Lice'den başlayan kadın dayanışması

Diyarbakır’ın 26 bin nüfuslu Lice ilçesinde doğup büyüyen Leyla Karakeçi, ‘Lice’de yaşayan kadınlar, erkeklere muhtaç olmak istemiyor, üreten sınıfta yer alabilmek için mücadeleye başladı’ diyor ve ekliyor: “Lice Kadın Kooperatifi, ev emekçisi kadınların işbirliğiyle kuruldu. Doğu Anadolu, Diyarbakır ve Lice karanlık bir yer. Biz bu karanlığın içerisinde bir mum yakmaya çalıştık ve başardık. Lice’de bir ışık yaktık, şimdi o ışık sınırlarının çok ötesinde yanıyor.”

Kübra Köklü

Lice’de geçtiğimiz Eylül ayında 7 ev emekçisi kadının öncülüğünde Lice Kadın Kooperatifi kuruldu. Bir süre geçtikten sonra İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin(İBB) düzenlediği ‘İBB, Üreten Kooperatifler ile Buluşuyor’ toplantısına Lice Kadın Kooperatifi de başarılarından dolayı davet edildi. Ev emekçisi kadınlardan Leyla Karakeçi, Lice’ye 1.361 km uzaklıkta olan İstanbul’un, Lice Kadın Kooperatifi’ni fark etmiş olmasının kendilerine güç verdiğini belirterek, “İBB’nin toplantısına davet edildik. Bizi aradıklarında önce şaka yapıyorlar zannettim. İnanamadım, o kadar güzel bir haberdi ki. İBB, yakın zamanda kooperatiflerden oluşan bir pazar kuracaklarmış ve bizlerin de yer almasını istediler. Hemen kabul ettik. Başka illerdeki kooperatiflerle yardımlaşmaya her daim açığız” diyor. 

Ekonomik özgürlüğünü kazanıp, üretimde yer almak isteyen Leyla, domates, patlıcan, salatalık gibi sebzeleri ekmeye başladığı iş hayatına tekstil atölyesinde bez çanta dikerek devam ediyor. 

İstanbul’dan Diyarbakır’a dönen kadınlar, koronavirüs salgını nedeniyle bir süreliğine kooperatifi kapattı. Bu süreçte kadınlar, boş durmadı ve evlerinde turşu yapmaya devam etti. Virüs sonrası ise kepenklerin açılmasıyla beraber ev emekçisi kadınlar, tek kullanımlık önlükler ve sedye çarşafları dikmeye başladı.

ERKEKLERİN DESTEĞİNİ GÖRDÜK

Kadınlar, günümüzde birçok alanda aktif rol alarak farklı iş kollarında ekonomiye katkı sunmaya devam ediyor. İmkanlar sunulduğunda, engeller kalktığında kadının el emeği de ortaya çıkıyor. Lice’deki ‘Karanlığı aydınlatmak’ üzere yola çıktıklarını söyleyen  Lice Kadın Kooperatifi Başkanı Bedriye Dolak, “Bundan 10 ay önce Necla Mercan, Nesrin Bağır, Şadiye Dursun, Rozerin Yiğitel ve Neşe Erkuş arkadaşlarımızla beraber kooperatif kurma kararı aldık. Şu an toplam 30 kadın tarım, gıda ve tekstil alanında çalışarak para kazanıyoruz. Kooperatifin kuruluşunda erkeklerin çok büyük desteği oldu. Toplum nezdinde kooperatife karşı bir engellemeyle karşılaşmadık aksine özellikle de erkekler eşlerini çok destekledi. İlk önce kendi bahçelerimize domates, salatalık, bamya, patlıcan, biber gibi sebzeleri ektik. Daha sonra bazı sebzeleri kuruttuk, bazılarından ise turşu yaptık. Ekonomik durumumuz olmadığı için önce bir dükkan tutamadık. O yüzden de evlerimizde yapıp sattık. Kısa sürede ve imkansızlıkların içinde çok başarılı olduğumuzu düşünüyoruz. Hiçbir yerden destek almadan kendi bütçemizle ortaya güzel şeyler çıkarttığımıza inanıyoruz. Kooperatif kurulalı 10 ay olması karşın ismimiz Avrupa’ya da ulaştı. Kışın tarım yapamıyoruz ve boş da durmak istemediğimiz için tekstil atölyesi kurduk. Kadınlar evde oturmaktan sıkılıyor, üretim de yer almak için çok hevesliler. O sayede o boşluğu tekstille doldurmak istedik. Şuan bir tekstil atölyemiz var. Eğer bu başarıyla devam edersek bir atölye daha açarız. Atölyede bez çanta, iş kıyafet dikiyoruz. Özellikle de bez çantalarımız Avrupa’dan çok talep görüyor” diyor. 

ARACIMIZ OLURSA DAHA ÇOK SATARIZ

Dolak, Lice’de bugüne kadar iş ve sosyal hayatta bir ilerleme olmadığını ancak artık kadınların iş hayatında yer aldıkları için mutlu olduklarını söyleyerek, “Lice’de yaşayan kadınlar, erkeğin eline bakmak istemiyor. O yüzden bu kooperatifin kurulması kadınlar için çok güzel oldu. Kendi parasını kazanmak için mücadele ediyorlar. Liceli kadınlar evde her zaman yaptıkları işlerle bir araya gelerek dayanışma içerisindeydi. Biz kendimizi bildik bileli Lice halkında dayanışma kültürü hakimdir. Kooperatif kurulunca kadınlı erkekli herkes çok heyecanlandı ve dayanışma daha da arttı. Tek bir konuda desteğe ihtiyacımız var. Ürettiğimiz ürünleri satmakta zorlanıyoruz. Nedeni ise bir aracımızın olmayışı. Bu konuda yetkililerin bizlere yardım etmesini talep ediyoruz.”