‘Kriz’ komşunun yarısını yuttu, borç daha da arttı

Yüksek borcu nedeniyle krize sürüklenen Yunanistan, 8 yıllık kurtarma programını tamamladı. Ekonomi yüzde 45 küçüldü, borç daha da arttı.

Emre Deveci

Türkiye için Uluslararası Para Fonu ve Almanya’dan mali destek olasılıkları gündeme gelirken, komşu Yunanistan 8 yıldır süren kurtarma programlarını tamamladı. Avro bölgesinin kurtarma fonu olan Avrupa İstikrar Mekanizması (ESM) Başkanı Mario Centeno, dünkü açıklamasında “2010 başından bu yana ilk kez Yunanistan kendi ayakları üzerinde durabilir” dedi. 2009’da yüksek kamu borcu ekonomik krize sürüklenen ve 2010’dan bu yana IMF ve Almanya’nın başını çektiği Avrupa Birliği (AB) tarafından hazırlanan kurtarma programlarıyla yönetilen ülkede 21. yüzyılın en büyük insani dramlarından biri yaşandı.  Kriz öncesinde 2008’de 354 milyar dolar olan Yunanistan’ın milli geliri, yaklaşık yüzde 45 küçülerek 2016’da 192 milyar dolara kadar geriledi. 2017’de yıllar sonra ilk kez ekonomide büyüme kaydedilse de komşuda önümüzdeki yıllar ekonomik zorlukların sürmesi bekleniyor.

Borç oranı arttı

2008’de yüzde 7 seviyelerinde olan işsizlik oranı, 2013’te yüzde 25’i aştı ve Mayıs 2018 itibarıyla yüzde 19.5 oldu. Kriz başladığında yüzde 20 civarında olan genç işsizlik oranı, bir ara yüzde 60’ın da üzerine çıkarken, şu an yüzde 40’ın biraz altında bulunuyor.

Krizle birlikte ülkede beyin göçü, inanılmaz boyutlara ulaştı. Son 8 yılda 400 bin iyi eğitimli genç, ülkeyi terk etti. Bu dönemde ülkeden ayrılan doktor sayısının 18 bin olduğu belirtiliyor.
Öte yandan, kurtarma programlarıyla ülkenin yüksek kamu borcu sorunu çözülmedi. 2008’da kamu borcunun milli gelire oranı yüzde 109.4 iken, bu oran 2018 itibarıyla yüzde 191.3’e yükseldi. Bu durum, ülkenin önümüzdeki yıllarda yeni krizlere sürüklenme riskini artırıyor.

Almanya kârlı çıktı

Avrupa Birliği (AB), Avrupa Merkez Bankası ve Uluslararası Para Fonu’ndan (IMF) oluşan kreditörlerce 289 milyar Avro kredi desteği sağlanan Yunanistan, karşılığında ülkenin büyük kamu işletmelerini özelleştirirken, kamuda büyük kesintilere gitti. Emeklilik yaşı 57’den 67’ye yükseltilirken, memurve emekli aylıkları azaltıldı. Ülke nüfusu 11.3 milyondan 10.7 milyona geriledi.
Alman hükümetinin haziranda paylaştığı rakamlara göre ise Berlin elinde bulundurduğu Yunan tahvillerinden Avro bölgesi krizi boyunca 2.9 milyar Avro kazandı.