Kredi kartı çılgınlığı bitti

Gelir dağılımındaki adaletsizlik, geleceğe ilişkin siyasi ve ekonomik belirsizlikler nedeniyle artık harcama yaparken ince eleyip sık dokuyoruz. Hatta kredi kartı ile borçlanmak yerine banka hesabımızdaki para kadar harcamayı tercih ediyoruz. Son 1 yıl içerisinde kredi kartı alışveriş cirosu yüzde 11 büyürken, banka kartı alışveriş cirosunun yüzde 34 ile üç kat daha fazla artış göstermesi bunun en önemli göstergesi. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Soner Canko ile kartlı harcamalardaki son trendleri ve AKP hükümetinin iç tüketimi canlandırmak amacıyla bireysel krediler ve kredi kartına yönelik son düzenlemeleri konuştuk.

Canko, “25 sene önce kartlı sistemle ilk tanıştığımızda banka müşterileri o merakla cebini kredi kartı ile doldurdu. Sonra kart kullanıcısı tecrübe kazandı ve şimdi de belli bir doyuma ulaştı. Dolayısıyla artık Türkiye’de kredi kartı çılgınlığı şehir efsanesi oldu” dedi. Kredi kartı sayısının 57 milyon 800 bin adet, banka kartı sayısının ise 114 milyon adet olduğunu belirten Soner Canko, banka kartlarının alışverişteki payının giderek arttığına dikkat çekerek şunları söyledi: “Banka kartı; banka hesaplarındaki paraları kullandığımız bir ödeme aracı. 10 yıl önce yüzde 1’lerde bile olmayan banka kartının alışveriş cirosundaki payı şu an yüzde 10’lara geldi. Bu da tüketici davranışlarının değiştiğini gösteriyor. Eskiden nakit avans çekerek otomobil alıyorduk. Tüketici kredisi ile konut alınıyordu. Yavaş yavaş insanlar kredi kartının bir ödeme aracı olduğunu öğrendi. Finansal tüketici giderek olgunlaşıyor.”

Batıklar azalacak

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) kredi kartı ve ihtiyaç kredisi borçlarının 72 aya kadar yapılandırılmasına ilişkin kararını da değerlendiren Canko, “Son zamanlardaki en önemli adımlardan birisi. Özellikle ödeme sıkıntısı çeken kart kullanıcılarını rahatlatacak. Çünkü yüzde 15’ler seviyesindeki asgari ödeme oranının yüzde 40’lar seviyesine çıkarılması nedeniyle nakit akışında sorun yaşayan kart kullanıcıları oldu. Şimdi bu düzenlemeler ile birikmiş sorunların hepsini temizleme fırsatı doğdu. Takipteki alacaklar yüzde 8, hatta bir ara yüzde 9’a yaklaşmıştı. Son aylarda bu oran biraz aşağı geldi ama bu düzenleme ile takipteki alacaklar daha da azalacak” görüşünü aktardı.

Basit olmalı

Kredi kartında taksit sayısının 9’a çıkarılmasının da iç tüketimi artıracağını belirten Canko, “Lakin düzenlemeler yapılırken biraz karmaşıklaşmaya başladı. Hangi sektörlerde kaç taksit olacak, hangi sektörlerde olmayacak vb. düzenlemeler basit ve anlaşılır olmalı. Daha anlaşılır olması konusunda mesajlarımızı dileklerimizi düzenleyicilere iletiyoruz” dedi.

Y kuşağı daha bilinçli

Canko, gençlerin kart kullanımı konusunda eski nesile göre daha bilinçli olduğunu belirterek, “X kuşağı kart kullanımı konusunda çok bilinçli değildi ama Y kuşağı kredi kartından daha çok ön ödeme kartları veya banka kartlarını tercih ediyor” dedi.

Hedef 28 banka

Türkiye’nin Ödeme Yöntemi Troy’un ulaştığı büyüklük hakkında da bilgi veren Canko, “Şu anda 4 banka Troy logolu kart çıkarmaya başladı, sene sonuna kadar bu sayının 10’a ulaşmasını bekliyoruz. 2017’de 28 bankaya ulaşmayı hedefliyoruz” dedi.

'Müşteri bulamazlar'

Yeniden yapılandırmada faiz oranının bankalar tarafından belirlenmesine ilişkin eleştirileri de yanıtlayan Canko, “Düzenleyici kurum belirlese, liberal ekonominin ruhuna aykırı olur. Bankalar da zaten bir borcu yapılandırırken en yüksek faiz oranından yapılandırmaz. Sonuçta bankalar da müşterisini üzmek istemez. Parasını tahsil edebilmek için en sağlıklı şekilde yapılandırmak ister. Aksi takdirde bankalar müşteri bulamaz. ‘Tüketicilerin bankaların insafına kaldığı’ önyargısı isabetli değil. Bankalar, düzenlemeden önce de borç yapılandırma konusunda istekliydi, şimdi daha uzun vadeye yayma imkanı doğdu"dedi.