Kriz derinleşiyor

2018 müteahhitler için zor geçecek. Artık ’sat-yap’ dönemi biterken stoklar her noktada şişiyor. Konut fiyatlarının artışı da enflasyonun altında kaldı.

Şehriban Kıraç

Tasarruf sahibinin yükselen mevduat getirileri dolayısıyla konut yatırımını tercih etmediği görülüyor. Verilere göre 2017’nin son 4 ayında Merkez Bankası’nın açıkladığı konut fiyatları artışı enflasyonun altında kaldı. Konut fiyatları endeksinin oluşturulduğu 2010 yılından bu yana konut fiyatlarında hiç böyle bir eğilim gözükmemişti. 2017’nin son aylarında görülen bu eğilim ile birlikte enflasyonun artacağı yönündeki beklenti de konut yatırımları konusunda tasarruf sahibinin kararları üzerinde etkili oluyor. Merkez Bankası’na göre mevduat faizleri 2017’nin başından bu yana yükseliyor. 2017 başında yüzde 8 seviyelerinden olan aylık mevduat faizi, 2017’nin sonuna gelindiğinde yüzde 11 seviyelerine yükseldi.

Her yerde stok

Bu durum konut satışlarında 2017’nin son çeyreğinde uzun bir daralma dönemi yaşanmasına yol açmıştı. 2017’nin son çeyreğinde tüm aylarda yıllık olarak konut satışlarında gerileme kaydedilmişti. Böylelikle son 3 yılın en uzun daralması yaşanmıştı.

Satışlardaki düşüş stokları da her geçen ay şişiriyor. Kiler GYO Yönetim Kurulu Başkanı Nahit Kiler, artık sektörde sat yap döneminin bittiğini belirterek, “Yapıp satmak durumundayız. Konut arzı talebin önünde gidiyor. Stoklarda konut sayısı artıyor. Her yerde stok var. Bu söktör açısından büyük bir handikap. Kur ve faizin yüksek olması ve içinde bulunduğumuz yarı savaş hali insanları tedirgin ediyor” dedi.

Faizler yükselecek

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği’ne (Türkiye İMSAD) göre, bankaların mevcut kaynak maliyetleri ve yüksek enflasyon nedeniyle konut kredisi faizleri yüksek kalmaya devam edecek. Türkiye İMSAD’ın Şubat 2018 Sektör Raporu’nda 2018’de kamu yatırımlarının inşaat sektörüne olumlu katkısının azalması bekleniyor, 2017’de alınan yapı ruhsatlarının bir bölümünün de hayata geçmemesi öngörülüyor. Raporda şu tesbitlere yer verildi:

* Konut satışlarına yönelik teşvikler sona erdi ve bu nedenle konut satışları normal seviyesinde devam etti.

* 2017 yılında alınan toplam yapı ruhsatları metrekare bazında yüzde 31.8 artarak 270,7 milyon metrekare oldu. Alınan yapı ruhsatlarının büyüklüğü inşaat sektörü ve inşaat malzemeleri sanayisi için ümit vermekle birlikte, bu ruhsatların bir bölümü hayata geçemeyebilir.