Krizi başkanlık çözmez

Türkiye gerek büyüme gerek istihdam ve yeni yatırım çekmede istenilen hamleleri gerçekleştiremedi. 2014’te yüzde 3.3 büyüme öngören Türkiye’de büyüme yüzde 2.9’da kaldı.

2006’da 20 milyar doları aşan doğrudan yabancı yatırım miktarı geçen yıl 12.1 milyar dolara indi. Aralık- Ocak-Şubat işsizliği yüzde 11.3 ile 5 yılın zirvesine çıktı. Dolar kuru ise 2.70 TL’yi aştı. Reel sektör, ekonomi uzmanları ve uluslararası kuruluşlar sürekli Türkiye’nin bir krize doğru gittiği konusunda uyarırken ilk kez en tepedeki isimden kriz itirafı geldi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sürekli ekonomi rayında ‘kriz bizi teğet geçti’ söylemleri yerini itirafa bıraktı. Erdoğan’a göre Türkiye ekonomide 3 yıldır patinaj yapıyor. Reel sektör temsilcileri ve uzmanlara göre ise “Cumhurbaşkanı kimi kime şikayet ediyor? Sıcak para devri bitti. Türkiye’yi bütün sektörlerde dışarıya bağımlı hale getiren politikalar tartışılmalı.” Kazakistan gezisi dönüşü uçakta gazetecilere ekonomi ile ilgili kritik açıklamalarda bulunan Erdoğan, “Bu ara kur nedeniyle 800 milyar dolara düştü milli gelir. Ekonomideki şu andaki bu geçici kriz aşılacaktır. İş adamları yatırım yapmak istiyor yargı önünü kesiyor. Orta Gelir tuzağından çıkışın yolu başkanlık sisteminden geçiyor” demişti.

Yeni politikalar gerekli

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ekonomideki kriz itirafını yorumlayan Marmara Üniversitesi İktisat Fakültesi İktisat Prof. Mehmet Şişman’a göre, Türkiye’nin kendi kendine yettiği birçok sektörde dışarıya bağımlı hale geldi. Dolar artıyor diye şikayet edemezsiniz. Duran bir ekonomi var. Gelişmekte olan ekonomilerdeki yerimiz giderek aşağı iniyor. Yatırımların yargı ile durdurulması şikayetinden ziyade geniş katılımlı yeni politikalara ihtiyaç var. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2003’ten bu yana sektörel analizleri yayınlamadığına da işaret edeni Şişman, “Neden yerel kaynaklarımızı kullanamadık diye dönüp bakmamız gerekiyor. Kalkınma Bakanlığı ne yapıyor? Tarım yok edildi” dedi.

Türkiye’nin büyümede ciddi problemler yaşadığını aktaran Şişman “Bu dolarla uzun vadeli yatırım olmaz. Yeniden iç kaynaklara dönmek gerekiyor” diye konuştu.

Yatırım güvenle alakalı

Burgan Bank Başekonomisti Haluk Börümçekçi, yatırım ortamının güvenle alakalı olduğunu “Bu dönemde yatırımcı gelirken de iki kere düşünüyor, bankaların da kredi verirken dikkatli davranması gerekiyor. Yatırımcı piyasaya güven duymuyorsa banka da kredi vermek için doğal olarak güven duymaz. Hiç bir banka verdiği kredinin batmasını istemez ki bu ekonomiyi de batırır” dedi.

Tuzaktan kurtuluşun formülü başkanlık sistemi değil TÜSİAD’ın da çatı örgütü olan Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Başkanı Süleyman Onatça, Türkiye ekonomisinin patinaj yaptığını, orta gelir tuzağında (OGT)olduğunu yıllardır söylediklerini bunun Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kabul edilmesini memnuniyetle karşıladıklarını ancak orta gelir tuzağından kurtuluşun çözümünün asla başkanlık sistemi olmadığını söyledi. Onatça, “Söylemlerimizin devletin en tepesinden destek bulması bu soruna eğilmelerini hızlanmasını istiyoruz. Türkiye, bu hız ve çabayla OGT’den kurtulamayacak. Yapısal reform, eğitim, bölgeler arası gelişmişlik farkını önleyecek yatırımlar, yargı ve demokratikleşmede hızlı iyileştirme yapmadan bu Süleyman tuzaktan çıkamayacağız” dedi.