Küçük Emel’in ‘büyük’ yolculuğu...

İnsanlık tarihi, aynı zamanda mülteci hikâyeleri ve mülteci dramlarıyla dolu bir tarih. Ateşin düştüğü yeri yakması gibi, öznesi olmadığımız için belki empati kurmakta, kendimizi onların yerine koymakta zorlanıyoruz. Son 10 yılda Suriye’deki savaştan kaçmak zorunda kalanların en çok yerleştiği ülkelerden biri de Türkiye oldu. Birçok Suriyelinin ise Avrupa’ya ulaşmak isterken hayatını kaybettiği haberleri gelmeye devam ediyor.

Bu şartlar altında, bugüne kadar girişilmiş en iddialı kamusal sanat etkinliklerinden biri hayata geçiriliyor. “The Walk - Yürüyüş” projesi, Küçük Amal adındaki, 9 yaşında Suriyeli bir mülteci kız çocuğunu simgeleyen 3.5 metre boyundaki kuklanın, Türkiye-Suriye sınırından Birleşik Krallık’a uzanan, 4 ay sürecek yolculuğunu anlatacak. Küçük Amal, annesini bulmak üzere çıktığı bu yolculukta, 8 bin km. yol kat edecek ve 27 Temmuz-3 Kasım tarihleri arasında ziyaret edeceği her köy, kasaba ve kentte sanatçılar ve sivil toplum kuruluşları tarafından halka açık, kültür ve sanat etkinlikleri ile karşılanacak.

Proje, önceki gün dünyanın her yerinden sanatçıların ve sanat kurumlarının yer aldığı geniş katılımlı (250’den fazla) bir basın toplantısıyla duyuruldu. Kuklanın gezeceği her ülkede yer alan sanat kurumları, kuklanın güzergâhını ve yer alacağı etkinlikleri belirleyecek. Projenin Türkiye yapımcılığını İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) ve kültür yöneticisi Recep Tuna üstlendi. Projenin küresel çaptaki yapımcıları arasında Stephen Daldry, David Lan, Tracey Seaward ve Naomi Webb gibi ünlü isimler bulunuyor. Projenin sanat direktörü ise Amir Nizar Zuabi. Toplantıda projenin uluslararası elçileri arasında yıldız oyuncu Jude Law’ın bulunduğu ifade edilirken Türkiye’de ise Bergüzar Korel ve Halit Ergenç’in elçi olduğu açıklandı.

Recep Tuna, konuşmasında Amal yerine ismin Türkçesi yerine geçen Emel’i kullandığı için, 3.5 metre boyundaki “Küçük Emel”in hikâyesini bu isimle devam ettirelim. Küçük Emel’in yolculuğu Türkiye’den, Gaziantep’ten başlayacak. Güzergâhı boyunca Emel, her gittiği şehirde, her gittiği köyde çeşitli etkinliklere katılacak. İzleyiciler, Küçük Emel’in yolculuğunu çevrimiçi takip edebilecekleri gibi yerel etkinliklere de ücretsiz olarak katılım sağlayabilecek. Bu etkinliklerin programı haziran ayında daha da netleşecek ve duyurulacak. Tuna, projenin en önemli etkinliklerinden biri olarak çekilecek belgeseli gösterdi. Emel’in hem Türkiye’deki yolculuğu hem de Birleşik Krallık’a kadarki tüm yolculuğunun belgeseli çekilecek. Öte yandan Emel’in yolculuğu için kaynak yaratmak amacıyla bir bağış kampanyası başlatıldı. Bu kampanya ile toplum, adımı 1 pound olan bu yolculuğa destek olmaya çağrılıyor. (Ayrıntılar, program: https://www.walkwithamal.org)

ÖNE ÇIKAN ETKİNLİKLER

• Küçük Emel’in yolculuğu Gaziantep’te, kandillerden oluşan bir açık hava ışık enstalasyonu ile başlıyor. Birbiri ardına yanan kandillerle şehir yavaş yavaş aydınlanıyor ve Küçük Emel’in takip edebilmesi için ışıktan bir patika oluşuyor. Sanatçı Ali M. Demirel’in tasarımı ve uygulaması ile bir ışık ve yansıtma yerleştirmesi gerçekleştiriliyor. Burada mülteci çocuklar, Emel’e yolculuğu için çanta hediye edecek.
• Çeşme’de, Küçük Emel boş ayakkabılardan oluşan bir patikayı takip edecek ve bu yol onu sahile götürecek. K2 Güncel Sanat Merkezi tarafından tasarlanan bu sanat yerleştirmesi, tehlikeli koşullarda denizi aşmaya çalışırken hayatını kaybeden binlerce insanı temsil ediyor.
• Paris’te, Institut du Monde Arabe’ın dışında bir mülteci kampı enstalasyonu tasarlanacak ve burada Emel, çadır sıralarının arasında gezinerek evini hatırlatan izlerin peşine düşecek. Her çadırda bir an için, mültecilerin geldiği birçok ülkeyi temsil eden bir gölge sanatı ve akustik bir düzen ile karşılaşacak.
• Londra’da Küçük Emel 10 yaşına basacak. Doğum günü, Royal Opera House’ta gün doğumunda gerçekleşecek bir koro gösterisiyle başlayacak ve ardından V&A Müzesi’nde Londra’nın dört bir yanından çocukların davet edildiği bir doğum günü partisiyle devam edecek. Küçük Emel’in Manchester’a varmasıyla masalsı yolculuğu son bulacak.

EĞİTİM PROGRAMI

“The Walk - Yürüyüş” projesi kapsamında mülteci ve ev sahibi topluluklardaki gençler arasında arkadaşlık bağları oluşturmak ve empati kurabilmek amacıyla bir de eğitim programı geliştirildi. Program kapsamında hazırlanan eğitim malzemeleri:

• 6 dilde hazırlanmış Suriyeli sanatçı Diala Brisly’nin çizimleriyle zenginleştirilmiş 70+ sayfalık eğitim ve etkinlik seti ve eğitimci notları. Bu eğitim materyali internet sitesinden indirilebilir: http://www.walkwithamal.org/education/activity-pack/
• Öğretmenler ve eğitim alanındaki yöneticiler için bir dizi ücretsiz çevrimiçi eğitim etkinliği.
• Emel’in rotasından ilham alan sanat aktivitelerinden oluşan çevrimiçi katılım programı “Amal ile birlikte yap”.