıt yaptırmak şartıyla çıraklık eğitimine başlayabilmelerine imkan sağlanması,
- Mesleki ve teknik eğitim kurumlarından alınan belge ve sertifikaların uluslararası geçerliliğinin sağlanması,

"Reytingi yüksek dizi arasına tanıtım"

- Meslekleri tanıtacak ve sevdirecek animasyon veya çizgi filmler hazırlanarak ulusal ve yerel televizyon kanallarında yayımlanması,
- Mesleki eğitime yöneltme çalışmalarının ilköğretim 4. sınıftan başlatılması,
- İzlenme oranı yüksek dizilerin arasına meslekler ile mesleki eğitimi tanıtıcı senaryolara yer verilmesi konusunda senaristlerle işbirliği yapılması,
- Ulusal ve uluslararası mesleki yarışmalara katılan öğrencilere TÜBİTAK tarafından destek sağlanması,
- Öğrencilerin kariyer gelişimleri için web ortamında okul öncesinden emeklilik sonrasına kadar kazanılan tüm yeterliliklerin izleneceği bir mesleki rehberlik ve kariyer sistemi oluşturulması.