Madalyonun diğer yüzü: Ticaret fazlası
Trump’ın dış açık vurgusunun aksine ABD’li firmaların dünyada yaptığı satışlar eklendiğinde ABD, 907 milyar dolar fazla veriyor.
Emre DeveciABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin verdiği büyük dış ticaret açığını gerekçe göstererek gümrük duvarlarını yükseltirken Almanya’da çarpıcı bir rapor yayımlandı. Deutsche Bank tarafından yapılan araştırmaya göre, 2015 yılında dış ticarette 500 milyar dolar açık veren ABD, hem doğrudan ticareti hem de şirketlerin iştirakleri yoluyla yabancı ülkelerde yaptıkları satışları içeren “toplam satış dengesi” kategorisinde 907 milyar dolar fazla verdi. Bu rakam 2000 yılında sadece 12 milyar dolardı. Üstelik, bu kategoride ABD, son iki yıldır Çin’e karşı da fazla veriyor. Dış ticarette Çin’e karşı geçen yıl 376 milyar dolar açık veren ABD, “toplam satış dengesi”nde aynı ülkeye karşı 20 milyar dolar fazla verdi. Alman finans devinin ekonomistlerine göre, sadece dış ticaret açığına bakmak, ABD’nin ticari çıkarlarının gerçek boyutunu kavramak için yeterli değil. Raporu hazırlayan ekonomistler Zhiwei Zhang ve Yi Xiong, doğrudan yabacı yatırım yoluyla ABD’li şirketlerin iştiraklerinin Çin’de yaptığı satışlar ile bu şirketlerin yanı sıra G. Koreli ve Japon firmaların Çin’de üretim yapıp ABD’ye yaptığı ihracata bakılması gerektiğini dile getirdi. Raporda, ABD’li şirketlerin yabancı ülkelerdeki satışları ile yabancı firmaların ABD’deki satışları karşılaştırıldığında, ABD’li şirketlerin satışlarının dünyanın geri kalanının ABD’ye satışlarından daha fazla olduğuna dikkat çekildi. Çinli müşterilerin ABD’lilerden daha fazla iPhone ve General Motors otomobili satın aldığına işaret eden rapor, “Bu otomobil ve telefonlar Çin’e ihracat yoluyla değil, ABD’li uluslararası firmaların Çin’deki iştirakleri yoluyla satılıyor” dedi.
100 milyar doları aşabilir
Çin’de insanların yabancı mal ve hizmetlere talebinin giderek arttığına dikkat çeken Zheng, ticaret savaşının önlenmesi durumunda ABD’nin Çin’e karşı satış fazlasının 2020’de 100 milyar doları aşabileceğini öne sürdü. Zhang, ABD’nin Meksika ve Kanada’ya karşı satış fazlası, Japonya ve Almanya’ya karşı açık verdiğini belirtti. ABD Hazine Bakanlığı eski yöneticisi Brad Setser, Deutsche Bank’ın kullandığı yönteme itiraz ederek, “Elmalar ile armutlar karşılaştırılıyor” dedi.