Mattis’in Ankara sessizliği

Ankara-Washington arasında YPG nedeniyle yaşanan gerilim devam ederken, 5 günlük bölge turu sırasında Ankara’ya gelen ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, 7 saatlik ziyaretinde sessiz kaldı. Mattis Ankara’da ne Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile ne de Savunma Bakanı Nurettin Canikli ile kameralar karşısında açıklama yapmadı. Mattis’in Amman, Bağdat ve Erbil’deki tüm temaslarının ardından açıklama yapmasına karşın Ankara’dan hiçbir açıklama yapmadan ayrılması dikkat çekti. Mattis Ankara’da ilk olarak Savunma Bakanı Nurettin Canikli tarafından resmi törenle karşılandı. Ancak Mattis’in resmi ziyaret gerçekleştirmesine karşın Anıtkabir’e gitmemesi dikkat çekti. İki bakanın ilk defa tanıştığı görüşmeler yaklaşık 90 dakika sürdü. Mattis daha sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kabul edildi. Erdoğan-Mattis görüşmesinin 1 saat 10 dakika sürdüğü belirtildi. ABD Büyükelçisi John Bass tatilde olduğu için yerine Maslahatgüzar Philip Kosnett, Mattis’e ziyaretinde eşlik etti.

O’nu getirmedi

Son dönemde ABD’den Türkiye’ye yapılan ziyaretlerin birçoğu karşılıklı polemik yaşanmasına neden olunca önce gazetecilerin soru sormalarından vazgeçilmiş ve liderlerin açıklama yapması benimsenmişti. Mattis’in son ziyaretinde ise bu açıklamadan da vazgeçilmesi dikkat çekti. Mattis’e Ürdün, Bağdat ve Erbil ziyaretlerinde eşlik eden ve AKP’nin sert tepki gösterdiği IŞİD ile Mücade Özel Temsilcisi McGurk ise ziyaretin Ankara ayağına katılmadı. McGurk’ın, Suriye’ye yaptığı tüm ziyaretler Ankara’nın tepkisini çekmiş son olarak da Türkiye’yi El Kaide’ye göz yummakla suçlayan açıklamaları üzerine Ankara bu sözleri protesto etmişti.

‘YPG, yönetimi bıraksın’

Cumhurbaşkanlığı kaynaklarının görüşmeye ilişkin yaptığı açıklamada, Erdoğan’ın Mattis’e verdiği mesajlar aktarıldı.

Mattis’in ve Pentagon’un sessizliğini ise Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan bilgilendirme bozdu. Bilgilendirmeye göre; Erdoğan görüşmede, “DAEŞ ve PKK başta olmak üzere terör örgütleriyle ortak mücadele konusundaki kararlılık ile Suriye ve Irak’ın toprak bütünlüğünün korunması gerektiğini, IKBY’nin referanduma gitmesininin yanlış bir adım olacağını, ABD’nin PYD/ YPG’ye verdiği destekten Türkiye’nin rahatsızlık duyduğunu, PYD/YPG’nin kontrol altına aldığı bölgelerde de yönetimin yerel halka bırakılmasının önemini, Suriye’de çatışmasızlık bölgeleri oluşturmayı hedefleyen mekanizmanın desteklenmesini ve Irak’ta Kandil ve Sincar’daki PKK unsurlarına karşı ortak mücadelenin önemini” vurguladı.

Açıklamasız geçen ziyaretin gündeminde oldukça kritik başlıklar vardı: PYD’ye silah: Ankara, Rakka operasyonunu YPG öncülüğündeki SDG ile yapan ABD’nin verdiği silah ve techizatlardan duyduğu rahatsızlığı her fırsatta vurgularken, Erdoğan ise son olarak ABD’nin sevkiyatının bin TIR’ı geçtiğini açıkladı. Ankara bu TIR’larda çoğunlukla silah olduğunu savunurken, ABD ise çoğunluğunu yardım malzemelerinin oluşturduğunu ve silahlara dair verilerin de Türkiye ile paylaşıldığını savunuyor.

‘İptal edilmeli’

Rerandumda ayrışma: Mattis, Erbil ziyareti sırasında IKBY Başkanı Mesut Barzani’ye referandumu erteleme çağrısı yaptı. Mattis’in hemen ardından dün önce Bağdat’a sonra da Erbil’e geçen Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ise referandumun iptal edilmesini istedi ve “Erbil’den beklentimiz son derece sade ve nettir. Bu referandum kararının iptal edilmesidir” dedi. İdlib muamması: Türkiye, Rusya ile birlikte İdlib’te çatışmasızlık bölgesi kurmayı hedeflerken, geçen 8 ayda görüşmelerde ilerleme sağlanamaması ve HTŞ adını alan Nusra’nın Ahrar’ı yenmesinin ardından bölgenin geleceği ile ilgili belirsizlik sürüyor.

İdlib’e; Rusya’nın rejim ile ABD’nin de YPG ile operasyona göz kırpması Astana sürecini de çıkmaza soktu. Tel Afer endişesi: IŞİD’e karşı Irak’ta operasyonlar devam ederken, Tel Afer operasyonunda İran destekli Haşdi Şabi’nin de görev alması hem ABD hem de Türkiye için endişe kaynağı. Türkmen bölgesi olarak bilinen Tel afer’de kaygı Haşdi Şabi’nin mezhepçi bir tutum alması. PKK ile mücadele: ABD Savunma Bakanı’nın ziyaretinde Kandil ve Sincar’daki PKK varlığı da ele alındı. Mattis ise bölge turuna başlarken yaptığı açıklamada, “Bir NATO üyesi ülke olarak, ABD’nin Türkiye’ye olan sarsılmaz taahüdünü” vurgulayacağını dile getirmiş ve görüşmelerde, bölgesel istikrarı geliştirmek için işbirliği çabaları ve Türkiye’nin, PKK ile mücadele dahil, meşru güvenlik endişelerine yönelik hassasiyetini ele alacağını açıklamıştı.

Katarlı Bakan Ankara’da Mattis ile aynı gün Katar’ın Savunmadan Sorumlu Devlet Bakanı Halid Bin Al Attiyah da ikinci defa Ankara’ya geldi. Körfez ile krizin devam ettiği sırada Erdoğan konuk bakanı, Cumhurbaşkanlığı yerine AKP Genel Merkezi’nde kabul etti.