Küresel ısınma kasırgaları tetikliyor

Küresel ısınma ve buna bağlı iklim değişikliği geleceğimizi etkileyecek en büyük tehlike olarak gösteriliyor. Geçen yüzyılda dünyada sıcaklık yaklaşık 0.6 derece arttı. Bu durumdan bazı bilim adamları endişe duyuyor.

Küresel ısınmanın etkisi, hava sıcaklıklarının dünyanın her yerinde artması önümüzdeki yıllarda daha hissedilir olacak. Dünyanın bazı bölgelerinde çeşitli fırtınalar, seller gibi doğa olaylarının şiddeti ve sıklığı artarken, bazı bölgelerde de uzun süreli, şiddetli kuraklık ve çölleşme etkili olabilecek. Mevsimlerin arasındaki sıcaklık farkının azalması, bütün dünyadaki rüzgâr haritasını değiştirecek.

Hortum, tayfun, kasırga; yılın belli dönemlerinde belli bölgelerde ortaya çıkıyor. Yılın ilk üç ayında Hint Okyanusu’nda, yaz ve sonbahar aylarında ise Amerika'da. Tayfun, kasırga veya hortum, bu tür doğal afetler, daha sıcak denizlerin üzerinde ortaya çıktığı bilimsel olarak ispatlandı. Kasırgalar, enerjisini denizlerden yayılan sıcaktan alıyor. Kasırga karaya ulaştığında giderek hız kaybetse de şiddetli rüzgârlar ve yağışlarla büyük hasar verebilir. Oluşturduğu birkaç metrelik deniz dalgalarıyla büyük su baskınlarına yol açıyor.

 

Önlemler yetersiz 

2008 yılında Amerika'yı sekiz büyük kasırga vurdu. Kasırgaların şiddeti, küresel ısınma tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Atlantik bölgesindeki kasırgaların şiddeti ve süresi son otuz yılda yüzde 30 oranında arttı. Küresel sıcaklıkların son 20 senede Atlantik bölgesinde gözlemlenen artışı Amerika'da çok şiddetli fırtınalara neden oldu. İnsanlar öldü. Hasar ise milyarlarca dolara ulaştı. Birçok bilim adamına göre, karsırgaların şiddeti yaklaşık yüzde beş oranında artabilir.

Tarihte pek çok fırtına önemli izler bırakmış. İnsanlık tarihinde kasırgalar konusunda ilk kayıtlar Mayaların yazıtlarında yer alıyor. Mayalar kasırgaya eğilimli kıyılardan uzak durmuşlar ve yerleşim yerlerini kıyıdan uzakta yaparak kasırgadan korunma ve risk azaltma yöntemleri geliştirmişler. İngilizce'de kasırganın karşılığı "Hurricane", Mayalardaki tanrılardan birinin adı. Maya inançlarına göre tanrı Hurakan nefesiyle sulara üfleyerek kurak topraklara götürmektedir.

Fırtınalar ile ilgili bilimsel çalışmalar son yüzyılda yapıldı. Ancak bazı arkeolojik bulgurlar, Alabama yakınındaki çökellerin 3 bin yıl önce Meksiko körfezinde büyük bir kasırga olduğunu gösteriyor. 1565'te bir kasırganın Fransız donanmasını yok ettiğini, bunun sonucu olarak da İspanyolların şimdi Florida olan Fransız kalesini işgal ettiği belirtiliyor. 1609'da İngiltere'den Virginia'ya yolcu taşıyan gemilerin bazıları kasırga sonucu parçalanmış. Bazı gemiler ise Bermuda üçgenine sürüklenmiş ve bu insanların Bermuda'ya yerleşen ilk halk olduğu düşünülüyor. 1893’ te meydana gelen fırtına Louisiana, South Carolina ve Georgia gibi eyaletleri etkilemiş ve 4 binden fazla insanın hayatını kaybetmesine neden olmuş.

Birleşmiş Milletler Devletlerarası İklim Değişikliği Paneli'ne göre, atmosferdeki karbondioksit oranı beklenildiği gibi iki katına çıkarsa, bu yüzyılın sonunda dünyada 1.4 ile 5.8 derece arasında sıcaklık artacak.